Ukraine đối mặt với ba vấn đề lớn

Trong tình hình hiện nay Ukraine có ba mối đe dọa lớn nhất: tham nhũng, đầu sỏ chính trị và sự xâm lược của Nga.

Việc sa thải của nhà tài phiệt Igor Kolomoisky đên  nay đã bộc lộ những thách thức khi phải đối mặt với những vấn đề cần giải quyết của chính phủ Ukiraine trong việc giải quyết những vấn đề đầu tiên và chỉ duy nhất là cuộc đấu tranh kéo dài vì quyền lợi.

Cải cách là điều cần thiết, nhưng không phải không có thế lực cản trở vì những rủi ro trong kinh doanh họ sẽ cố gắng huy động các nguồn lực để bảo vệ ảnh hưởng vẫn giữ những ảnh hưởng bằng đòn bẩy.

Một trong những lý do chính cho việc chuyển đổi bị đình trệ của Ukraine trong vòng 24 năm kể từ khi Liên Xô sụp đổ là trên thực tế chính trị đã luôn phục vụ cho ích của các nhà tài phiệt. Nền kinh tế của nước này đã bị khống chế và chi phối bởi các nhà tài phiệt, hầu hết trong số họ tích lũy tài sản thông qua những vụ sáp nhập, quan hệ với chính quyền và thông qua thương mại năng lượng với Nga. Theo ước tính những nhà tài phiệt kiểm soát khoảng 70 phần trăm nền kinh tế Ukraine.

Trong hai thập kỷ qua, các đầu sỏ chính trị tạo ra một pháo đài để bảo vệ sự độc quyền của mình, cung cấp tiếp cận nguồn năng lượng rẻ và cho họ quyền kiểm soát các công ty quốc doanh béo bở. Đòn bẩy của họ được hỗ trợ từ sự kiểm soát phương tiện truyền thông, tài chính đảng chính trị và một số doanh nghiệp nhà nước chủ chốt. Các ngành công nghiệp luyện kim độc lập bị  kiểm soát hoàn toàn bởi các nhà tài phiệt trong khi ngành này tạo ra hơn 40 phần trăm dòng vốn ngoại tệ và sử dụng hơn 200.000 lao động.

Trong nhiều trường hợp, các khuôn khổ pháp lý được thành lập bởi tay chân trong chính quyền đàn em của các đầu sỏ chính trị nhằm đảm bảo các hoạt động của họ vẫn trong giới hạn của pháp luật. Bất cứ khi nào một bộ trưởng mới được bổ nhiệm mọi người đều có câu hỏi nhà tài phiệt nào dựng lên  anh ấy hoặc cô ấy. Các thành viên của quốc hội cũng đã thành lập một mạng lưới chặt chẽ xung quanh các đầu sỏ chính trị đê phục vụ lợi ích cho họ.

Hệ thống này là nguồn dinh dưỡng cho tham nhũng và tiêu diệt những đối thủ cạnh tranh. GDP bình quân đầu người của Ukraine chỉ cao hơn một chút so với năm 1991 sau khi Ukraine độc lập nền kinh tế ngang bằng với Ba Lan. Hiên tại Ukraine thấp hơn bốn lần và xếp cuối cùng trong 43 quốc gia ở châu Âu về tự do kinh tế.

Những nỗ lực trong cuộc cách mạng cải cách của cách mạng Maidan.

Tuy nhiên mọi thứ đang thay đổi. Chiến thắng của phong trào Euromaidan và cuộc bầu cử quốc hội tiếp theo là động lực cho cuộc cải cách tại quốc hội. Những điều này cộng với sự chiếm đóng của Nga tại Crimea và cuộc chiến ủy nhiệm  trong Donbass, nơi có nhiều nhà tài phiệt đã phá vỡ nguyên trạng giữa các nhóm kinh doanh hùng mạnh. Thế hệ mới của các nhà lập pháp dường như quyết tâm hơn để mang lại thay đổi về cấu trúc và thoát khỏi hệ thống chính trị của nhóm lợi ích.

Hầu hết các đầu sỏ chính trị Ukraine tài sản đã bốc hơi. Một số đã phải ra ánh sáng công lý. Rinat Akhmetov nhà tài phiệt giàu nhất Ukraine và cũng là người ủng hộ Tổng thống bị lật đổ của Viktor Yanukovych, đã mất  5,8 tỷ USD  trong năm qua. Ông ta đã  phải trốn khỏi Donetsk vào tháng 5 năm 2014 và dinh thự xa hoa của mình đã bị ly khai vũ trang nắm giữ.

Dmytro Firtash một ông trùm kinh doanh hiện đang bị quản thúc tại gia ở Vienna và đang chờ quyết định dẫn độ về Mỹ vì tội tham nhũng. Trong tháng hai công tố viên Ukraine đã mở lại cuộc điều tra hình sự về việc giết hại nhà báo Georgiy Gongadze vào năm 2000 đối với cựu Tổng thống Leonid Kuchma là bố già bảo kê về luật pháp cho các nhà tài phiệt và Victor Pinchuk là một trong những nghi phạm.

Sau đó vào tháng trước Kolomoisky một tỷ phú đã thách thức quyết định của chính phủ khi thay thế một trong những đồng minh của mình là Igor Lazorko làm Giám đốc điều hành của công ty dầu Ukrtransnafta, nơi Kolomoisky là một cổ đông thiểu số. Ông ra lệnh cho nhân viên bảo vệ chiếm đóng tòa nhà hành chính của công ty tại Kiev và cáo buộc chính phủ cản trở và tiêu diệt ngành kinh doanh của mình. Năm ngày sau tổng thống Petro Oleksiyovych Poroshenko quyết định sa thải ông.

Cho đến gần đây dường như chỉ duy nhất trường hợp Kolomoisky được cải thiện vị trí của mình. Ông tài trợ cho các tiểu đoàn quân sự tư nhân, trong đó họ đóng một vai trò quyết định trong việc bảo vệ khu vực trước ly khai được Nga hậu thuẫn. Điều này cải thiện hình ảnh của ông trước công chúng, nhưng sức mạnh đang lên của ông là một mối quan tâm đối với công dân, các tầng lớp chính trị mới và các đối tác phương Tây của Ukraine.

Kolomoisky là người nổi tiếng và hào phóng  đối với người dân  địa phương, ông cũng là người sở hữu các ngân hàng tư nhân lớn nhất ở Ukraine. Ông có thể khẳng định áp lực của mình lên Kiev bằng cách huy động dư luận ở đông nam Ukraine với chiêu bài trao quyền tự trị lớn hơn thậm chí là liên bang hóa.

Ví dụ, ở Dnipropetrovsk quê hương của ông, 34% người dân hỗ trợ cho liên bang hóa, có nghĩa là họ có quyền tự chủ nhiều hơn từ Kiev khi chính quyên phải cung cấp các kế hoạch về phân cấp. Điều này sẽ phục vụ cho chính sách của Putin về phiên bản liên bang hóa sẽ mang lại lợi ích cho Nga và làm suy yếu chính quyền trung ương của Ukraine, thậm chí xé nát Ukraine thành nhiều mảnh, sau các cuộc chiến bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ thành công của Tổng thống Poroshenko là một nhà nước duy nhất trong  cuộc đàm phán Minsk II.

Ngay cả Tổng thống Poroshenko cũng không tránh khỏi những cáo buộc về sự miễn cưỡng trong chính trị và kinh doanh của mình. Ông hứa sẽ bán tập đoàn kinh doanh bánh kẹo Roshen khi làm Tổng thống nhưng đã không làm được như vậy.

Những điều cần làm đối với chính quyền Ukraine

Bước đầu tiên đã được thực hiện để giảm thiểu ảnh hưởng của thiểu số chính trị: Một luật tăng cường trách nhiệm mới đối với ban lãnh đạo, giám sát cộng đồng và sự độc lập của ngành tư pháp; Quyết định chuyển đổi các kênh truyền hình quốc gia thành  những đài truyền hình độc lập, củng cố môi trường của phương tiện truyền thông; và sự hợp nhất giữa lực lượng tình nguyện và quân đội. Mục tiêu sau này nên bao gồm các quy định mới về tài chính của các đảng phái phải minh bạch và vai trò của ủy ban chống độc quyền, cuối cùng là phương Tây phải hỗ trợ tài chính  cho Ukraine để có điều kiện về tiếp tục cải cách.

Dương Chuyên


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Bài liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề