HÀ NỘI (Reuters) – Thủ tướng Việt Nam đã kêu gọi Hoa Kỳ thể hiện một vai trò lớn hơn trong việc ngăn chặn quân sự hóa và xây dựng đảo nhân tạo ở Biển Đông, theo tin tức của chính phủ cho biết hôm thứ ba. Đây là một trong những lời đề nghị hiếm hoi ủng hộ Washington nhằm kiềm chế sự bành trướng trên biển của Bắc Kinh.

Thủ tướng đề nghị Mỹ có tiếng nói mạnh mẽ và những hành động thiết thực hơn, hiệu quả hơn để yêu cầu chấm dứt mọi hoạt động làm thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông, đặc biệt là việc xây dựng các đảo nhân tạo với quy mô lớn, chấm dứt ngay việc quân sự hóa ở Biển Đông; tôn trọng và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), sớm thỏa thuận thực chất Bộ Quy tắc về ứng xử COC. Tổng thống Obama khẳng định, Mỹ lo ngại về tình hình Biển Đông và ủng hộ mạnh mẽ những nỗ lực ngoại giao và tiến trình pháp lý nhằm giải quyết vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông trên cở sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển 1982 và DOC.

Căng thẳng đã tăng vọt kể từ khi Bắc Kinh xây dựng bảy hòn đảo trong quần đảo Trường Sa.

Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố hầu như toàn bộ chủ quyền trên Biển Đông bằng đường lưỡi bò.

Tổng thống Mỹ Barack Obama và các nhà lãnh đạo Đông Nam Á chuyển trọng tâm thảo luận sang Trung Quốc và vấn đề Biển Đông trong ngày thứ 2 của một hội nghị thượng đỉnh nhằm cải thiện quan hệ kinh tế và thiết lập một mặt trận thống nhất nhằm đối phó với Trung Quốc về các tranh chấp hàng hải. Trong khi Trung Quốc chỉ trích Hoa Kỳ đang tìm cách thống trị đại dương ở châu Á, tuy nhiên Washington nói rằng lợi ích của họ ở biển Đông là bảo đảm tự do hàng hải.

Trong những tháng gần đây Hòa Kỳ ngày càng cứng rắn hơn khi cử tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen và USS Curtis Wilbur tiến sát vào các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng bất hợp pháp.

Mặc dù Việt Nam thường xuyên phản đối các hoạt động của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp nhưng lãnh đạo nhà nước vẫn luôn cảnh giác trước sự khiêu khích của người hàng xóm khổng lồ có quan hệ thương mại lên đến 60 tỷ USD một năm và có chung hệ tư tưởng.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị Tổng thống Obama dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí chết người đối với Việt Nam và đó sẽ là một “con đường quan trọng để tăng cường tin cậy chính trị”, trang web chính phủ dẫn lời ông nói.

Tổng thống Mỹ Obama sẽ đến thăm Việt Nam vào tháng 5, theo thông cáo từ Nhà Trắng cho biết.

Đức Dũng