18 tháng kể từ khi thị trường chợ đen buôn bán ma túy trực tuyến Silk Road bị cơ quan điều tra Liên bang Mỹ đánh sập, trang Evolution lập tức nổi lên soán ngôi. Giờ đến lượt Evolution cũng đột ngột biến mất khỏi Internet. Nhưng không giống như Silk Road, không có dấu hiệu nào cho thấy trang này bị cơ quan chức năng động chạm. Evolution chỉ đơn giản là lặn mất tăm, bí ẩn cùng với hơn 42.000 đồng tiền ảo Bitcoin trị giá chừng 12 triệu USD.
Người ta đồn rằng chủ trang web Evolution đã ăn cắp toàn bộ số Bitcoin và biến mất. Trước khi xảy ra vụ việc, Evolution đã ngừng hoạt động rút Bitcoin từ trang web, thông báo với người dùng rằng trang web đang xử lý các trục trặc kỹ thuật. Sau đó, ngày 12/3 vừa qua, cả diễn đàn chợ đen và diễn đàn của người dùng nháo nhào khi rơi vào tình trạng ngoại tuyến, trong đó người mua và bán không hy vọng còn cơ hội rút tiền trong tài khoản trên trang Evolution. Hậu quả của vụ việc gây nên làn sóng hoảng loạn, làm rung chuyển thị trường chợ đen trực tuyến Evolution.
Lúc Evolution đột ngột biến mất, một người dùng trên mạng xã hội Reddit tên là NSWGreat tự xưng là một nhân viên “quan hệ công chúng” của trang web, đã lên diễn đàn thông báo các quản trị viên của Evolution đã đóng cửa trang web và chuồn cùng tiền của người dùng. NSWGreat cho biết anh ta đã hỏi hai người chủ Evolution có biệt hiệu là Verto và Kimble về sự việc và hai người này thừa nhận đã lấy tiền của người dùng. NSWGreat viết: “Tôi rất xin lỗi nhưng Verto và Kimble đã lừa chúng ta. Tôi có hơn 20.000 USD trong đó. Tôi rất tiếc vì thiệt hại của mọi người”.
Mặc dù chưa được xác nhận, nhưng nếu chủ của Evolution đã ăn cắp tiền của người dùng trên trang web, thì đây là một vụ trộm tầm cỡ trên mạng. Evolution có hơn 26.000 mục mua, bán ma túy, vũ khí, thẻ tín dụng ăn cắp, công cụ xâm nhập mạng… Tổng số giá trị giao dịch tính bằng Bitcoin có thể lên tới 12 triệu USD.
Đối với các chợ đen trực tuyến, lỗi kỹ thuật và thời gian chết kéo dài là chuyện bình thường, không phải là dấu hiệu của một vụ lừa đảo. Tuy nhiên, kể từ khi trình làng trên Internet cách đây hơn một năm, Evolution đã nổi danh là một chợ đen chuyên nghiệp và đáng tin cậy. Trang web này có tỷ lệ thời gian hoạt động lên tới 97%, cao hơn rất nhiều so với các trang đối thủ như Agora hay kể cả trang Silk Road ngày trước.
Hơn nữa, mức phí giao dịch trên Evolution cũng thấp nhất trong số các chợ đen, chỉ từ 2,5 – 4% giá trị giao dịch. Năm 2014, Evolution thực hiện khoảng 475.000 giao dịch với 2.194 người bán, tạo ra gần 2 triệu USD tiền phí giao dịch trong năm đó cho các quản trị viên. Nhờ hoạt động tinh vi cộng với gặp thời khi các đối thủ đều bị cơ quan chức năng sờ gáy, Evolution nổi lên như một “ngôi sao” trên thị trường chợ đen trong năm 2014.
Trước khi ngã ngửa vì bị lừa, bản thân NSWGreat cũng từng hết lời ca ngợi Verto và Kimble với tạp chí Forbes: “Họ rất chuyên nghiệp trong công việc. Tôi tôn trọng họ tuyệt đối. Hiếm có người nào gặp họ ngoài đời do đó việc là một trong số ít người có đặc ân được biết họ về phương diện cá nhân, tôi có thể nói rằng họ là người rất tốt”.
Do đặt lòng tin nhiều vào trang web nổi tiếng trong thế giới mạng ngầm này nên người dùng Evolution luôn đặt mình vào thế dễ bị mắc lừa. Cũng giống như các trang web khác, Evolution cũng có tính năng “giao dịch nhiều chữ ký”, được thiết kế để ngăn chặn các vụ ăn trộm Bitcoin. Theo đó, hệ thống sẽ đòi hỏi ít nhất hai trong số ba bên liên quan đến giao dịch gồm người bán, người mua và người quản trị ký thỏa thuận. Nhưng do thực hiện tính năng này trên Evolution rất phức tạp, người mua ít khi sử dụng đến nó, một phần cũng là vì tin tưởng trang web. Đây chính là sơ hở mà quản trị viên của Evolution như Verto và Kimble lợi dụng để cuỗm tiền của người dùng.
Ngoài ra, Evolution còn có một đặc điểm khác biệt so với các trang web khác cùng thể loại đó là có vẻ ít quan tâm tới đạo đức, lương tâm hơn. Khi các trang web khác đều theo “tôn chỉ” của Silk Road là chỉ bán những thứ không thuộc về nạn nhân nào đó thì Evolution “chơi” tất, từ thông tin cá nhân ăn cắp cho đến thẻ tín dụng ăn cắp.
Trước khi điều hành Evolution, Verto từng điều hành một trang chuyên về gian lận thẻ tín dụng. Sau vụ Evolution lặn mất tăm cùng cả núi tiền, nhiều người dùng cho rằng vụ việc này được báo trước vì bản thân người quản trị Verto không phải là người làm ăn đàng hoàng và có tư tưởng lừa đảo, cho nên việc hắn cuỗm tiền của người dùng cũng không có gì ngạc nhiên. Thậm chí, việc Verto lập ra trang Evolution còn bị nghi là một âm mưu hoàn hảo mà mục đích là giành niềm tin của người dùng rồi ăn cắp tiền của họ.
Lúc này, hai nghi can Verto và Kimble có lẽ đang tìm cách giấu số Bitcoin ăn trộm. Điều này không phải đơn giản vì mọi giao dịch Bitcoin dù được phép hay không được phép đều được ghi lại trên một sổ cái công cộng mà mọi người đều nhìn thấy. Cộng đồng dùng Evolution đang theo dõi chặt chẽ những giao dịch Bitcoin đáng ngờ để tìm ra Verto và Kimble.
Người ta vẫn chưa biết nếu Evolution biến mất hẳn thì thị trường chợ đen sẽ như thế nào. Có thể những trang web cạnh tranh như Agora sẽ hút người dùng từ Evolution hoặc sẽ có nhiều trang web quy mô nhỏ hơn mọc lên để thế chỗ Evolution. Nhưng có một điều chắc chắn rằng việc buôn bán ma túy trong thế giới ngầm sẽ không bao giờ bị khai tử.
An ninh Thủ đô
Trả lời