Tổng thống Vladimir Putin tạo sự căng thẳng để giữ Ukraine trong quỹ đạo của Nga, nhưng ông có thể mất sự liên kết đối với  một phần khác trong đế chế của mình: Các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á. Những nước này đang ngày càng  nghiêng về phía Trung Quốc và bị Trung Quốc “quyến rũ” trong  hợp tác đầu tư và thương mại.

Trong dấu hiệu mới nhất của mối quan hệ kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc với khu vực này, Trung Quốc đang có kế hoạch dành ra một quỹ  trị giá $16,3 tỷ để tài trợ cho đường sắt, đường bộ, và đường ống dẫn qua Trung Á, làm sống lại các tuyến đường thương mại. Con đường tơ lụa thế kỷ giữa Trung Quốc và châu Âu. Chủ tịch Tập Cận Bình lần đầu tiên đề xuất ý tưởng này vào năm ngoái trong chuyến thăm Kazakhstan, quốc gia giàu có nhất vùng.

“Bắc Kinh có rất nhiều lý do để chi tiêu lớn cho vùng Trung Á. Cơ sở hạ tầng được cải thiện sẽ giúp sự liên kết giữa Trung Quốc và các nước châu Âu để cung cấp hàng hóa cho thị trường châu Âu. Giúp Trung Quốc  tăng quyền kiểm soát vào nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú của khu vực. Kazakhstan là một nước sản xuất dầu lớn,  nước láng giềng Kyrgyzstan có mỏ khoáng sản lớn và Turkmenistan sản xuất khí đốt tự nhiên.  Đồng thời  việc xây dựng và thực hiện kế hoạch sẽ làm tăng trưởng kinh tế đối với các khu vực liền kề ở phía tây Trung Quốc, nơi Bắc Kinh đang cố gắng dập tắt cuộc nổi dậy của ly khai.  Vì người Trung Quốc đang ở châu Phi,  họ có thể đưa công nhân  vào khu vực Trung Á một cách nhanh chóng để thực hiện nhiều công trình xây dựng”. Theo bà Sarah Lain nhà nghiên cứu tại Viện United Services Hoàng gia  London.

Trong phần lớn thế kỷ 19, đế quốc Nga và Anh đã giành giật nhau quyền kiểm soát tại Trung Á,  sự cạnh tranh được đặt tên là “Great Game”.  Không những khu vực chủ yếu là người Hồi giáo, mà còn bao gồm các quốc gia Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan, sau đó bị Liên xô sáp nhập sau cuộc cách mạng Bolshevik và họ vẫn trong quỹ đạo của Moscow trong thời kỳ hậu Xô Viết.

Putin tìm mọi cách để duy trì những mối quan hệ, ví dụ bằng cách mời Kazakhstan và Kyrgyzstan tham gia  liên minh thuế quan với Moscow. Nhưng với nền kinh tế Nga trong một cuộc khủng hoảng sâu sắc, Nga không thể trích ra số tiền lớn mà Trung Quốc đang cung cấp. Thật vậy tình trạng bất ổn kinh tế của Nga đang bất lực để giúp đỡ  và hợp tác với một số nền kinh tế Trung Á, vì vậy đã thúc đẩy họ tìm kiếm sự giúp đỡ từ Trung Quốc.

Tajikistan một trong những quốc gia nghèo nhất trong khu vực, nơi có nền kinh tế khoảng 52 phần trăm  là lượng kiều hối  của những người Tajik di cư, hầu hết trong số họ  ở Nga. Nhưng lượng kiều hối hiện nay đang bị giảm mạnh đã làm nền kinh tế tụt giảm và “dễ bị tổn thương trước những biến động,” Ngân hàng Thế giới cho biết trong một báo cáo hồi tháng trước.

Jamoliddin Nuraliev thứ trưởng Bộ tài chính  nói với tờ Financial Times gần đây  Trung Quốc đã chuẩn bị $6 tỷ để đầu tư tại Tajikistan. Con số này chưa được xác nhận bởi Bắc Kinh. Nhưng nếu chính xác nó sẽ chiếm đến hai phần ba tổng sản phẩm trong nước của Tajikistan. Nga cũng đang cung cấp một lượng tài chính để giúp đỡ Tajikistan, nhưng số tiền nhỏ hơn nhiều. Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti báo cáo trong tuần này  Moscow sẽ cung cấp $6,7 triệu để hỗ trợ cho khu vực nông thôn của Tajikistan.

Trung Quốc đã xây dựng quan hệ kinh tế đáng kể với những quốc gia Trung Á, bao gồm cả đầu tư lớn trong ngành công nghiệp dầu mỏ của Kazakhstan và là bạn hàng lớn mua khí đốt từ Turkmenistan.

Dưới chiêu bài bảo vệ những người nói tiếng Nga, tạo ra vỏ bọc nhằm bành trướng và tạo ra những sự bất ổn trong các khu vực nói tiếng Nga của Ukraina, những quốc gia Trung Á đã có sự dè chừng và hoảng sợ đối với Nga, đặc biệt là Kazakhstan nơi có dân tộc thiểu số nói tiếng Nga.  “Hiện tại đang có sự ngờ vực đối với Nga.  Mặc dù khu vực này sẽ không quay lưng lại với Nga tuy nhiên hiện tại Trung Quốc có vẻ là một đối tác đáng tin cậy hơn.” Theo bà Lain.

 Bloomberg

 

• Gia nhập EU và NATO, nhưng không có Donbass - 9 câu hỏi về cuộc hội đàm Biden-Putin
• Ukraina, Mỹ và Ba Lan đã ký thỏa thuận đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt
• Các tên lửa hành trình của Ukraina có khả năng "khóa biển Azov"
• NƯỚC NGA TRONG CUỘC ĐỐI ĐẦU MỸ-TRUNG
• Bài phát biểu của tân tổng thống Ukraina Vladimir Alekseievich Zelensky.
• Portnikov: Zelensky nguy hiểm hơn nhiều đối với Putin so với Poroshenko