Có phải Nga thực sự yếu?

Nizhny Tagil, Nga (AP) – Nó có một tháp pháo được điều khiển từ xa, hệ thống phòng thủ của nó đầy đủ và tiên tiến nhất, hệ thống kiểm soát  bằng kỹ thuật số tạo ra cảm giác cho kíp lái “cảm thấy giống như đang chơi game.” Xe tăng Armata của Nga, theo nhà sản xuất tuyên bố nó có thể biến thành Robot chiến đấu, là niềm tự hào tột đỉnh trong kế hoạch hiện đại hóa quân sự sâu rộng đang được thực hiện một cách mạnh mẽ, ầm ầm lao về phía trước trong bối cảnh một cuộc đối đầu nguy hiểm với phương Tây vì Ukraine.

Tuy nhiên kế hoạch hiện đại hóa quân sự của Tổng thống Vladimir Putin phải đối mặt với trở ngại lớn khi nền kinh tế của Nga đang chìm dưới sức nặng của biện pháp trừng phạt và giá dầu giảm. Chương trình 22 nghìn tỷ rúp (khoảng 400 tỷ USD), trong đó dự kiến trang bị 2.300 xe tăng mới, hàng trăm máy bay và tên lửa cũng như hàng chục tàu hải quân, đã được hình thành trở lại đúng vào thời điểm ngân khố nhà nước Nga đang tổn thương vì nguồn thu đô la chủ yếu phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ.

Putin tuyên bố việc nâng cấp quân đội sẽ hoàn thành theo đúng kế hoạch, ngân sách quân sự năm nay đã tăng 33 phần trăm lên khoảng 3,3 nghìn tỷ rúp (gần 60 tỷ USD). Một số nhà quan sát dự đoán rằng điện Kremlin sẽ không tránh khỏi phải giảm quy mô các kế hoạch trong bối cảnh nền kinh tế suy thoái.

Một trong những dấu hiệu đầu tiên trong việc cắt giảm cho kế hoạch mua sắm vũ khí mới, đó là tuyên bố của Thứ trưởng Bộ quốc phòng vào đầu năm nay “lực lượng không quân sẽ giảm số lượng mua sắm Su T-50, chiến cơ thế hệ thứ 5 tốn kém do Nga phát triển trong hai thập kỷ để chống lại F-22, F-35 của Mỹ.

Một vấn đề khác cũng đang cản trở kế hoạch hiện đại hóa: Các biện pháp trừng phạt bao gồm một lệnh cấm cung cấp công nghệ quân sự cho Nga. Nhà phân tích quốc phòng Nick de Larrinaga, của tạp chí Defence Weekly IHS Jane tại châu Âu, dự đoán Nga sẽ thấy khó khăn để tìm nguồn thay thế công nghệ quân sự của phương Tây.

“Họ đã phải dựa vào các hệ thống phụ của phương Tây, ví dụ điển hình là hệ thống quang điện tử cũng như những con chip máy tính, đại loại là vậy. Những công nghệ này Nga không có. Làm cách nào Nga có thể cố gắng để thay thế các hệ thống này? Đây thực sự là một thách thức lớn.”

Cắt đứt quan hệ quân sự với Ukraine cũng là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực tái trang bị vũ khí của Putin. Nhà máy Ukraine đã xuất khẩu một loạt các loại vũ khí và các hệ thống phụ cho Nga, theo các quan chức Nga thừa nhận rằng họ sẽ mất nhiều năm và phải dành các nguồn tài nguyên khổng lồ để nghiên cứu, xây dựng, sản xuất những thiết bị tương đương tại Nga. Kể từ thời Xô Viết, Ukraine là nước chuyên cung cấp động cơ máy bay trực thăng cho Nga và Putin nói rằng Nga đã thiết lập một nhà máy để sản xuất thay thế động cơ của Ukraine.

Nga cũng gặp khó khăn hơn khi thay thế động cơ tuốc bin của tàu chiến, đây cũng là một sản phẩm của Ukraine. Khi Ukraine không cung cấp động cơ cho tàu chiến, Nga đã lung túng trong việc đóng mới và vận hành các tàu chiến mới của họ.

Tháng trước, Armata là nhân vật chính đình đám trong cuộc diễu hành Ngày Chiến thắng trên Quảng trường Đỏ, trở thành một biểu tượng của sự hồi sinh sức mạnh quân sự sau thời kỳ Liên xô sụp đổ. Dmitry Rogozin, Phó Thủ tướng phụ trách về hiện đại hóa vũ khí, ví nước Nga như một chiếc “Armata lớn” và tuyên bố loại xe tăng này đi trước 15-20 năm so với những loại tăng hiện tại của phương Tây.

Phát biểu trong một live show truyền hình gần đây, ông Rogozin cũng sử dụng thiết giáp như một biểu tượng để răn đe phương Tây – Điều này cho thấy Nga dựa vào sức mạnh quân sự hiện đại cũng được coi là thứ vũ khí mạnh mẽ trong cuộc chiến tuyên truyền của Kremlin.

“Xe tăng không cần thị thực!” Rogozin tuyên bố, liên quan đến lệnh trừng phạt cấm đi lại và trừng phạt kinh tế chống lại Nga. Giữa lúc căng thẳng với phương Tây, ông Putin nhấn mạnh sự cần thiết của các ngành công nghiệp quốc phòng trong nước phải nhanh chóng khắc phục sự thiếu hụt và phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu.

Giá của Armata chưa được công bố, nhưng một số nhà quan sát cho rằng loại xe tăng mới này có thể đắt tiền giống như loại máy bay chiến đấu, thực sự quá nặng gánh đối với nền kinh tế đang oằn lưng vì khó khăn.

“Không có ước tính chi phí đáng tin cậy của xe tăng.” Nhà thiết kế chính Armata, Andrei Terlikov, 52 tuổi, nhún vai ra tuyên bố như vậy, nói rằng giá của Armata sẽ giảm đáng kể khi đi vào sản xuất quy mô. “Cuối cùng, giá của loại tăng này sẽ tương đối phải chăng,” Terlikov nói với hãng tin AP trong cuộc phỏng vấn đầu tiên của mình với các phương tiện truyền thông nước ngoài.

Phát biểu tại văn phòng của ông tại nhà máy Uralvagonzavod ở dãy núi Ural, một trong những khu công nghiệp lớn nhất trên thế giới, Terlikov mô tả Armata như một “bước tiến quyết định cho một loại vũ khí hiện đại tự vận hành kể cả nó có thể biến thành một Robot chiến đấu.”

Ông nhấn mạnh Armata chỉ sử dụng các bộ phận được sản xuất trong nước. “Từ khi bắt đầu, chúng tôi đã thiết lập các nhiệm vụ là phải dựa vào nguồn nội lực,” ông nói.

Viktor Murakhovsky, Đại tá quân đội Nga đã nghỉ hưu, hiện là biên tập viên của tạp chí quân sự Arsenal Otechestva, lợi thế của Armata là về giá và sẽ được khẳng định bằng chính giá trị do nó đem lại.

“Mặc dù Armata đắt tiền hơn đáng kể hơn so với mô hình hiện tại. Nhưng nó vượt trội hơn tất cả các xe tăng của Nga và nước ngoài nếu so sánh trên cơ sở chi phí và hiệu quả.”

Armata đánh dấu một sự khởi đầu căn bản từ triết lý thiết kế xe tăng truyền thống của Liên Xô và Nga. Không giống như những loại trước đó khi nó được thiết kế to lớn hơn, nặng hơn, số lượng người điều khiển nhỏ hơn, thấp và cơ động, Armata cũng được thiết kế đảm bảo an toàn cho kíp lái.

“Không có gì quan trọng hơn trong thế giới hiện đại bằng việc bảo vệ mạng sống cho kíp lái.” Terlikov nói.

Phó của Terlikov, Ilya Demchenko 35 tuổi, nói rằng các chức năng kỹ thuật hầu hết được thực hiện bằng máy tính, cho phép người điều khiển tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm. “Đối với kíp lái, nó giống như đang chơi game, xem xét những động thái cuối cùng và ấn nút.”

Nick De Larrinaga cũng đồng ý rằng Armata đại diện cho sự tiến bộ công nghệ của Nga.

“Những người điều khiển sẽ có cơ hội tốt hơn để sống sót nếu tank bị phá hủy. Nếu bạn nhìn vào các thiết kế xe tăng cũ của Nga, khi tăng bị trúng hỏa lực đối phương vũ khí trong đó sẽ nổ tung làm cơ hội sống sót của kíp lái rất nhỏ.”

 

• Ông Putin không thể tiếp tục phiêu lưu quân sự vì hết tiền
• Nga cử lực lượng đặc biệt tới Syria, cắt đường tiếp tế IS
• Sự can thiệp của nga vào Syria là tin buồn đối với Hoa Kỳ
• Putin hy vọng sẽ lôi kéo Liên Hợp Quốc với bài phát biểu tập trung vào Syria
• Moscow: Chúng tôi rất vui khi cùng Mỹ nói về sự hiện diện tại Syria
• Tăng hiện diện tại Syria, Nga bảo vệ lợi ích gì?