Trong nửa đầu năm 2015 Nga đã có những quy định và chính sách để chống chọi lại với nền kinh tế suy giảm bởi giá dầu gây ra. Hiện tại họ có thể bắt đầu lần hai của cuộc chống chọi.

Nga đã phải trả giá đắt cho những quyết định của chính phủ khi lợi dụng giá dầu tăng liên tục vào những năm 2000 để khai thác tối đa lợi nhuận đem lại mà không dành bất kỳ nguồn lực nào để hiện đại hóa nền kinh tế. Thiên đường của người tiêu dùng đã bắt đầu xuất hiện những vụ phá sản tại  các thành phố lớn và điều kiện có thể sẽ tồi tệ hơn.

Trong tháng cuối cùng của quý, tổng sản phẩm trong nước Nga đã giảm 4,6 phần trăm so với cùng kỳ một năm trước đó, sau khi mất 2,2 phần trăm trong ba tháng đầu tiên của năm. Có một số dấu hiệu rất nhỏ và ít trong sự phát triển.

Đầu năm nay, Nga đã học cách sống với các hiệu ứng của một đồng rúp đã mất giá trị sau khi giá dầu sụt giảm năm ngoái. Đất nước này phụ thuộc vào nguồn hàng tiêu dùng nhập khẩu và lạm phát tăng lên trên 15 phần trăm. Thống kê so với cùng kỳ năm ngoái lạm phát đã tăng lên trên hạn mức trong nửa đầu năm nay. Tuy nhiên trên cơ sở tháng trước so với tháng sau lạm phát đã giảm từ 3,9 phần trăm trong tháng Giêng giảm xuống 0,8 phần trăm trong tháng Bảy.

Khi tốc độ lạm phát ngừng lại, doanh số bán lẻ đã ngừng giảm: Trong thực tế, họ đã tăng trưởng trong tháng Năm và tháng Sáu trên cơ sở tháng trước so với tháng sau, mặc dù đã giảm 9,4 phần trăm trong tháng Sáu so với cùng kỳ năm trước.

Đây không phải là bằng chứng về điều kiện cải thiện, mà chỉ là dấu hiệu cho thấy cung cầu đang tìm kiếm một trạng thái cân bằng. Cuộc sống hàng ngày của người Nga đã xấu xuống mức tồi tệ hơn. Tại Moscow trong một hội trợ triển lãm hàng tiêu dùng, lượng hàng trưng bày chỉ hơn phân nửa không gian mua sắm trong quý II so với cùng kỳ năm trước và chỗ trống tăng gần gấp đôi lên 7,5% diện tích mặt bằng.

Cổ phiếu của các khoản vay với lãi suất thấp cho người tiêu dùng đã tăng lên mỗi tháng vào năm nay, đạt 7,5 phần trăm trong tổng số cho đến tháng Sáu. Việc phát hành các khoản vay như vậy đã ngừng tăng trưởng: Người Nga không còn thiết tha đến việc vay vốn.

Họ cũng đi du lịch ít hơn. Người Nga đến Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm 28 phần trăm trong nửa đầu năm so với cùng kỳ năm trước và các tour du lịch đến Tây Ban Nha, Pháp và Ý đã giảm một phần ba cũng như số lượng du khách đến Thái Lan, từng được coi là một điểm đến phổ biến, đã giảm đi một nửa. Một số hãng hàng không gồm EasyJet, Lufthansa và Delta, đã cắt giảm các chuyến bay đến và đi từ Nga.

Nỗ lực vụng về của chính phủ nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế bằng cách khuyến khích người tiêu dùng mua hàng hóa trong nước đã  làm mọi việc trở nên tồi tệ hơn. Các lệnh cấm vận đối với thực phẩm nhập khẩu để trả đũa trừng phạt từ phương Tây đã được thêm vào danh sách ngày hôm nay: Albania, Iceland, Liechtenstein và Montenegro – cùng với sự tiêu hủy công khai nhập lậu thực phẩm châu Âu đã không cản trở được suy thoái sản xuất trong nước. Sản xuất công nghiệp đã tăng 0,6 phần trăm trong tháng Giêng so với tháng 12 năm trước, nhưng tổng thể đã giảm 4,8 phần trăm trong tháng Sáu.

Chính phủ Nga hiểu rằng thúc đẩy tự túc tự cấp là quá trình rất dài và chậm chạp. Thủ tướng Dmitry Medvedev cho biết trong tuần này họ sẽ mất nhiều năm để thay thế một số hàng nhập khẩu nhất định. Đầu năm nay, một số nhà phân tích cho rằng việc thay thế hàng nhập khẩu đắt tiền bằng hàng hoá địa phương có thể trở thành động lực tăng trưởng tiếp theo của Nga khi giá dầu vẫn ở mức thấp. Nhưng sự phục hồi giá dầu vào mùa xuân không theo dự tính và nhiều khả năng sẽ tồi tệ hơn. Đồng rúp được gắn chặt với giá dầu trong một số thời điểm thậm chí đã trở thành đồng tiền hoạt động hiệu quả nhất đối với các đồng tiền khác trên thế giới.

Hiện tại giá dầu lại suy giảm sẽ làm đồng rúp mất giá một lần nữa, nhưng sẽ không giống như với các mức thấp đã diễn ra trong mùa đông năm ngoái:

Chính phủ có lẽ cần đồng rúp mất giá hơn để kích thích ngành sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, họ cần phải giữ cân bằng ngân sách theo  doanh thu giảm. Trong nửa đầu của năm 2015, dầu khí chiếm 45 phần trăm doanh thu ngân sách liên bang, giảm từ 52 phần trăm một năm trước đó với giá dầu trung bình là $ 58 mỗi thùng. Bây giờ công ty xuất khẩu dầu  Russia’s Urals đang giao dịch tại khoảng 49 $ một thùng. Nếu trung bình  45 $ trong hai quý cuối năm đó là khả năng thị trường toàn cầu sẽ dư thừa dai dẳng, Nga sẽ cần phải phá giá đồng rub ít nhất thêm 10 phần trăm để tránh việc thâm hụt ngân sách lớn hơn.

Đức Dũng (theo Bloomberg)