WARSAW, Ba Lan (AP) – Tân Ngoại trưởng Ba Lan hôm nay cho biết ông hoan nghênh sự hợp tác mới giữa Nga và phương Tây trong cuộc chiến chống  lại nhóm Nhà nước Hồi giáo, nhưng đồng thời khẳng định rằng không thể hy sinh lợi ích của Ukraina để tặng thưởng cho những nỗ lực này của Moscow.

Trong một cuộc phỏng vấn với thông tấn The Associated Press, Ngoại trưởng Witold Waszczykowski cho biết không có lý do gì để dỡ bỏ trừng phạt đối với Nga khi Moscow không thực hiện thỏa thuận hòa bình Minsk nhằm chấm dứt xung đột giữa Ukraina và phiến quân thân Nga ở miền đông Ukraina.

“Chúng tôi sẽ không ‘bán’ Ukraina với lý do Nga đang giúp đỡ cuộc xung đột Syria hoặc tấn công IS. Chúng tôi vẫn tiếp tục duy trì và gia tăng các biện pháp trừng phạt vì không có tiến bộ trong việc thực hiện các thỏa thuận Minsk.” Ngoại trưởng Balan nhấn mạnh.

Ông Waszczykowski thuộc nội các mới được Đảng bảo thủ Pháp luật và Công lý (PiS) lãnh đạo.  Đảng này thuộc phe đối lập đã trở lại nắm quyền sau tám năm, sự kiện được đánh dấu một sự thay đổi chính trị sắc nét cho Balan, quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 6 trong Liên minh châu Âu. Kể từ khi khối Vacsava sụp đổ Balan đã trở thành một đồng minh trung thành với Hoa Kỳ. Thậm chí chính phủ mới hiện nay quan hệ khăng khít với Washington hơn nhiều so với chính phủ tiền nhiệm, đồng thời họ cũng cứng rắn hơn đối với Moscow.

Waszczykowski đã từng là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Oregon vào cuối năm 1980, cho biết chính phủ của ông “rất hạnh phúc và hài lòng” trong mối quan hệ với Hoa Kỳ, đặc biệt trong các vấn đề quân sự. Ông ca ngợi những nỗ lực của chính quyền Tổng thống Barack Obama khi tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Trung Âu sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea và can thiệp quân sự vào miền đông Ukraina.

Ông cũng hài lòng với các tín hiệu của Hoa Kỳ về kế hoạch tăng cường an ninh cho Ba Lan và các đồng minh – Vấn đề này sẽ được đưa lên bàn nghị sự tại một hội nghị thượng đỉnh NATO tại Warsaw vào mùa hè tới.

Khi được hỏi ông hy vọng nhất về những điều sẽ đạt được trong kế hoạch của Hoa Kỳ, Waszczykowski trả lời: “Chỉ có sự xuất hiện những người lính Mỹ ở đây bằng cách lập căn cứ quân sự, hoặc hiện diện thường trực, hoặc hiện diện luân phiên, nó không quan trọng miễn là họ ở đây, hợp tác… với chúng tôi và bảo vệ một phần của châu Âu, chúng tôi sẽ được hạnh phúc.”

Việc chính quyền Nga từ chối hợp tác trao trả những mảnh vỡ và hộp đen của vụ tai nạn máy bay năm 2010 tại Nga làm Tổng thống Balan Lech Kaczynski cùng 95 người Ba Lan thiệt mạng cũng góp phần làm gia tăng căng thẳng quan hệ giữa Warsaw và Moscow.

Theo tuyên bố từ phía Nga lý do họ không thể trao trả cho Balan vì họ vẫn đang điều tra vụ máy bay rơi mặc dù cả Ba Lan và các chuyên gia hàng không Nga cùng tuyên bố đây là một vụ tai nạn.

Một số thành viên thuộc đảng mới cầm quyền Balan dưới sự lãnh đạo của Jaroslaw Kaczynski, người anh em song sinh của cố Tổng thống  đã tranh luận, đặt ra những thắc mắc và nghi ngờ nước Nga của Vladimir Putin đã chơi xấu.

“Thảm họa này đã xảy ra gần sáu năm trước và cuộc điều tra dậm chân tại chỗ. Các nhà điều tra Nga không muốn kết thúc, họ không hợp tác với chúng tôi, họ vẫn đang giữ những mảnh vỡ và hộp đen của máy bay. Chính ra họ phải trả lại vì đây là tài sản của chúng tôi.” Ông nói.

Ông đặt ra sự nghi ngờ khi đề cập đến những vụ tai nạn khác như vụ máy bay Malaysia Airlines MH-17 ở miền đông Ukraina trong năm 2014 các mảnh vỡ đã được gửi đến Hà Lan trong vòng một năm để phục vụ điều tra hay vụ máy bay Nga bị IS khủng bố tại Aicap vào tháng Mười cũng đã được trả lại Nga chỉ sau hai tuần.

Đức Dũng