Ông chính thức làm Tổng thống kể từ ngày 20 tháng 5, nhưng trong vài tháng đầu, Volodymyr Zelensky đã thực hiện những bước đầu tiên để củng cố nền độc lập của Ukraina. Chỉ có thời gian mới cho biết liệu nhiệm kỳ của Zelensky sẽ tăng cường độc lập hay làm suy yếu Ukraina. Nhưng cho đến nay, Tổng thống luôn khẳng định sẽ tiếp tục con đường mà đất nước đang đi, đó là thân phương Tây. Tôi sẽ tổng hợp lại những gì Tông thống đã làm cho đến nay:

Thống nhất Ukraina

Zelensky đã thúc đẩy các biện pháp tu từ nhằm mục đích thống nhất người Ukraina, bất kể họ sống ở đâu: Ukraina, Crimea và Donbas do Nga chiếm đóng hay ở nước ngoài. Để thực hiện điều này, Tổng thống đưa ra kế hoạch cho ra mắt một đài truyền hình tiếng Nga để tiếp cận người Ukraina sống trong các lãnh thổ dưới sự kiểm soát của Moscow. Trong chuyến thăm chính thức với cương vị nguyên thủ đến Toronto, Zelensky cũng kêu gọi người dân Ukraina sống ở hải ngoại trở về Ukraina bằng cách đầu tư và cống hiến tất cả những gì họ có. Khi còn ở Toronto, Zelensky đã xây dựng một mục tiêu cho Ukraina theo mô hình Canada: để đất nước trở thành nơi đáng sống, nơi của những dân sẽ trở thành người giàu có, thành công, sống hòa thuận và hòa bình với thế giới, với môi trường và chính họ.

Không với Medvedchuk

Zelensky cũng đã cho thấy ông có lập trường cứng rắn đối với những người ủng hộ Moscow tại Ukraina. Cuối cùng, ông đã loại Viktor Medvedchuk, một doanh nhân và chính trị gia khét tiếng người Ukraina có quan hệ mật thiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin, khỏi nhóm làm việc Minsk đang đàm phán trao đổi tù nhân giữa Ukraina và Nga, bao gồm cả phiến quân hiện đang kiểm soát một phần Donbas. Zelensky cũng đã cấm một hội nghị truyền hình theo kế hoạch giữa Ukraina và Nga do kênh 112 của Medvedchuk tổ chức. Zelensky gọi các cuộc đàm phán là một động thái PR rẻ tiền nhưng nguy hiểm trước cuộc bầu cử (quốc hội) nhằm chia rẽ người dân Ukraina thành hai phe.

Phát triển

Về mặt kinh tế, Zelensky đã hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng và đảm bảo sự công bằng cho các nhà đầu tư quốc tế. Dù đi du lịch tới Thổ Nhĩ Kỳ hay Canada hay phát biểu tại các hội nghị kinh doanh trong nước, Zelensky đã nhấn mạnh rằng hợp tác kinh tế và đầu tư ở Ukraina phải là một tình huống có lợi cho tất cả mọi người tham gia. Ông đã cam kết thực hiện phi độc quyền, bảo vệ các khoản đầu tư vào Ukraina và cải thiện môi trường kinh doanh. Zelensky cũng rất chú ý đến việc xây dựng đường sá, cải tạo cầu và đầu tư vào các sân bay khu vực ở Dnipro, Ivano-Frankivsk, Kramatorsk, Mykolaiv và Zaporizhzhya. Tổng thống cũng cho biết ông có kế hoạch tư nhân hóa quy mô lớn. Ukraina cần chủ sở hữu hiệu quả cho hàng trăm doanh nghiệp nhà nước đang phân rã. Nếu được thực hiện một cách minh bạch, đây có thể là một bước quan trọng đối với sự thịnh vượng. Zelensky cũng rất chú ý đến sự hợp tác của Ukraina với các tổ chức tài trợ tài chính của Ukraina, như Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Châu Âu. Chính việc tiếp tục đàm phán với các tổ chức này đã trấn an các nhà đầu tư rằng tình hình kinh tế trong nước ổn định. Dmytro Derkach, người phát ngôn của Ngân hàng Thế giới tại Ukraina, trả lời phỏng vấn với tờ Kyiv Post rằng, Tổng thống đã để lại ấn tượng tích cực với Ngân hàng Thế giới trong một cuộc họp được tổ chức trong chiến dịch bầu cử. Sự hỗ trợ của Zelensky trong việc dỡ bỏ lệnh cấm bán đất nông nghiệp đã đảm bảo với các nhà tài chính rằng họ đang giao dịch với một tổng thống có nhiều bước cải cách kinh tế hiệu quả, ông nói.

Hoạt động quốc tế

Trong quan hệ quốc tế, Zelensky đã dành ba tháng đầu gặp gỡ với các nhà lãnh đạo khu vực. Ông đã đến thăm thủ đô của Liên minh Châu Âu Brussels, Đức, Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ. Ông cũng đã có những cuộc điện thoại với các nhà lãnh đạo của Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Trung Quốc. Và, vào ngày 19 tháng 8, ông đã gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Kyiv. Zelensky cũng không tránh né khi nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Mặc dù nhiều cố vấn chính sách đối ngoại khuyến nghị chống lại động thái này, nhưng Zelensky vẫn tiếp tục. Tuy nhiên, trong hai cuộc gọi với Putin cho đến nay, Zelensky dường như vẫn giữ vững lập trường trước đó của người tiền nhiệm Poroshenko. Trong cuộc gọi thứ hai diễn ra vào ngày 7 tháng 8 sau khi bốn người lính Ukraina thiệt mạng ở Donbas, ông nói với ông Putin rằng, sẽ bảo vệ quyền của tất cả người dân Ukraina bất kể họ ở đâu mà không cần phải sửa đổi Hiến pháp của Ukraina. Zensensky đã đề cập đến một phần của thỏa thuận Minsk thứ hai, sẽ yêu cầu Kyiv cấp cho Donetsk và Luhansk với tư cách bán độc lập, một động thái được nhiều người dân Ukraina đồng ý.

Tự do báo chí

Trong nhiều lần, Zelensky đã cho thấy sự hiểu biết về vai trò của một nền báo chí tự do và nhu cầu quan trọng để bảo vệ tự do ngôn luận ở Ukraina. Trong chuyến đi tháng 7 tới Nikolaiv, cách Kiev 400 km về phía nam, Tổng thống kêu gọi tôn trọng công việc của các nhà báo. Nhưng các thông điệp từ chính quyền Zelensky không tích cực lắm. Andriy Bohdan, chánh văn phòng của tổng thống, đã nói với các nhà báo rằng văn phòng tổng thống có thể giao tiếp với xã hội thông qua phương tiện truyền thông xã hội và ám chỉ rằng báo chí đã làm cho nó trở nên dư thừa.

Dương Chuyên