Trong cuộc hội đàm hôm 25/9, lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc không tìm được tiếng nói chung trong vấn đề Biển Đông hay cơ chế ngăn chặn nạn tin tặc nhằm vào Mỹ.

Trong cuộc họp báo tại Vườn Hồng, Tổng thống Obama cho biết Washington và Bắc Kinh đã đạt được thỏa thuận tránh hiểu lầm quân sự và chấm dứt hành động tấn công mạng vì mục đích thương mại.Cuộc hội đàm giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra sau 21 phát đại bác chào đón. Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ lần đầu tiên của ông Tập, hai nhà lãnh đạo hàng đầu thế giới bàn thảo nhằm giải quyết hàng loạt các bất đồng cũng như các vấn đề mang tầm thế giới.

Theo CNN, dù Mỹ không có lợi ích ở Biển Đông, Tổng thống Obama vẫn gây sức ép nhằm buộc Chủ tịch Tập ngừng các hoạt động xây dựng ở Trường Sa – động thái làm gia tăng quan ngại của các nước trong khu vực.

Đáp lại sức ép từ phía Mỹ, ông Tập Cận Bình kiên quyết bảo vệ tuyên bố lãnh thổ mà Bắc Kinh đưa ra tại các vùng biển xung quanh. Ông Tập cho rằng Trung Quốc có quyền duy trì cái gọi là chủ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng thừa nhận việc cải tạo các rạn san hô thuộc Quần đảo Trường Sa nhưng không thừa nhận việc quân sự hóa chúng.

Tờ Wall Street Journal dẫn lời Bonnie Glaser, một chuyên gia về quân đội Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết: “Ngôn từ trong tuyên bố của ông Tập Cận Bình là mới nhưng chúng ta không rõ từ ‘quân sự hóa’ mà ông Tập nói mang ý nghĩa như thế nào. Nó có đồng nghĩa với việc chiến đấu cơ Trung Quốc sẽ không hạ cánh xuống đường băng hay tên lửa không được triển khai trên các đảo nhân tạo?”.

Hai nhà lãnh đạo cũng cho biết Mỹ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận ngăn chặn hiểu lầm quân sự. Theo đó, thuyền trưởng của các tàu hải quân phải liên lạc với nhau để nắm rõ ý định của đối phương, duy trì khoảng cách an toàn giữa các chiến hạm, hạn chế sử dụng ngôn ngữ khiếm nhã hay các cử chỉ thiếu thân thiện. Máy bay di chuyển trong không phận quốc tế có quyền tự vệ nhưng phải tôn trọng quyền của các bên khác.

Ngoài ra, Mỹ và Trung Quốc cũng đạt được thỏa thuận tạo kênh liên lạc trong khủng hoảng nhằm xoa dịu căng thẳng và tránh hiểu lầm sau sự cố của các lực lượng quân sự. Thỏa thuận này được đưa ra không lâu sau khi máy bay chiến đấu vũ trang Trung Quốc áp sát máy bay do thám Mỹ ở Hoàng Hải.

Chủ tịch Trung Quốc và tổng thống Mỹ hội đàm tại Phòng Bầu dục, Nhà Trắng. Ảnh: Getty

Sau cuộc gặp, Mỹ và Trung Quốc đã ký thỏa thuận không sử dụng tin tặc chống lại nhau. Tuy nhiên, Mỹ vẫn sẵn sàng áp đặt lệnh trừng phạt với các tổ chức, cá nhân Trung Quốc trục lợi từ các hoạt động đánh cắp dữ liệu và bí mật thương mại của Mỹ nhưng không nói rõ thời gian thực hiện các biện pháp này.

“Tôi cho rằng việc đánh cắp dữ liệu cần phải dừng lại. Những điều tôi nói với ngài Chủ tịch Tập và người dân Mỹ là chúng ta phải làm gì để lời nói đi đôi với hành động. Chúng ta vẫn cần theo dõi cẩn thận để đưa ra các đánh giá dù đôi bên đã đạt được tiến bộ trong lĩnh vực này”, ông Obama nói.

Hai bên cũng chấp thuận hiệp ước mà Liên Hợp Quốc thông qua hồi tháng 7, yêu cầu các nước ký cam kết không tấn công hệ thống máy tính điều khiển của các cơ sở hạ tầng thiết yếu của nhau như nhà máy điện, mạng điện thoại di động và các sàn giao dịch tài chính trong thời bình. Dù đạt được tiến bộ nhưng Mỹ và Trung Quốc không cam kết ngừng các hoạt động gián điệp của các cơ quan tình báo.

Ngoài tin tặc và chống khủng bố, các nhà lãnh đạo cũng dành thời gian để bàn về chống khủng bố hay biến đổi khí hậu toàn cầu.

Theo Zing