Ukraine từng bước chấm dứt phụ thuộc khí đốt từ Nga

Chính phủ ở Kiev đang cố gắng làm một điều mà các chính phủ tiền nhiệm không thể – “Cai sữa” khí đốt Nga.

Để làm được điều đó Kiev sẽ phải cắt trợ cấp năng lượng cho hộ gia đình, đây là điều mà các chính phủ tiền nhiệm nghĩ rằng là một “liều thuốc độc chính trị” có thể nhấn chìm chính quyền.

IMF đã dành nhiều năm để vận động các chính phủ trước đó để xóa trợ cấp khí nếu họ muốn tiền từ IMF. Theo sự tính toán của IMF và chính phủ hiện nay việc trợ cấp khí cho các hộ gia đình làm tê liệt ngân sách nhà nước, buộc phải tiếp tục kêu gọi những gói tiền vay từ Nga, luôn nằm dưới sự điều khiển của Nga trong đó có nguồn cung khí đốt. Tất nhiên điều này sẽ làm các nhà đầu tư làm ngơ với thị trường Ukraine.

Hiện nay chính quyền mới đang thực hiện những bước đi đầu tiền hướng tới chấm dứt trợ cấp, Quốc hội Ukraine đã thông qua một dự luật sẽ tăng gấp ba lần số tiền người tiêu dùng trong nước trả cho nguồn cung cấp khí sử dụng để sưởi ấm.

Cải cách trợ cấp là một trung tâm của nguồn cứu trợ $40 tỷ của IMF. Theo thỏa thuận IMF sẽ cung cấp thêm $17,5 tỷ cho Ukraine để đổi lấy những cải cách từ chính quyền như hạn chế cung cấp tiền trợ cấp xã hội, xóa bỏ trợ cấp gas, sửa đổi ngân sách năm 2015, bảo vệ quyền lợi cho các nhà đầu tư bằng điều luật mới và cung cấp tài chính hỗ trợ cho các gia đình có thu nhập thấp.

Các vấn đề chính phủ đang phải đối mặt để cố gắng thực hiện điều này là hiện nay Ukraine đang trong thời gian khủng hoảng bởi lạm phát phi mã và nền kinh tế rách nát.

Khí đốt nhập khẩu từ Nga chiếm 58% tổng lượng tiêu thụ của Ukraine vào năm 2013, trong khi công ty nhà nước Navtogaz cũng tạo ra doanh thu lớn được thu từ phí vận chuyển khí quá cảnh sang châu Âu. Bằng cách đổi chác hợp tác về địa chính trị Moscow đã cung cung cấp gas với giá rẻ ưu đãi trong quá khứ. Đòn bẩy về khí đốt sẽ không còn phát huy tác dụng trong việc tiếp tục hỗ trợ cho ly khai tại miền đông Ukraine.

Điều đó đặt ra một thách thức đối với Kiev. Giá gas nhập khẩu cung cấp cho các hộ gia đình của các nền kinh tế láng giềng cao hơn các hộ gia đình Ukraine từ 4-9 lần, các hộ gia đình chỉ chi trả gần ½ so với giá mua của Nga. Theo ước tính việc trợ cấp khí đốt cho các hộ gia đình có chi phí chiếm khoảng 7,5% GDP vào năm 2012. Với sự suy giảm của GDP trong năm 2014 có nhiều khả năng sẽ lớn hơn 7,5%.

Chính sách này được chứng minh về mặt tài chính và khả năng chi trả cho nền kinh tế. Làm thất thoát tài chính của chính phủ. Các hộ gia đình luôn luôn tiêu thụ năng lượng hoang phí không tiết kiệm. Làm suy giảm đầu tư vào hệ thống phân phối khí. Làm suy yếu động lực cho việc mở rộng sản xuất khai thác khí trong nước, trong khi việc mở rộng sản xuất khai thác sẽ làm giảm nhu cầu nhập khẩu khí của Ukraine.

Tuy nhiên đây mới chỉ là một nửa câu chuyện.

Ở khía cạnh các hộ gia đình thì sao? Liệu họ có khả năng chi trả cho việc tăng giá khí đốt hay không? Ngân hàng trung ương Ukraine ước tính rằng nền kinh tế sụt giảm tới 6,7% trong năm ngoái và không tự tin đặt dự báo sẽ giảm từ 4% đến 5% vào năm 2015.

Tuy nhiên ngân hàng trung ương đã quan tâm muộn tới vấn đề lạm phát phi mã khoảng 24,9% trong tháng 12. Trong một động thái bất thường họ tăng lãi suất chính thêm 10 điểm phần trăm lên đến 30% ngày hôm nay trong một nỗ lực tuyệt vọng để giữ lại tỷ lệ tăng giá trước nguy cơ nền tài chính bị sụp đổ.

Theo ông Michael Birnbaum trưởng văn phòng tờ Washington Post đặt tại Moscow, cho rằng chính phủ có mục đích “cắt trợ cấp để giảm bớt cú đánh vào nơi dễ bị tổn thương nhất”. Với những thiệt hại về kinh tế trong cuộc khủng hoảng hiện nay điều này có nghĩa là họ muốn kết thúc bằng cách chuyển gánh nặng của các khoản trợ cấp cho một thành phần khác nhằm giảm gánh nặng cho ngân sách chính phủ.

Như Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk thừa nhận, theo tờ Ukraine Hôm nay:

“Tôi biết rằng đây không phải là điều luật tốt nhất. Ngay bây giờ chúng tôi không có giải pháp tốt. Chúng tôi chỉ có những giải pháp tốt chỉ khi chúng tôi được thông qua cải cách và ổn định tình hình trong nước”.

Nói cách khác nếu người dân Ukraine muốn đất nước thoát khỏi bàn tay của Moscow thì họ phải trả tiền để thực hiện điều này và đây cũng là sự khát khao, mơ ước của đa số người dân Ukraine.

 Thanh Trúc


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Bài liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề