TẠI SAO ĐỐI VỚI NGA, UKRAINA NGÀY CÀNG “NẶNG GÁNH”?

Chào các bạn thân mến. Theo đánh giá của nhiều nhà quan sát bình luận chính trị, cũng như các nhà xã hội học Nga, khả năng nước Nga can thiệp “hiệu quả” đáng kể vào công việc Ukraina sẽ ngày càng giảm. Một mặt, là vì tình hình kinh tế và chính trị xã hội Nga ngày càng nhiều vấn đề phát sinh, nhiều vấn đề nội tại phải giải quyết.

Mặt khác, người dân Ukrana ngày càng thống nhất, mạnh mẽ, đồng tâm trong ý thức hướng về Châu Âu và hội nhập EU, cũng như trong cuộc chiến chống tham nhũng, trong việc hình thành một nhận thức về căn tính chung của dân tộc Ukraina.

Theo thông báo của Tổng cục Thống kê Nga, giữa năm 2018, số người nghèo ở Nga là 14.2%, hay là 20.8 triệu người. Đây là những người nghèo theo định nghĩa của Tổng cục Thống kê Nga, nghĩa là những người có thu nhập dưới mức tiêu dùng tối thiểu chính thức là 10.444 rúp (156 USD).

Theo các nhà xã hội học Nga, cách tính này không chính xác, vì trong rất nhiều trường hợp, cách tính này không phản ánh sự “thiệt thòi, mất mát” mà những người có thu nhập thấp phải chịu. Cần phải áp dụng một cách tính khác cũng của Tổng cục Thống kê Nga, là đưa ra 2 câu hỏi “có” và “không” về khả đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, quần áo, giầy dép, tiếp cận giáo dục, y tế, …. (gồm 7 chỉ tiêu, nếu theo cách tính của EU).

Theo cách tính này, tỷ lệ người nghèo ở Nga phải là hơn 24% dân số, hay là gần 35 triệu người Nga. Đặc biệt, phần lớn người nghèo “có thêm” theo cách tính này, là liên quan các gia đình cha mẹ đơn thân có con, đông con (hơn 2), gia đình phải có người giám hộ, có con nuôi, hoặc con khuyết tật, hoặc mẹ hơn 50 tuổi.

Hiện nay, người Nga rất khó sống với mức lương hưu trung bình 13.700 rúp (205 USD). Thường thì các khoản trả bảo trì nhà cửa, điện nước, khí đốt, sưởi đông, vệ sinh,… chiếm hơn 50% lương. Từ giữa năm 2014, tỷ giá USD/rúp đã tăng gấp đôi, từ 32 rúp lên 67 rúp.

So với 2013, giá thực phẩm hiện nay cao hơn gần 2 lần. Đặc biệt sau khi Nga đóng cửa đối với dòng thực phẩm chất lượng cao từ Châu Âu, ngoài việc tăng giá, ở Nga còn xuất hiện nhiều hàng thay thế chất lượng thấp. Chẳng hạn ở Nga hiện nay, trong số 80% sản phẩm từ sữa, người ta dùng dầu cọ để thay thế bơ sữa bò. Đồng thời, hàng thực phẩm nhái cũng bắt đấu xuất hiện khá nhiều.

Cuối 2018, một khảo sát xã hội học mới nhất cho thấy, hiện nay thực tế là 52,9% hộ gia đình Nga không sẵn sàng ứng phó, khi phải chi các khoản chi đột xuất, như sửa chữa nhà cửa, hay điều trị bệnh tật đe dọa nghiêm trọng sức khỏe. Theo BBC New Moskva, trong một khảo sát khác thực hiện năm 2016, con số này chỉ mới là 44,2%.

Như chúng ta biết, trong kế hoạch phát triển nước Nga 2018-2014 của Putin, tăng trưởng kinh tế và giảm tỷ lệ người nghèo là những ưu tiên nhất. Tuy nhiên rõ ràng, dự kiến tăng trưởng GDP (theo USD) lên 1.5 lần (8%/năm) và giảm tỷ lệ người nghèo ở Nga xuống còn một nửa trong giai đoạn 2018-2024, là hoàn toàn không tưởng.

Tại thời điểm bầu cử tổng thống 03/2018, Putin có tỷ lệ tín nhiệm Putin cao kỷ lục. Tuy nhiên, sau đó tỷ lệ này đã giảm dần. Theo kết quả một cuộc thăm dò của Levada Trung tâm Thăm dò dư luận Nga, vào tháng 09/2018, tỷ lệ tín nhiệm Putin đã xuống còn 39%, so với tỷ lệ này là 59% tháng 10/2017.

Theo Lev Gudkov Giám đốc Trung tâm Levada, có một vài lý do dẫn đến sự gia tăng bất mãn và sụt giảm tín nhiệm của người Nga đối với Putin: sự hứng khởi liên quan đến việc sát nhập Crimea, lãnh thổ “thiêng liêng” đối với người Nga đã kết thúc, mệt mỏi tích lũy do tâm lý căng thẳng thường trực “chuẩn bị” và sợ chiến tranh sẽ xảy ra, nhiệt tình dành cho các dự án Liên bang do Putin khởi xướng giảm mạnh.

Ngoài ra, sau khi Putin thắng cử vang dội trong bầu cử tổng thống, chính quyền tuyên bố tăng thuế, giá cả bắt đầu tăng, mức thu nhập thực tế giảm mạnh, chính quyền cũng công bố cải cách lương hưu khắc nghiệt, đã dự kiến từ lâu. Theo đó, tuổi hưu của nam nâng từ 60 lên 65, còn của nữ từ 55 lên 63 tuổi tương ứng (Tôi xin phép lưu ý, năm 2016 ở Nga, tuổi thọ trung bình của nam là 65 và của nữ là 76 tương ứng – Tam Tran).

Rõ ràng, việc thi hành luật hưu trí này, đồng nghĩa với việc nhiều đàn ông Nga chết trước lúc về hưu (Hình 1,2). “Mọi người đều tin rằng, chính quyền đang cố gắng giải quyết những vấn đề của mình, bằng cách đổ hết lên đầu dân chúng”, ông Gudkov cho biết.

Một trong những hậu quả của tình hình kinh tế xã hội ngày càng xấu đi, là nước Nga không có khả năng ngăn chăn sự sụt giảm dân số do tỷ lệ sinh đẻ thấp, trong khi tỷ lệ đàn ông tử vong vẫn cao, chủ yếu do nạn rượu chè và HIV.

Đồng thời, một nước Nga kinh tế suy thoái, ngày càng kém hấp dẫn với người nhập cư từ các nước láng giềng nói tiếng Nga thuộc Liên Xô cũ.

Trong một bài ngày 03/04/2019, trên trang mạng Russia Beyond, nhà báo Alexei Timofeychev đã đưa ra những số liệu mới nhất, cho thấy dân số Nga đang có xu hướng giảm mạnh. Từ 2019-2050, dân số Nga sẽ mất đi thêm 10 triệu, nghĩa là giảm từ từ 146 triệu hiện nay xuống còn khoảng 137 triệu vào 2050. Đồng thời Alexei Timofeychev cũng chỉ ra một dự báo khác của LHQ, cho thấy vào năm 2050, dân số Nga có thể chỉ còn 132 triệu.

Hậu quả thứ hai của tình hình kinh tế xã hội ngày càng xấu đi, là trong những năm gần đây, số người di cư ra khỏi Nga ngày càng gia tăng. Theo những số liệu, mà tạp chí The Moscow Times trích từ báo cáo chính thức của Bộ Nội vụ Nga, năm 2017 có khoảng 377 nghìn người rời nước Nga ra nước ngoài sinh sống.

Có thể kể đến một hậu quả thứ ba của tình hình kinh tế xã hội ngày càng xấu đi, một hậu quả đặc biệt nguy hiểm cho quốc gia Nga. Một khảo sát gần đây của Viện Điều tra xã hội Gallup Mỹ cho thấy, có tới 20% dân Nga muốn di cư đi nước khác sinh sống, con số này trong giới trẻ là 44%. Kết quả được công bố trên tạp chí The Moscow Times chỉ ra rằng, 17-20% người Nga “muốn di cư đi nơi khác”. Nghĩa là so với 5 năm trước, con số này tăng gấp 3 lần.

Ngày 04/04/2019, tạp chí The Moscow Times đã công bố một khảo sát tương tự do Trung tâm Levada Nga tiến hành cuối 2018. Cuộc khảo sát (được thực hiện tại 52 khu vực hành chính Liên Bang Nga) cho kết quả, là 17% người Nga sẵn sàng di cư đi nước khác. Đồng thời, tỷ lệ này ở người trẻ độ tuổi từ 18-24 lên tới 41% và ở độ tuổi trên 55 là 5%. Nghĩa là kết quả cuộc khảo sát của Levada phù hợp với kết quả khảo sát của Gallup trước đó.

Tôi xin phép nêu lại một số nhận định của anh Thanh Doan về quá trình diễn tiến bầu cử tổng thống vòng một vừa qua.

“1) Kết quả cuối của bầu cử tổng thống vòng một ở Ukraina, hầu như trùng khớp với kết quả exit-poll và rating dự đoán kết quả bỏ phiếu ban đầu của các chuyên gia nghiên cứu xã hội học.

Điều này chứng tỏ Ukraina đã có nền dân chủ thực sự và người dân thực tế có tự do, họ dám chia sẻ một cách cởi mở với người khác, về cảm tình và sự lựa chọn của mình.

2) Lần bầu cử này có sự tham gia kỷ lục của giới cử tri trẻ tuổi. Một điều khác hẳn với các cuộc bầu cử tổng thống trước đây, khi số cử tri trẻ này thường bỏ qua bầu cử để đi chơi. Điều này cho thấy, lớp trẻ đã tự cảm nhận được tầm quan trọng của chính trị đến đời sống thiết thực của họ.

3) Trong cuộc bầu cử lần này, đã xuất hiện một khái niệm mới “электоральный майдан” (giới cử tri Maidan), bao gồm những lá phiếu củ các cử tri phản kháng, được tập trung với mục tiêu dùng lá phiếu của mình, để hạ bệ chính quyền đương thời.

Một điều khác hoàn toàn, so với Maidan”cam” (2004), hay Maidan “EU” (2013) trước đây. Chính là nhờ những lá phiếu của khối cử tri phản kháng này, mà ông bạn Zelensky có được số phiếu gần gấp 2 lần tổng thống đương nhiệm.

4) Cách tiến hành vận động tranh cử lần này của Zeleensky cũng là hoàn toàn mới lạ, so với cách vận động tranh cử “truyền thống” của các ứng cử viên “cũ kỹ” còn lại. Họ thường dùng tiền, qùa, ban phát những lời hứa hão để mua chuộc cử tri, và nói xấu đối thủ. Cách này vừa tốn kém, lại vừa tồi hèn.

Trong khi đó, ông Zelensky đã sử dụng mạng xã hội rất hiệu quả. Đặc biệt, Ban tổ chức bầu cử của ông đã cho ra mắt bộ phim truyền hình nhiều tập “Người đầy tớ của nhân dân” (Слуга народу). Tập một bắt đầu ngày 16/11/2015 và tập cuối kết thúc ngày 28/03/2019.

Trong phim này, Zelensky đóng vai chính, vai tổng thống. Bộ phim nói về thực trạng xã hội, đất nước Ukraina ngày nay và những lo âu toan tính của người dân. Tất cả những điều này thấm dần vào tâm trí từng người dân, từng gia đình Ukraina. Tóm lại, một chiến dịch vận động tranh cử vô tiền khoáng hậu, làm cho kết quả bầu cử trở nên rất khó dự đoán, bất ngờ với tất cả những bên có liên quan, kể cả Nga và Châu Âu (hết trích)”.

Tóm lại, so với các cuộc bầu cử tổng thống 2004, 2010 và 2014, vì những lý do cả chủ quan lẫn khách quan, ảnh hưởng của Nga lên cuộc bầu cử tổng thống Ukraina 2019 đã giảm đi rất đáng kể.

Nhân dân Ukrana ngày càng thống nhất, mạnh mẽ, đồng tâm trong ý thức hướng về Châu Âu và hội nhập EU, cũng như trong cuộc chiến chống tham nhũng, trong việc hình thành một nhận thức rõ ràng về căn tính chung của dân tộc Ukraina.

Rõ ràng, bằng những hành động cụ thể, người Ukraina đã chứng minh cho cả thế giới (tất nhiên cả nhân dân Nga), rằng họ có đủ khả năng và quyền hạn tự quyết định số phận của mình.

Theo Gleb Pavlovsky, nhà chính trị học Nga nổi tiếng, sau khi bầu cử vòng hai ở Ukraina kết thúc, dù Zelensky hay Poroshenko thắng cử, thì Nga vẫn sẽ tiếp tục đường lối gây bất ổn ở Ukraina, nhưng kết quả sẽ ngày một hạn chế.

Trong hình ảnh có thể có: 11 người, mọi người đang cười, ngoài trời

Trong hình ảnh có thể có: 3 người

Trần Công Tâm


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Bài liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề