Trên mặt trận gas tự nhiên, Ukraine đang đang có những bước tiến tránh sự phụ thuộc vào nhà cung cấp Nga bất chấp sự suy giảm sản lượng trong ngành sản xuất khí đốt vào năm ngoái.

Một trong những nhà cung cấp tin tưởng, uy tín và giá rẻ hơn đó là châu Âu. Bạn có tin được không? Khi năm ngoái châu Âu là nhà cung câp gas lớn cho Ukraine. Ukraine nhập khẩu khí tự nhiên từ EU tăng lên đến 138% tương ứng với năm tỷ mét khối,  trong khi nhập khẩu khí đốt tự nhiên từ Nga giảm 44% tương ứng 14,5 tỷ mét khối. Nga vẫn là nhà cung cấp lớn gấp ba lần so với EU tuy nhiên thị phần khí đốt của nga trên thị trường Ukraine đã giảm hơn 1/3, chiếm 34%  trong tổng lượng thị trường tiêu thụ. Trong nửa đầu tháng 3 năm 2015 lượng khí đốt nhập khẩu từ châu Âu chiếm 81% tổng số của tháng, hàng nhập khẩu châu Âu chiếm 81% tổng số lượng khí nhập khẩu của Ukraine.

Khai thác khu vực tư nhân đang hoạt động tốt hơn trong những ngày này ở Ukraine.

Ngành sản xuất khí đốt do tư nhân kiểm soát sản lượng tăng 18% tương ứng 3,3 tỷ mét khối vào năm ngoái, trong khi sản xuất bởi các công ty nhà nước – cụ thể là Ukrnafta và Chernomorneftegaz – giảm do sự chiếm đóng Crimea. Tuy nhiên sản lượng khí đốt của Ukraine sản xuất  năm 2014 là 20,5 tỷ mét khối  chỉ giảm 1,0 tỷ mét khối so với năm 2013. Sản lượng khí đốt của Ukrgazvydobuvannya (thuộc nhà nước kiểm soát) duy trì ở mức tương đương như năm 2013, tương ứng 15,1 tỷ mét khối. Công ty sản xuất khí đốt Ukrnafta sản lượng giảm 10% tương ứng 1,7 tỷ mét khối. Và cuối cùng do sự chiếm đóng Crimea, Cherno chỉ sản xuất được 300 MCM (300 nghìn mét khối) khí so với 1,7 tỷ mét khối vào năm 2013. Crimea đã bị Mỹ trừng phạt vào năm ngoái sau khi bị Nga sáp nhập.

Công ty khí đốt nhà nước bán với giá khoảng $ 20 cho mỗi ngàn mét khối, mức thấp nhất trên thị trường. Hầu hết khí đốt tự nhiên do Ukraine sản xuất đều phục vụ cho việc sưởi ấm và cho ngành công nghiệp nặng trong nước. Ukraine chưa thể trở thành đất nước xuất khẩu cho đến khi họ phát triển ngành khai thác tại một số mỏ đá phiến. Khí đốt được vận chuyển ra khỏi Ukraine tất cả là khí đốt của Nga, được dẫn đi theo ba đường ống và đích đến cuối cùng là thị trường châu Âu.

Sự phụ thuộc của Ukraine vào khí thiên nhiên đang suy giảm. Trong thực tế, trong năm 2013 Gazprom chiếm 92% lượng nhập khẩu khí đốt của Ukraine. Trong năm 2014 giảm xuống còn 74%. Hợp đồng của Naftogaz độc quyền với Gazprom. Họ không thể nhập khẩu khí đốt từ bất kỳ công ty nào khác có. Tất nhiên, đây là một vấn đề đối với Naftogaz và cuối cùng là Ukraine, bởi vì cả hai đã bất hòa trong nhiều năm qua. Tòa án trọng tài Stockholm hiện đang cân nhắc đơn kiện của Naftogaz về hợp đồng khí đốt ký ngày 19/1/2009 với thời hạn 10 năm.

Mối quan hệ phức tạo đe dọa chỗ đứng  của Gazprom tại Ukraine.

“Chúng tôi đang cố gắng thay hợp đồng mới, những điều khoản trong hợp đồng sẽ dựa trên thị trường  thương mại tự do” Naftogaz trả lời khi đề cập đến Gazprom. Hôm thứ ba, Naftogaz cho biết “hy vọng” họ có thể ký một thỏa thuận khí đốt với Gazprom sau khi “gói khí đốt mùa đông” hết hạn vào cuối tháng này. Thỏa thuận sẽ do EU là trung gian.

Giám đốc điều hành của Naftogaz  ông Andriy Kobolyev nói “Các cuộc họp ba bên là một phần quan trọng của quá trình đồng nhất các điều kiện trong việc Nga cung cấp khí đốt cho Ukraine sau tháng Ba”.

Mặc dù tình hình năm nay tốt hơn so với các năm trước, đặc biệt do dòng khí đảo ngược từ châu Âu nhiều nhất là từ Slovakia trở lại Ukraine, nhưng một thỏa thuận khí đốt với Gazprom vẫn rất quan trọng, Naftogaz cho biết. Gazprom cho biết điều kiện trong hợp đồng  là tính thanh khoản và sự đa dạng hóa thị trường gas của Ukraine.

“Gas từ Liên minh châu Âu hiện đang cung cấp có mức giá thấp hơn so với khí đốt từ Nga, vì vậy theo xem xét về góc độ thương mại sẽ hợp lý hơn khi chúng ta nhập khẩu khí đốt từ châu Âu”, ông Kobolyev nói. “Nếu chúng ta có thể thương lượng một thỏa thuận thỏa đáng với Gazprom là nguồn khí đốt của Nga hấp dẫn chúng tôi về tài chính, sau đó chúng tôi sẽ mua thêm khí đốt từ Nga. Theo quan điểm của Naftogaz, hay bất kỳ công ty nào cũng đều hoàn toàn dựa vào nguyên tắc thương mại”.

Thăm dò và khai thác khí đốt từ mỏ đá phiến tại Ukraine sẽ giúp đất nước đa dạng hóa nguồn cung giảm sự phụ thuộc vào khí đốt từ Nga và có thể xuất khẩu, theo  thông tin từ các công ty năng lượng Mỹ. Vào tháng Giêng năm 2013, Shell đã đồng ý thăm dò  khu vực theo ước tính của chính phủ có trữ lượng  khoảng 4 nghìn tỷ feet khối khí đốt tự nhiên trong nguồn dự trữ đá phiến. Dự án này đang cản trở bởi cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay. Tuy nhiên  kế hoạch năng lượng của Kyiv bao gồm phát triển các nguồn khí đá phiến sét cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu sang Tây Âu sẽ có trong thời hạn năm năm.

 Đức Dũng

 

• Gia nhập EU và NATO, nhưng không có Donbass - 9 câu hỏi về cuộc hội đàm Biden-Putin
• "Đau đớn nhất là một cuộc chia ly với Ukraina"
• Kết quả của cuộc họp ở Paris: núi ảo vọng bị xua tan
• Ukraina, Mỹ và Ba Lan đã ký thỏa thuận đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt
• Bầu cử ở Ukraina: cơ hội và trách nhiệm lớn chưa từng có !
• Các tên lửa hành trình của Ukraina có khả năng "khóa biển Azov"