Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ của bà Suu Kyi thắng đa số phiếu trong kỳ bầu cử lịch sử tại Myanmar.

NLD thắng hơn 2/3 số ghế cần để giành quyền chọn tổng thống, chấm dứt nhiều thập niên cầm quyền của giới quân đội.

Đảng của bà Suu Kyi giành quyền kiểm soát cả thượng viện và hạ viện quốc hội Myanmar, theo ủy ban bầu cử.

Nhưng một phần tư ghế quốc hội đã được dành sẵn cho quân đội, nghĩa là phe này vẫn sẽ có ảnh hưởng chi phối quan trọng.

Hiến pháp Myanmar qui định bất kỳ ai có con cái có quốc tịch nước ngoài không được giữ ghế tổng thống.

Bà Suu Kyi, người có hai con trai là công dân Anh, nói rốt cùng bà cũng sẽ lãnh đạo đất nước.

Tổng thống Hoa Kỳ Obama gọi điện cho bà Suu Kyi để chúc mừng bà và đảng của bà. Ông nói ông hi vọng kết quả bầu cử sẽ dẫn đến một “tương lai hòa bình và thịnh vượng hơn”.

Trước đó, thủ tướng Anh David Cameron và Thượng nghị sĩ Mỹ John Kerry đã ra thông cáo ca ngợi việc tiến hành bầu cử. Ông Obama cũng trực tiếp công nhận “thành công của Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ”.

Ông cũng ca ngợi điều ông cho là có ở bà Suu Kyi, đó là “nỗ lực không mệt mỏi và sự hi sinh sau rất nhiều năm để thúc đẩy một Burma hòa nhập, hòa bình và dân chủ” – ông dùng một tên gọi khác của Myanmar trong lời ca ngợi này.

Ông Obama, người đã đến thăm Myanmar hai lần trong nhiệm kỳ tổng thống, nói ông hi vọng kết quả chính thức của cuộc bầu cử được tất cả các đảng mong chờ.

Lãnh đạo quân đội Myanmar, tướng Min Aung Hlaing nói quân đội sẽ “làm điều gì tốt nhất để hợp tác với chính phủ mới trong giai đoạn hậu bầu cử”.

Tổng thống Thein Sein cũng cam kết chính phủ của ông “sẽ tôn trọng quyết định và lựa chọn của nhân dân và sẽ chuyển giao quyền lực như thời gian đã định”.

Tướng Thein Sein nay là tổng thống Myanmar vừa chúc mừng bà Aung San Suu Kyi

Cuộc bầu cử cuối tuần trước là cuộc tổng tuyển cử tự do đầu tiên sau 25 năm tại Myanmar.

Liên Đoàn Quốc Gia vì Dân Chủ đã có chiến thắng quyết định năm 1990, sau đó kết quả đã bị bác bỏ và bà Suu Kyi bị quản thúc tại gia thời gian dài.

Tổng thống Thein Sein và tướng Min Aung Hlaing đã chúc mừng bà Suu Kyi vì sự thể hiện của đảng của bà trong việc đi bầu, dù vẫn chưa chính thức thừa nhận thất bại. Họ đồng ‎ có một thảo luận về hòa giải dân tộc với bà sau khi kết quả bầu cử được công bố.

Hơn 47% kết quả số phiếu đã được công bố, và vào sáng thứ Năm 12/11, đảng NLD được cho biết còn thiếu 38 ghế để chiếm đa số.

Đảng cầm quyền Liên minh Đoàn kết Phát triển (USDP) – vốn đã thắng và bị chỉ trích nặng nề trong kỳ bầu cử năm năm trước – đã chiếm được 5% số ghế trong cuộc chạy đua.

Khoảng 30 triệu người đủ điều kiện đi bầu, số người đi bầu chiếm 80%.

Tuy nhiên, hàng trăm ngàn người khác, gồm cộng đồng Hồi giáo Rohingya thiểu số không được công nhận là công dân – đã bị từ chối không cho đi bầu.

Một phần tư của 664 ghế quốc hội đã được dành cho quân đội và một số không tranh cử, còn lại 491 ghế dành cho tranh cử.

Để có thể dành chiến thắng chiếm đa số và được quyền chọn tổng thống, đảng NLD cần ít nhất hai phần ba số ghế trên.

BBC tiếng Việt