– Nhận xét của Portnikov  về các cuộc đàm phán về khí đốt ở Brussels

Theo Vitaliy Portnikov, những nhượng bộ bất ngờ từ phái đoàn Nga tại cuộc đàm phán về khí đốt ở Brussels trên thực tế khá tự nhiên và được dự đoán trước. Không thể có bất kỳ  Hệ thống truyền tải khí đốt nhằm bỏ qua (Ukraina)  nào đang được xây dựng có thể thay thế hoàn toàn Hệ thống vận chuyển khí đốt của Ukraina. Đây là chưa đề cập đến thực tế là các Hệ thống bỏ qua như vậy là một thú vui rất tốn kém.

Toàn bộ ý tưởng xây dựng nhiều “dòng chảy phía Bắc”, “dòng chảy phía Bắc – 2”, “dòng chảy phía Nam”, v.v., là để tước đi hệ thống vận chuyển khí đốt “nhiên liệu xanh” của Ukraina. Hơn nữa, những mong muốn này hoàn toàn không mang tính kinh tế, mà chỉ là phục vụ mục đích  chính trị.

Tại sao điều này là cần thiết? Trong trường hợp đó, ngân sách Ukraina sẽ mất một khoản thu nhập khổng lồ, khiến cho Ukraina khó có thể thanh toán nợ cho các Tổ chức tài chính quốc tế và Moscow lúc đó sẽ dẽ dàng áp đặt các điều khoản của mình đối với Kiev. Hơn nữa Moscow sẽ  dẽ dàng áp đặt bất kỳ  điều kiện nào – Vitaly Portnikov, nhà báo và nhà khoa học chính trị nổi tiếng, đã viết về điều này trên Facebook, bài viết của ông đã được đăng tải trên Radio Liberty với sự tham chiếu của Dialog.ua

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán về khí đốt ở Brussels cho thấy kế hoạch của Putin về  khí đốt nhằm khuất phục Ukraina đã hoàn toàn thất bại. Nord Stream 2  chưa được xây dựng xong và bất kỳ hệ thống vận chuyển nào khác sẽ không thể thay thế GTS của Ukraina với các khả năng độc đáo của nó. Do đó, Kremlin buộc phải hành động theo luật chơi mà châu Âu đã đề ra.

Dưới đây là văn bản gốc trong đăng tải của Vitaliy Portnikov trên FB:

“Thực tế là tại các cuộc đàm phán về khí đốt ở Brussels, phái đoàn Nga bất ngờ chấp thuận các yêu cầu của các quan chức châu Âu và Ukraina và đồng ý làm việc theo luật châu Âu. Điều này đã được nhiều đồng nghiệp phương Tây của tôi mô tả như là một sự bất ngờ thực sự. Tuy nhiên, đây là một cảm giác được mong đợi. Toàn bộ ý tưởng xây dựng nhiều “dòng chảy phía Bắc”, “dòng chảy phía Bắc – 2”, “ dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ”, “dòng chảy phía Nam”, v.v., là để tước đi hệ thống vận chuyển khí đốt “nhiên liệu xanh” của Ukraina. Hơn nữa, những mong muốn này hoàn toàn không mang tính kinh tế, mà chỉ phục vụ mục đích  chính trị.  Bởi vì các dự án đường ống khí thay thế rất tốn kém, và quan trọng nhất là chúng bị tước mất các cơ hội bổ sung để vận chuyển khí trong trường hợp khẩn cấp. Các hầm lưu trữ khí ngầm  có những cơ hội như vậy và nếu nói theo logic cơ bản, Gazprom phải giữ hệ thống này bằng cả hai tay. Nhưng thay vào đó, Moscow đã làm và tiếp tục làm mọi thứ có thể để rời khỏi Hệ thống vận chuyển khí đốt của Ukraina nhằm biến hệ thống vận chuyển khí đốt của Ukraina thành Hệ thống những đường ống gỉ. Tại sao vậy?

Còn vì một lý do nữa là trong trường hợp đó, ngân sách Ukraina sẽ mất một khoản thu nhập khổng lồ, khiến Ukraina khó có thể thanh toán nợ cho các Tổ chức tài chính quốc tế và Moscow lúc đó sẽ dẽ dàng áp đặt các điều khoản của mình đối với Kiev. Hơn nữa Moscow sẽ dẽ dàng áp đặt bất kỳ điều kiện nào.

Không phải ngẫu nhiên mà ở Moscow, họ thích gọi kế hoạch xây dựng các đường ống dẫn khí mới là “kế hoạch của  Putin”. Thật vậy, Tổng thống Nga đích thân vận động xây dựng từng tuyến đường thay thế – trước các chuyến đi tới các quốc gia mà sẽ trở thành một phần của Hệ thống mới và đàm phán với các nhà lãnh đạo của họ về năng lượng.

Gazprom đã không hoàn thành được “kế hoạch của  Putin”.  

Nhưng có cố gắng, và đã từng có khả năng đó. Bây giờ chúng ta có thể nói chắc chắn rằng Gazprom đã thất bại trong việc thực hiện “kế hoạch của Putin”. Bởi vì một phần quan trọng của kế hoạch này là việc thực hiện phải được hoàn tất trước ngày 1 tháng 1 năm 2020 – tức là cho đến khi kết thúc thỏa thuận quá cảnh Nga-Ukraina. Tuy nhiên, Nord Stream-2 vẫn chưa được xây dựng xong – và quan điểm của Đan Mạch đã làm phức tạp đáng kể việc hoàn thành công trình. Ngoài ra, một cú đánh nghiêm trọng vào các vị trí của nhà độc quyền khí đốt Nga là sự giới hạn khối lượng dòng khí đốt được bơm qua đường ống OPAL – chỉ là một con số nhỏ nhoi nhất định. Và kết cục cuối cùng thì cũng đã rõ rằng không thể làm gì nếu không có quá cảnh qua Ukraina. Rằng sẽ phải thỏa thuận đồng ý với Kiev. Và nếu bạn đồng ý với Kiev, bạn phải sống theo các quy tắc của châu Âu.

Tất cả những lời từ chối trước đây của đại diện Bộ Năng lượng và Gazprom của Nga từ các cuộc đàm phán, tất cả các yêu cầu và hình ảnh của họ là vô tội vạ, trên cơ sở dự tính rằng thần kinh của  đối thủ không thể chịu đựng được. Do đó, Moscow không có những động thái đặc biệt nào hơn nữa.

Về mặt lý thuyết, việc quá cảnh qua Ukraina có thể sẽ bị dừng lại. Nhưng chỉ do lỗi của Moscow. Và Gazprom sẽ chịu mọi chi phí cho sự thất bại của các hợp đồng.

Những gì đang diễn ra  ở Brussels một lần nữa nhắc nhở chúng ta về một sự thật đơn giản: không cần phải sợ sự lừa gạt của Nga. Khi người châu Âu và người Ukraina hành động cùng nhau, khi họ tuân thủ các nguyên tắc minh bạch rõ ràng, Nga thực sự không còn cơ hội để phô diễn những ý đồ chính trị xấu xa”.

Dường như Kremlin chỉ có thể giành chiến thắng trong bóng tối.

Xin nhớ lại rằng các cuộc đàm phán về khí đốt đã thành công đối với Ukraina. Theo đó, đại diện Liên bang Nga tuyên bố sẵn sàng ký thỏa thuận quá cảnh theo tiêu chuẩn châu Âu. Tuy nhiên, Ukraina sẽ phải thực hiện mọi biện pháp chuẩn bị cần thiết cho việc này. không muộn hơn ngày 1 tháng 1 năm 2020.

Nguyễn Hoàng Lân sưu tầm và chuyển ngữ theo Dialog.ua