Theo các bằng chứng của Reuters cho thấy từ cuối tháng Một, Nga thiệt hại về người ở Syria cao gấp ba lần so với con số mà chính phủ công bố. Theo một nguồn tin tiết lộ cho biết cuộc chiến ở Syria khó khăn và tổn thất hơn nhiều so với những gì Kremlin đã tiết lộ.
Kể từ ngày 29-1, mười tám công dân Nga đang chiến đấu tại Syria đã bị thiệt mạng. Đây là thời điểm diễn ra các cuộc giao tranh dữ dội để chiếm lại thành phố Palmyra từ nhóm Nhà nước Hồi giáo.
Trong khi đó cùng thời gian, Bộ Quốc phòng Nga chỉ công bố 5 công dân Nga thiệt mạng tại chiến trường Syria, đồng thời các quan chức Moscow cũng không đề cập đến bất kỳ hoạt động quân sự quy mô lớn nào của họ trong cuộc chiến tại Palmyra.
Công dân đi chiến đấu ở nước ngoài bị thương vong không phải là sự nhạy cảm về chính trị ở Nga như một số nước khác, nhưng dù sao nó cũng gửi một thông điệp tiêu cực trước cuộc bầu cử vào năm tới, dự kiến ông Putin sẽ tiếp tục cầm quyền nhiệm kỳ thứ tư.
Số người bị chết đã được tiết lộ trong các cuộc phỏng vấn với người thân và bạn bè của họ, những công nhân nghĩa trang, các cơ quan truyền thông báo chí địa phương nói về tang lễ và bằng chứng do một nhóm các blogger điều tra, Conflict Intelligence Team (CIT) thu thập.
Trong mỗi trường hợp, Reuters đều đã kiểm tra thông tin một cách độc lập bằng cách nói chuyện với người quen biết của người đã chết.
Số thương vong kể từ cuối tháng Một là một trong những tổn thất cao nhất của quân đội Nga tại Syria kể từ khi Moscow can thiệp quân sự vào nước này cách đây 18 tháng.
Một quan chức của Bộ Ngoại giao Nga đã đưa ra câu hỏi về số người chết cho Bộ Quốc phòng nhưng không được hồi âm, họ cũng không trả lời câu hỏi của Reuters về số thương vong và các hoạt động quân sự của Nga tại Syria. Điện Kremlin cũng chưa đưa ra bình luận hay tuyên bố về vấn đề này.
Hầu hết những người chết đều không phải là binh sĩ Nga mà thường là công dân dưới vỏ bọc lính đánh thuê dưới sự chỉ huy của các sĩ quan Nga. Moscow cũng không chính thức thừa nhận sự hiện diện của công ty quân sự tư nhân ở Syria.
Một người trong số 18 người thiệt mạng là Yuri Sokalsky, 52 tuổi, sống ở khu nghỉ dưỡng Gelendzhik, Nga. Theo một người thân cận cho biết, ông đã ký hợp đồng với công ty quân sự tư nhân.
Cũng theo nguồn tin từ người này cho hay, trong lần gọi cuối cùng về nhà, ông đã tỏ ra ngạc nhiên về số lượng lớn các công ty quân sự tư nhân Nga được phái đến Syria và kể về các trận chiến đấu. Ông nói:
“Trong số 100 người thì có 50 người trở về nhà bằng quan tài”.
Để đảm bảo sự an toàn nên Reuters không thể tiết lộ tên, địa chỉ của người này vì đây là những thông tin nhạy cảm đối với quan chức Nga.
Ngày 14 tháng 3 năm ngoái, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố rút một phần lực lượng Nga ở Syria và nói rằng nhiệm vụ của họ “đa phần đã được hoàn thành”. Tuy nhiên cuộc chiến tranh giành lại Palmyra năm nay lại là một câu chuyện khác.
18 trường hợp tử vong được Reuters ghi nhận trong đó có 5 binh sĩ được Bộ Quốc phòng Nga công bố, bốn người trong công ty quân sự tư nhân bị thiệt mạng trong cùng một ngày, bảy trường hợp khác cũng tương tự như vậy và hai binh sĩ không được Bộ Quốc phòng Nga công bố.
Thời gian Reuters điều tra trùng với thời điểm Nga bắt đầu triển khai quân sự xung quanh Palmyra, theo một số người thân cận với các chiến binh đã chết cho biết. Họ nói rằng đã nhận được điện thoại cảnh báo từ những người tham gia tuyển dụng cho các nhà thầu quân sự tư nhân là không được nói chuyện với giới truyền thông.
Trong số 18 người chết, có ít nhất 10 người thiệt mạng trong khu vực Palmyra.
Vào ngày 10 tháng 1, Sokalsky, một chuyên gia về địa chất đã rời nơi sinh sống ở Gelendzhik lên đường sang Rostov, miền Nam nước Nga để gia nhập vào một nhóm do các nhà thầu tư nhân tuyển dụng và được phái đến Syria.
Trong chuyến đi Syria trước đây của ông chỉ có những chiến binh trên 35 tuổi mới được tuyển dụng, họ được lựa chọn để thực hiện các vai trò chuyên môn về kỹ thuật hoặc đào tạo các đơn vị Syria hơn là chiến đấu ngoài giờ.
“Lần này họ bắt tất cả mọi người phải tham gia chiến đấu,” người thân của Sokalsky nói.
Hai tài liệu chính thức của Reuters cho thấy vào ngày 31 tháng 1, Sokalsky chết ở Tiyas thuộc tỉnh Homs – Syria cách Palmyra 60 km về phía tây do các vết thương. Theo các thân nhân, bạn bè và những người làm trong nghĩa trang cho biết ngoài ông còn có thêm 3 người cùng đơn vị, tất cả đều là chiến binh đánh thuê và đều bị thiệt mạng trong cùng một ngày. Họ là Alexei Nainodin, Roman Rudenko và một người thứ ba có tên nhưng Reuters không thể đưa ra.
Ông Dmitry Markelov, một nhà thầu quân sự tư nhân cũng đã bị thiệt mạng tại Tiyas vào ngày 29 tháng Giêng, nơi đặt căn cứ không quân T4 của quân đội Syria, theo những người gần gũi với ông cho biết.
Bốn binh sĩ Nga cũng bị thiệt mạng ở cùng khu vực vào ngày 16 tháng 2, theo trích dẫn công bố của Bộ Quốc phòng qua cơ quan truyền thông. Những người lính này, được báo chí nhà nước mô tả là “cố vấn” cho quân đội Syria, nhưng không nêu tên. Các cơ quan truyền thông nhà nước trích dẫn lời của Bộ chỉ nêu tên Artyom Gorbunov người phục vụ trong quân ngũ năm thứ 5 đã bị thiệt mạng gần Palmyra vào ngày 2 tháng 3.
Một quân nhân của quân đội Nga bị thiệt mạng kể từ cuối tháng Giêng nhưng không xác định được địa điểm ở Syria, các bằng chứng do Reuters thu thập. Ngoài ra còn có thêm 8 người đó là Konstantin Zadorozhny, Ivan Slyshkin, Vasily Yurlin, Alexander Sagaydak, Alexander Zangiyev, Alexander Tychinin trong công ty quân sự tư nhân cùng hai binh lính Nga Igor Vorona và Sergei Travin.
Các bản tin của phương tiện truyền thông địa phương và các bài báo truyền thông xã hội đã chỉ ra số người Nga thiệt mạng ở Syria lớn hơn con số 18 tuy nhiên Reuters không thể xác minh được những thông tin một cách độc lập.

Đức Dũng (Reuters)