“Cái đinh ba” của Poroshenko – dành cho Tổng thống Zelensky

Ba tun sau l nhm chc ca tng thng Vladimir Zelensky biến thành mt deja vu – vi nhng người bn được ch đnh vào nhng chc v quan trng, vi nhng người v ca h là công dân ca Liên bang Nga và vi nim tin ca người đng đu nhà nước mi vào quyn lc tuyt đi của mình. Đó là nhận định trong phần mở đầu bài báo đăng trên tạp chí DW của Đức của nhà báo Ukraina  Sergey Rudenko.

Một tháng chưa trôi qua kể từ ngày Vladimir Zelensky đảm nhận chức tổng thống Ukraina,  thế mà ông đã kịp lặp lại sai lầm không chỉ một lần của người tiền nhiệm: việc bổ nhiệm bạn bè vào các vị trí cấp cao trong chính quyền, giải tán Quốc hội và mong muốn tối đa hóa sự tập trung quyền lực trong tay. Nhưng không giống như Poroshenko, người thường tấn công vào các đối thủ chính trị một cách tuần tự, có hệ thống,  cựu giám đốc nghệ thuật của nhóm “Kvartal 95”  quyết định không thèm đếm xỉa đến họ. Điều này, cùng với những gì mà Zelensky đang làm, gây ra một sự hoang mang, dao động và thất vọng trong toàn xã hội.

Tại sao Zelensky lại thêm thù trong khi đang có nhiều bạn?

Sergay Rudenko

Khi mà đang diễn ra  chiến dịch tranh cử tổng thống, Vladimir Zelensky đã chỉ trích gay gắt ông Petro Poroshenko vì thói ưu ái người thân, gia đình,  bạn bè, các “cha nuôi” đỡ đầu, rồi các đối tác kinh doanh của ông, chỉ trích gay gắt việc Poroshenko  đưa họ vào các vị trí lãnh đạo để trao cho họ quyền điều khiển về chính trị và kinh tế của đất nước. Vladimir Aleksandrovich đã thề: điều này sẽ không bao giờ xảy ra với anh ta. Nhưng lời thề đó đã bị lãng quyên ngay sau khi trở thành tổng thống. Các đối tác cũ của Zelensky trong nhóm “Kvartal 95” và những người bạn thời thơ ấu đã được mời lên nắm quyền. Sergei Shefir trở thành trợ lý đầu tiên của tổng thống, Ivan Bakanov đứng đầu cơ quan An ninh Ukraina, “bộ tứ” Serge Trofimov và Yuri Kostyuk trở thành phó giám đốc phụ trách văn phòng tổng thống. Nói cách khác, không ngoài ai khác, tất cả đều là bạn.

Tất nhiên, Zelensky là một lính  mới trên trường chính trị. Vì vậy anh ta làm sao mà có thể tin tưởng ai được ngoài bạn bè của mình. Logic này xem ra có vẻ khá dễ hiểu. Nhưng đứng  trước lợi ích quốc gia thì  logic đó là  không thể chấp nhận được. Nói đúng hơn: Anh em bè bạn người thân và tiền bạc phải phân minh. Chính Andrei Bogdan, người đã nhận chức vụ là Chánh văn phòng tổng thống, có tên trong danh sách những quan chức cũ bị thanh tra tội  tham nhũng. Ivan Bakanov, người lớn lên trong cùng một cầu thang với Zelensky ở Thành phố  Krivoy Rog, đến nay chưa hề có liên quan gì đến nghề An ninh SBU. Còn vợ của người đứng đầu Cơ quan An ninh hóa ra là một công dân của Liên bang Nga, cô ấy  đã không thể thay đổi hộ chiếu của mình sang hộ chiếu Ukraina trong suốt  20 năm qua. Đồng thời, một người bạn lâu năm của cựu giám đốc nghệ thuật của “KVARTAL-95” – vị trung tướng trong ngành thuế Vyacheslav Bukharev thì không hề có một chút  kinh nghiệm nào trong nghề tình báo, nhưng nay với một tuyên bố thu nhập khá vững chắc, được bổ nhiệm làm người đứng đầu Cơ quan Tình báo đối ngoại của Ukraina.

Chắc hẳn sẽ có nhiều ý kiến cho rằng: hãy để mọi người có điều kiện chứng minh bản thân họ, rồi sau này hãy chỉ trích. Vâng, sắp tới chúng ta sẽ nhìn thấy tất cả những người này trên cương vị của họ. Và, có lẽ, một số trong số họ sẽ phát huy rất tốt trong chính công việc này. Nhưng chính những người này là minh họa rõ nét nhất cho sự vi phạm của Zelensky, người đã hứa sẽ không bổ nhiệm bạn bè, bố già và đối tác kinh doanh của mình lên nắm quyền. Họ chẳng qua chỉ là những cái  chén mới đối với  một bình rượu cũ mà thôi. Những chén mới đó chính là  công ty cổ phần do Vladimir Zelensky đứng đầu nắm quyền. Và nếu như trong nhiệm kỳ tổng thống của Poroshenko, trên các hành lang chính trị, mọi người thường nói  đùa về những người được chỉ định – tất cả sẽ là “Roshen”, thì bây giờ mọi người sẽ nói – tất cả sẽ là “KVARTAL 95”. Và đây, thật  đáng tiếc, không phải là một sự cường điệu mà là sự thực.

Bạn bè và người thân đã từng làm cho Poroshenko bị mất lòng tin và chịu thất bại, Vì vậy “bạn bè và người thân”  có thể cũng sẽ là nguyên nhân thất bại của Zelenski nếu như ông ta lặp lại sai lầm của người tiền nhiệm.

“Người hầu của nhân dân” sẽ đi theo con đường “Nước Nga thống nhất”?

Đại diện của Tổng thống Quốc hội Ruslan Stefanchuk nói rằng Đảng ủng hộ tổng thống với tên gọi là  “Người hầu của nhân dân” muốn trở thành một chính đảng độc lập ở Ukraina. Rằng, chỉ bằng cách này, nhóm Zelensky mới có thể chịu trách nhiệm hoàn toàn cho tình hình trong nước. Và, đánh giá qua các cuộc thăm dò xã hội học mới nhất, điều này cũng có thể trở thành hiện thực – ngày nay, gần 50% cử tri đã sẵn sàng bỏ phiếu cho đảng Zelensky trong cuộc bầu cử quốc hội. Họ sẵn sàng tin tưởng vào Đảng này, niềm tin dựa theo truyền thống: tin vào một phép màu và một vị vua tốt. Và “Người hầu của nhân dân” có mọi cơ hội nắm đa số trong nghị viện chính, sẽ có quyền thành lập một chính phủ mới.

Tất nhiên, Stefanchuk không đề cập đến một từ nào về đảng “Nước Nga thống nhất”. Nhưng “Người hầu của nhân dân” sẽ bắt chước mô hình hoạt động của nó, cộng thêm có một chút hiện đại hóa, một chút thay đổi để trở thành chính đảng vững mạnh, đó cũng là mơ ước của Zelenski. Câu hỏi duy nhất là liệu đội hình của Zelenski có thể được thiết lập để trở thành một con quái vật chính trị như đảng “Nước Nga thống nhất”  hay không nếu nó phải tuân thủ các nguyên tắc dân chủ và tính đến lợi ích của phe đối lập mạnh mẽ. Putin đã từng chứng minh: không có gì là không thể trở thành hiện thực. Quan trọng là phải đặt  mục tiêu, mọi thứ khác sẽ theo sau.

Điều thú vị nhất đối với “Người hầu của nhân dân” sẽ bắt đầu sau khi Đảng giành được toàn quyền lãnh đạo đất nước: ghế tổng thống, đa số đại biểu  trong Quốc hội và và quyền phân bổ tất cả các ghế bộ trưởng. Khi đó Đảng “Người hầu của nhân dân”, vẫn còn hai tuần để tồn tại trong thế giới ảo, sau đó sẽ gặp vấn đề lớn về nhân sự. Điều này có nghĩa là không thể tránh được các sai lầm trong việc bổ nhiệm. Một chính Đảng độc lập,  như  mơ ước của Stefanchuk hay nói chính xác hơn là của Zelensky, không chỉ là một cơ hội, mà còn là một trách nhiệm vô cùng to lớn. Bởi vì lúc đó cần phải đáp ứng, cần phải đối mặt  với tất cả các yêu sách của người dân Ukraina, chứ không chỉ đơn thuần là  chỉ trích tất cả những người tiền nhiệm. “Người hầu của nhân dân” đã sẵn sàng cho việc này chưa?  Tôi rất nghi ngờ điều đó.

Trong lễ nhậm chức, Tổng thống Zelensky tuyên bố giải tán quốc hội hiện tại. Vài ngày sau, ông ký một sắc lệnh và ấn định một cuộc bầu cử sớm vào ngày 21 tháng 7. Người đứng đầu nhà nước tự tin rằng ông có mọi lý do để thành lập một cơ quan lập pháp mới cao hơn. Một số đại biểu của Verkhovna Rada đã không đồng ý với ông và họ đã đệ đơn kiện phản đối sắc lệnh của tổng thống tại Tòa án Hiến pháp. Quyết định của Tòa án Hiến pháp sẽ ra sao – hiện chưa ai biết. Nhưng Yulia Tymoshenko đã kêu gọi Zelensky đừng chú ý đến quyết định của Tòa án Hiến pháp. Hay đúng hơn, bỏ qua phán quyết nếu nó không có lợi cho các cuộc bầu cử sớm.

Theo đánh giá chung của dư luận, tổng thống hiện tại không có ý định nhượng bộ trong cuộc đối đầu với quốc hội. Nhưng phán quyết của Tòa án Hiến pháp là quyết định cuối cùng và không thể kháng cáo. Không tính đến điều đó sẽ có nghĩa là Zelensky thẳng thắn nhổ vào Luật pháp cơ bản của Ukraina, trong đó ông là người bảo lãnh. Trong thực tế, rõ ràng là tồn tại những sự kiện mang tính chất chính trị cứng nhắc, được áp đặt đi ngược với luật pháp cơ bản (Nhất là vào thời Liên xô cũ-ND)  . Nhưng trong một nhà nước dân chủ pháp quyền, nguyên tắc thượng tôn pháp luật phải được tuân thủ hàng đầu. Và “bộ mặt mới” của nền chính trị Ukraina nên hiểu rõ về điều này. Nhưng anh ta liệu có hiểu không? Cho đến nay, dường như vẫn là chưa.

Zelensky có được sự ủng hộ của cử tri và chân thành tin rằng ông sẽ được tha thứ cho mọi thứ, kể cả sự xa rời khỏi các quy tắc của Hiến pháp. Và đây lại là một sai lầm khác của tổng thống hiện tại. Chính trị không phải là vở kịch trên sân khấu. Tình yêu của khán giả và niềm tin của cử tri là những thể loại khác nhau. Nếu cái  thứ nhất có thể sống mãi mãi, thì cái thứ hai có thể biến mất rất sớm. Về điều này Poroshenko hoặc Yanukovych có thể kể rõ cho  Zelensky biết. Yanukovych  từng tin tưởng vào sự độc tài của mình và coi thường hiến pháp. Và cái kết của ông ta ra sao – mội người đã rõ.

Tác giả: Sergey Rudenko là một nhà báo  và là phóng viên chuyên mục bình luận chính trị người Ukraina. Ông đã xuất bản một số cuốn sách về các chính trị gia Ukraina. Cộng tác viên thường xuyên của tuần báo Đức DW.

Bài báo thể hiện ý kiến cá nhân của tác giả.

Nguyễn Hoàng Lân chuyển ngữ theo nguồn https://www.dw.com/ru/комментарий-грабли-порошенко-для-президента-зеленского


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Bài liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề