Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã xin lỗi Tổng thống Nga Vladimir Putin về vụ bắn hạ máy bay chiến đấu hồi năm ngoái. Động thái này sẽ mở đường để Nga dỡ bỏ trừng phạt kinh tế, theo điện Kremlin.

Máy bay chiến đấu Nga đã bị phi cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ làm thiệt mạng một phi công khi nó đang thực hiện nhiệm vụ không kích tại Syria sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara khẳng định họ đã hành động hợp pháp vì chiếc Su – 24 của Nga đã vi phạm không phận của nước này tuy nhiên Moscow đã phủ nhận điều này.

Điện Kremlin trích dẫn lời của Edogan viết  trong bức thư “Tôi muốn một lần nữa bày tỏ sự cảm thông và lời chia buồn sâu sắc tới gia đình của phi công Nga đã thiệt mạng và tôi nói: “Tôi xin lỗi”.

Ibrahim Kalin, phát ngôn viên của ông Erdogan xác nhận Edogan đã gửi thư cho Tổng thống Putin nhưng ông không đề cập rõ ràng đến “lời xin lỗi”. Ông nói rằng Tổng thống Erdogan viết trong thư bày tỏ sự hối tiếc “thứ lỗi cho chúng tôi” và hỏi thăm gia đình của phi công.

Điện Kremlin đã đáp trả vụ bắn rơi máy bay bằng trừng phạt thương mại đối với Ankara và chỉ được gỡ bỏ nếu cá nhân ông Edogan đưa ra lời xin lỗi. Hiện các nhà chức trách Nga không đề cập đến việc “chấm dứt các biện pháp trừng phạt”.

Nếu những mâu thuẫn hiện nay giữa Nga – Thổ Nhĩ Kỳ đang trên đà giải quyết sẽ có thể làm giảm căng thẳng ngoại giao về cuộc xung đột Syria. Trong khi Moscow hỗ trợ lãnh đạo Syria Bashar al-Assad chiều ngược lại Ankara ủng hộ quân nổi dậy đang cố gắng lật đổ ông.

Theo tuyên bố của Điện Kremlin cho biết Tổng thống Putin đã nhận được một lá thư từ Erdogan “trong đó nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ mong muốn giải quyết vụ việc bắn rơi máy bay quân sự Nga”.

“Bức thư nêu rõ Nga là một người bạn và là đối tác chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ do đó Ankara không muốn làm hỏng mối quan hệ này”, tuyên bố điện Kremlin cho biết.

Nỗ lực cải thiện quan hệ căng thẳng của Thổ Nhĩ Kỳ xuất phát từ tình hình Trung Đông đang bị phân cực bởi cuộc nội chiến Syria, sự gia tăng của Nhà nước Hồi giáo đe dọa đến an ninh khu vực và mối quan hệ với Mỹ cùng EU đang trên đà căng thẳng.

Điện Kremlin trong tuyên bố nói Edogan đã bày tỏ sự sẵn sàng làm mọi việc cần thiết nhằm khôi phục lại mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước và cùng nhau chống chủ nghĩa khủng bố.

Sau khi điện Kremlin tiết lộ về bức thư của Edogan, đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã nhảy từ 2,9430 trước đó lên 2,9330 so với đô la Mỹ. Sau đó tụt xuống còn 2,9385 vào lúc 14h48’

Điện Kremlin đưa ra thông báo chỉ sau vài giờ Thổ Nhĩ Kỳ và Israel bình thường hóa quan hệ vốn đã bị gián đoạn trong 6 năm vừa qua, đây là sự xích lại gần nhau hiếm hoi ở Trung Đông.

Ngày sau khi nhậm chức hồi tháng trước, Thủ tướng mới Binali Yildirim của Thổ Nhĩ Kỳ – một đồng minh thân cận của Erdogan – cho biết Thổ Nhĩ Kỳ cần phải “thêm bạn bớt thù”.

Theo cựu Thủ tướng Ahmet Davutoglu cho biết lập trường cương quyết của Ankara là “cách duy nhất để ổn định Syria thì ông Assad phải ra đi”. Quan điểm này trái ngược hoàn toàn với Moscow.

Cơn ác mộng tồi tệ nhất của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria đã trở thành sự thật khi đó: Sự hỗ trợ của Nga đã giúp Assad trụ vững, trong khi chiến binh dân quân người Kurd đã được hưởng lợi từ sự hỗ trợ của Hoa Kỳ khi họ chiến đấu chống lại Nhà nước Hồi giáo, củng cố vị trí của họ trong lãnh thổ tiếp giáp với biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Đức Dũng (theo Reuters)