Châu Âu đang hoang mang vì “tình bằng hữu” giữa ứng cử viên Tổng thống Mỹ của Đảng Cộng hòa Donald Trump và Vladimir Putin, đặc biệt sau khi chính trị gia Hoa Kỳ bất ngờ dành lời khen ngợi hơn về tổng thống Nga hôm thứ Tư.

Phát biểu tại diễn đàn Commander-in-Chief do NBC News tổ chức hôm thứ Tư được truyền hình toàn quốc, ông Trump nói rằng ông Putin “lãnh đạo giỏi hơn nhiều so với tổng thống của chúng ta” và “dưới sự lãnh đạo của bà Hillary Clinton và ông Barack Obama, các vị tướng đã hoàn toàn suy sụp. Họ suy sụp tới mức trở thành một nỗi hổ thẹn cho đất nước chúng ta”. Ông cũng bảo vệ phong cách lãnh đạo của ông Putin, hỗ trợ cho nhà độc tài Syria Bashar al Assad và sự sáp nhập của Crimea từ Ukraina.

Ông Trump nói “Ông ấy kiểm soát đất nước một cách mạnh mẽ. Đó là một hệ thống khác nhau mặc dù tôi không thích hệ thống đó, nhưng chắc chắn trong hệ thống này ông thực sự là nhà lãnh đạo, vượt xa Tổng thống của chúng ta”.

Những phát biểu của ông Trump đã gây ra một làn sóng ở cả Mỹ và châu Âu. Nhà lãnh đạo vẫn gây sự hoài nghi đối với phương Tây mặc dù cả Nga – phương Tây đang cố gắng tạo ra một “liên minh lỏng lẻo” chống IS ở Syria và Iraq.

Quyết định của ông Putin vào năm 2014 sáp Crimea từ Ukraina và vai trò của họ trong cuộc nổi dậy ủng hộ Nga ở Ukraina đã khiến Hoa Kỳ và EU vẫn duy trì áp đặt trừng phạt lên nước này. NATO cũng đã triển khai quân tới vùng Baltic và Đông Âu để ngăn chặn hành động khiêu khích quân sự hơn nữa từ Nga (trong đó đã bao gồm xâm nhập vào vùng biển châu Âu và vùng trời), hoặc trong trường hợp xấu nhất là các cuộc xâm lược không đoán trước.

Truyền thông châu Âu hôm qua đã phản ứng về cảm nhận “ấm áp” của Trump đối với Putin bằng sự hoài nghi và lo lắng rằng Hoa Kỳ có thể bỏ rơi châu Âu nếu ông Trump trở thành Tổng thống.

Hầu hết các tờ báo tại Anh đăng lời khen ngợi của ông Trump giành cho ông Putin trên trang bìa. Tờ báo thuộc cánh tả Guardian gọi đây là “tình huynh đệ” chớm nở giữa 2 người đàn ông. Nhà báo Spencer Ackerman của Guardian viết.

“Trump không tiếc lời ca ngợi Vladimir Putin, cam kết mở ra một kỷ nguyên mới của sự hợp tác Mỹ – Nga – điều mà cả Obama và George Bush đã cố gắng thực hiện nhưng bị thất bại khi hai nước khác biệt nhau về lợi ích”.

Mặc dù trong những tháng Nga không kích vào quân nổi dậy và giúp củng cố cho Assad ở Syria nhưng ông Trump tuyên bố rằng “Nga muốn tiêu diệt IS chứ không tệ hại như chúng ta”. Quay sang cố vấn vận động Matt Lauer ông Trump nói tiếp “vào thời điểm này ông Putin có thể là nhà độc tại nhưng ông ây là người kiểm soát mạnh mẽ”.

Hãng tin BBC cho biết trong cùng một ngày ông Trump lên tiếng ca ngợi Putin, ngược lại ông Obama và Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter lên tiếng cáo buộc Putin gây bất ổn toàn cầu.

Người hướng dẫn chương trình của NBC đưa ra danh sát một loạt các hành động gây nhiều tranh cãi của Putin như sáp nhập Crimea, xâm lược Ukraina, hỗ trợ Assad ở Syria, hỗ trợ Iran, đang cố gắng làm suy yếu sự ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực và theo nguồn tin tình báo Putin đứng sau vụ hack máy tính của DNC (Uỷ ban Quốc gia đảng Dân chủ). Ông Trump trả lời Tổng thống Obama còn tệ hơn.

“Bạn có muốn tôi đưa ra một số hành động cùng lúc  của Tổng thống Obama không?” Trump hỏi.

Tờ báo hàng ngày của Đức Der Spiegel đăng bài trên trang nhất với nội dung “lời khen người ông Trump dành cho Putin cho thấy vị tỷ phú này – người có khả năng trở thành Tổng thống Mỹ muốn nhấn mạnh một lần nữa ông muốn quan hệ gần gũi với Nga”.

Trong khi đó tờ Sueddeutsche Zeitung cho rằng những phát biểu gây tranh cãi của Trump nói lên ông cũng giống nhà lãnh đạo Nga.

Đức Dũng (theo CNBC)