Trên tờ The Telegraph số ra ngày 31/10/2014, cựu danh thủ Gary Neville đã khơi màn cho một cuộc tranh luận rất đáng chú ý: Khái niệm “phòng ngự” đang chết dần trong thế giới của giải Ngoại Hạng Anh.
1. Thực chất, đây không phải lần đầu tiên các chuyên gia bóng đá Anh bàn về vấn đề này, và ở lần trước đó, họ cũng không gói gọn trong khuôn khổ Premier League. Trên sóng chương trình Monday Night Football ngày 15/9, một tên tuổi khác của túc cầu xứ sở sương mù là Jamie Carragher đánh giá: “Đừng nói rằng cầu thủ chạy cánh [trong sơ đồ 3-5-2] khác với những hậu vệ biên hiện đại. Hậu vệ biên hiện đại phải dâng cao, hậu vệ biên hiện đại là những cầu thủ thi đấu từ vòng cấm này sang vòng cấm khác. Họ phải biết tấn công.”
Nhận định này trùng hợp với cách đánh giá những hậu vệ biên bởi các trang tin hàng đầu hiện nay. Khi nói về việc Marcelo, Daniel Alves, Glen Johnson, Leighton Baines… thi đấu thành công, câu chuyện thường xoay quanh việc anh ta đã hỗ trợ tấn công tốt ra sao. Phòng thủ đáng lẽ ra là một công việc được ưu tiên hàng đầu cho các “hậu vệ”, nhưng giờ nhiệm vụ dâng cao đang ngày càng lấn át hơn.
Đó không còn là một sự nghi ngờ, mà được chính Neville khảo sát và xác nhận qua các trung tâm đào tạo trẻ của Manchester United. “Với cách huấn luyện cũ, 60%-70% công việc mỗi ngày được tập trung cho khâu phòng ngự, nếu bạn thuộc nhóm hậu vệ. Giờ đây chỉ còn 20%.”
2. Dĩ nhiên lý do dẫn đến việc này là yêu cầu dành cho họ đã thay đổi. Quay trở lại thế giới bóng đá những năm 1900-1920, khi sơ đồ phổ biến vẫn là… 2-3-5 và 3-2-2-3 (W-M). Thời điểm bấy giờ, các đội bóng chỉ có 2 hoặc 3 hậu vệ thuần túy trên sân và tất cả những người còn lại tham gia tấn công. Sau đó, vào khoảng những năm 1950-1970, sự phát triển mạnh mẽ của nghệ thuật phòng ngự Catenaccio đã đánh dấu cột mốc thay đổi trong tư duy của bóng đá thế giới, khi chống đối thủ ghi bàn được coi trọng hơn.
Như Neville đã nói, bóng đá dần đi vào một sự cân bằng giữa công và thủ trong những năm 1990, đầu 2000. Nhưng mọi thứ đang dần thay đổi với những gương mặt Barcelona 2008-2011, Bayern Munich 2012-13, Real Madrid 2013-14…
Phải chăng thời gian này đã dần khiến cho tư duy trọng công hơn thủ dần trở lại trong những bộ não làm bóng đá? Quay trở lại vị trí hậu vệ biên, đó rõ ràng là một ví dụ tiêu biểu nhất: những tiêu chuẩn cho họ đã thay đổi rất nhiều. Từ những Gary Neville hay cả Jamie Carragher khi còn trẻ, chúng ta dần đón nhận các yêu cầu cao về tốc độ, thể lực, khả năng cầm bóng thay vì cảm quan vị trí, khả năng bọc lót, đánh chặn.
Những cái tên mang hơi hướm hậu vệ biên cũ như Jon Flanagan (Liverpool), Calum Chambers (Arsenal) hoặc dễ gặp chỉ trích vì hỗ trợ tấn công kém, hoặc đang dần chuyển vào chơi… trung vệ. Trước đó, Dante, Carles Puyol, hay Thiago Silva, David Luiz chính là những ví dụ tiêu biểu nhất cho việc chuyển từ cánh vào trung tâm hàng thủ.
3. Tuy nhiên, dường như xu hướng này đang chuẩn bị đảo lộn một lần nữa. Chiến thuật cũng giống như thời trang ở điểm này? Nói riêng tại Ngoại Hạng Anh, cả ba đội dẫn đầu cũng đang là ba đội có hàng thủ tốt nhất; ngược lại ba đội cuối bảng đang nằm trong nhóm 4 đội để thủng lưới nhiều nhất.
Lý do gì đang khiến người ta bàn tới Chelsea như một đội bóng có thể tái lập thành tích bất bại của Arsenal 2003-04? Hàng công mạnh mẽ, dĩ nhiên, đó chỉ là cách để họ thắng cuộc. Còn để không thua, họ sẽ phải dựa vào hàng thủ. Hậu vệ biên của họ đang là Branislav Ivanovic, Cesar Azpilicueta, Felipe Luis…
Theo Thể Thao và Văn Hóa.
Trả lời