Bài viết của Vxevolod Nepagodin, nhà văn, bloger  người Odessa. bài đăng trên http://www.politnavigator.net

Donbass -2025, sau mười năm : vẫn là miền đất nghịch

Hiện tại  các chuyên gia, trong các buổi thảo luận về tương lai của Donbass, đang  xem xét ba kịch bản có thể – Donbass hoàn toàn dưới sự kiểm soát của Ukraina như ngày xưa, trước sự kiện Maidan, Donbass trở thành một phần của Nga và Donbas trên con đường trở thành nước cộng hòa độc lập, một dạng Transnistria  ở miền Đông Ukraina nhưng trong một phiên bản lớn hơn..

Vì vậy, cá nhân tôi nghĩ rằng   kịch bản thứ ba có nhiều khả năng sẽ trở thành hiện thực. Các vấn đề của  Donbass có gì đó tương tự như Transnistria – một khu vực công nghiệp giàu có và  không muốn gánh lên lưng mình những vùng nông nghiệp nghèo hơn nhưng lại khác biệt hẳn về nền tảng tư tưởng; máu đã đổ, và máu đã đổ đáng kể.

Ở Donbass đang hình thành chiến dịch cấp hộ chiếu Nga cho dân cư ở Donbass. Việc này đã  được thử nghiệm vào thời điểm trước đây ở Tiraspol. Đồng UAH ra khỏi lưu thông trong các vùng lãnh thổ kiểm soát bởi Zakharchenko, và ở đó đồng rúp Nga sẽ được thay thế. Học sinh viên tốt nghiệp của trường phổ thông  Donetsk sẽ có quyền ưu tiên học trong các trường đại học của Nga, và điều này cũng sẽ gây ảnh hưởng đến tâm lý tích cực trong khu vực của thợ mỏ. Chỉ có điều là ở  Donbass, khác với Transdniestria, có chung một biên giới đất liền với Nga, đó là một sự trợ giúp rất lớn

Tôi tin rằng cuộc chiến sẽ dừng lại chủ yếu là do cuộc sống kinh doanh và vốn tài chính sẽ giành chiến thắng trước phe chủ chiến, trước phe của những người hiện đang làm giầu trong sự đổ máu của dân chúng. Vốn lưu động trong thực tế phải tạo ra lợi nhuận, chứ không thể bị đóng băng vì các cuộc giao tranh. Không có gì ngạc nhiên khi nhiều người cho rằng lý do chính cho các vụ giết lãnh đạo Lữ đoàn chiến binh Mozgovoi không phải vì vị trí chính trị của ông ta, mà vì ông đã bằng mọi cách can thiệp vào việc nối lại các công việc của một trong những khu sản xuất phức hợp của các ông trùm đầu sỏ chính trị  trong Alchevsk. Chiến tranh chỉ cần thiết cho những kẻ muốn làm giầu bằng cách gặm nhấm ngân sách quân sự  và hoàn toàn không cần thiết đối những đầu sỏ chính trị, những nhân vật mà đã quen với việc kiếm lợi nhuận từ các phương tiện sản xuất. Các đầu sỏ chính trị sẽ thực hiện mọi nỗ lực để loại bỏ khỏi chính trường những thế lực ủng hộ chiến tranh, nhằm đưa các nhà máy của họ một lần nữa trở lại hoạt động  hết công suất.

Quan hệ giữa  Donbass với Kiev sẽ  căng thẳng  như  Bắc và Nam Triều Tiên. Có một hố ngăn cách sâu sắc về sự đồng cảm, nó đã làm tách đôi bên thành hai chiến tuyến. Chưa thể có được  tình huống khi mà tổng thống của Ukraina sẽ chính thức thăm Donetsk và lãnh đạo Donbass sẽ thăm Kiev trong sự đón nhận yên bình. Tiếng súng sẽ rơi vào im lặng, nhưng các cuộc đấu khẩu vẫn tiếp tục. Chỉ sau hai mươi hay ba mươi năm mới có thể lấy lại được trạng thái bình thường trước chiến tranh và lặp lại các quan hệ về kinh tế giữa Donbass và Kiev.

Tôi hy vọng  rằng ở  Donbas sẽ có hai ngôn ngữ chính thức – tiếng  Nga và tiếng Ukraina. Donetsk sẽ luôn phản đối chính sách đa văn hóa của Kiev. Trong Donetsk, không ai sẽ vi phạm (và bị xâm phạm) quyền và ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số. Các “Hội quán Sôcôla Lviv” Sẽ tiếp tục công việc của mình trong  Donetsk,   các trường  tiếng Ukraina cũng sẽ được mở của. Và FC Shakhtar Donetsk chắc chắn trở lại “Donbass Arena”, sẽ tiếp tục chơi ở giải vô địch Ukraina và đại diện cho đất nước ở cúp châu Âu. “Sherif” của  Tiraspol cũng luôn thi đấu trong giải vô định Moldova và thậm chí giành chiến thắng, mặc cho có những bất đồng trong các vấn đề chính trị. Việc FC Shakhtar Donetsk   trở lại sân vận động hoành tráng bản địa sẽ là dấu hiệu cho thấy khu vực này một lần nữa lại có hòa bình.

Hy vọng rằng, vào năm 2025 tại Donbass sẽ giải quyết vấn đề nhà ở cho những người bị mất nhà cửa trong chiến tranh. Một lần nữa những căn nhà một và hai tầng sẽ được xây dựng lại trên nền bị phá hủy trong khu vực tư nhân – một nhiệm vụ hoàn toàn khả thi, Tuy nhiên để khôi phục lại một phần những căn nhằ  năm và chín tầng đã bị hư hỏng do bắn phá là điều rất khó khăn. Nếu không có một sự hợp tác xã hội với các doanh nghiệp Donbass, chính quyền mới sẽ khó có khả năng đối phó với nhiệm vụ này.

Phải sau một thập kỷ nữa mới cho thấy hết những hậu quả do chiến tranh để lại trên mảnh đất của Donbass. Thật không may là những bãi mìn và bom đạn vẫn tiếp tục cướp đi sinh mệnh của  nhiều người nông dân vô tội và những trẻ em tò mò. Trong nhiều cánh đồng và các khu vườn sẽ còn tìm thấy nhiều vật liệu nổ. Nếu  Chiến tranh thế giới thứ hai vẫn thường xuyên được hồi tưởng sau bảy thập kỷ bằng những tiếng nổ “ngẫu nhiên”, thì  tiếng vang của cuộc chiến tranh Donbass sau mười năm vẫn chưa thể kết thúc.

Hy vọng rằng trong hòa bình mới ở Donbass những người đã cầm vũ khí để bảo vệ nó sẽ tìm thấy vị trí mới của mình. Phục hồi chức năng tâm lý của các cựu chiến binh là nhiệm vụ quan trọng nhất đối ở Donbass. Nếu không thực hiện nhiệm vụ này, thì trong khu vực sẽ xảy ra sự gia tăng tội phạm, sự đột biến của bạo lực gia đình và một làn sóng tự tử. Nếu không khuyến khích sự chuyển đối từ chiến tranh vào hòa bình thì  ở Donbass sẽ không thể có sự bình yên .

Chính quyền Donbass cần phải cố gắng để xóa sổ hoàn toàn các hiện tượng Copanca (khai thác than thổ phỉ). Nghề khai thác mỏ bất hợp pháp phải được vĩnh viễn nằm lại trong quá khứ. Copanca đó là một sự quái thai, là một dấu hiệu của hệ thống khai thác nô lệ, chúng không thể tồn tại  trong vùng  Donbass đổi mới. Khu vực này nên chỉ còn lại những mỏ đăng ký chính thức và đáp ứng tất cả các yêu cầu về an toàn.

Donbass trong năm 2025 vẫn sẽ là một khu vực đang mang đầy những vết thương, để nói về sự thịnh vượng, thì phải chờ tới 2035 – đã có quá nhiều thứ đã bị phá hủy và hỏng hóc, cần nhiều thời gian để phục hồi và tạo ra năng lực sản xuất mới.

Xác suất diễn biến của kịch bản thứ hai cũng có chỗ đứng sau khi Nga đã “hộ chiếu hóa’ cho nhiều công dân ở Donbass. 500 km đường biên giới với Nga đó là  đây là một yếu tố quan trọng, và nó hoàn toàn không nên bỏ qua. Và nếu Donbass sẽ trở thành một phần của Nga, thì sự phục hồi của nó sẽ diễn ra rất nhanh chóng – trong tương lai gần chúng ta sẽ nhìn thấy trong  ví dụ của Crimea.

Nguyễn Hoàng Lân dịch

 

• 25 năm sau sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết: «Không thể đánh lừa lịch sử»
• Người dân Ukraina đã thay đổi như thế nào sau Maidan?
• Kiev đã phá đòn bẩy có thể gây sức ép cuối cùng của  Kremlin
• Tăng cường khai thác dầu khi: chính sách năng lượng của  Trump đang đe dọa nước Nga
• Hiện tại Liên bang Nga đang có những vấn đề tương tự như dưới thời Liên Xô - A. Kudrin
• Nguyên nhân thông thường của chiến tranh dưới góc nhìn kinh tế