Kênh truyền hình duy nhất tương đối độc lập của Nga là “Mưa”, nơi các cộng sự đang cố gắng còn lại là phóng viên, không phổ biến cho lắm. Kênh này – rõ ràng là không quần chúng theo phong cách của mình. Tại sao lại như vậy? Đấy là trí thức hợm hĩnh nào đó, không nhìn xa trông rộng hoặc cố ý lựa chọn – là một cuộc đấu tranh cho tâm trí của chỉ một phân đoạn nhất định của khán giả?

Kênh TV  “Mưa” – đây là những gì phân biệt chúng ta với Uzbekistan, nơi mà cái như thế này cũng không thể có. Đó là – khoảng cách giữa các chính trị phương đông cổ xưa và châu Âu hiện đại. Một mặt, một số bối cảnh tự do vẫn còn đó, mặt khác – chính quyền đã tham dự để bối cảnh tự do có sẵn cho một vòng tròn rất hẹp. Ở Nga có một số triệu người mà họ đối với chính quyền trong một nghĩa nào đó bị cắt lìa: khán giả của kênh “Mưa” không bỏ phiếu cho Putin, nhưng ông ta điều đó cũng không cần thiết. Một đất nước có 140 triệu dân, thì ba triệu người này chẳng có ảnh hưởng gì. Kênh “Mưa” bị đẩy vào kênh phải trả tiền – và còn áp dụng một số lượng lớn các hạn chế… Ví dụ, tôi đã nhiều lần đươc kênh “Mưa” mời với các chương trình châm biếm, và nhiều lần đề nghị đó tất nhiên đã bị tan biến, rõ ràng, có ý kiên từ trên xuống. Cái đó được gọi là – “Chưa có ý kiến chỉ đạo”. Trong một tình huống tương tự – là “Tiếng vọng của Moscow”. Chúng tôi nói chuyện trong phòng được bao bọc kín bằng nỉ- bên trong bạn có thể nói chuyện tự do thoải mái  như trong ngôi nhà điên – ngồi trong phòng và nói. Trong căn phòng này – 2-3 triệu người. Trong các nước Benelux (Ba nước châu Âu – Bỉ, Hà Lan và Luxembourg đã ký năm 1958 một thỏa thuận về Liên minh Kinh tế Benelux, là trung tâm du lịch nổi tiếng- nv) nó sẽ ảnh hưởng đến số phận của các cuộc bầu cử, nhưng ở Nga – đó là trong khoảng sai số.

Và vấn đề chính của phương tiện truyền thông Ukraina là gì? Tôi muốn nghe quan điểm từ phía bên anh.

Tôi không nghĩ gì về các phương tiện truyền thông Ukraina, bởi vì tôi không biết chúng. Tôi đến Ukraina là vị khách và không biết những chi tiết này; phương tiện truyền thông Nga đối với tôi là đủ. Tôi nghi ngờ rằng báo chí Ukraina, như các nơi khác, là rất khác nhau. Tôi không có nghi ngờ gì rằng ở các anh cũng có những nhà báo tuyệt vời, có nhân viên phục vụ chuyên nghiệp. Và có những nhân viên, giả vờ là nhà báo. Đối với tôi, con đường này được đóng lại. Tôi không thể và không muốn làm việc Lancer ở nước ngoài. Với thể loại của tôi cái đó là không thể, mặc dù nhiều đồng nghiệp của tôi đã chuyển đến Ukraina và đã trở thành những ngôi sao Ukraina. Tôi đối với họ, nhẹ nhàng mà nói là khác nhau.

 Năm 2010, sau khi công bố đoạn “video sinh hoạt cá nhân” giả, anh đã viết một blog rất mạnh mẽ và thẳng thắn. Điều đáng chú ý nhất trong nó – đó là cảm giác tổng giám sát, theo dõi, xâm nhập vào đời sống cá nhân của con người từ phía nhà nước. Hình như anh là người đầu tiên nói về chuyện đó sau sự sụp đổ của Liên Xô. Trong những năm gần đây, sự thâm nhập này càng trầm trọng hơn đáng kể, mà điều đó không chỉ ở Nga, ở Nga cái đó đơn giản xảy ra đặc biệt là tàn nhẫn và thậm chí chính thức. Làm thế nào để sống với nó? sống ra sao, khi giữ quyền riêng tư trong những điều kiện khi mà quyền riêng tư đó người ta đang cố gắng lấy đi – hơn thế, mang lại những cơ sở pháp lý cho quá trình tệ hại này?

Chính xác hơn, cái đấy không phải là xâm nhập vào cuộc sống riêng tư của người khác, mà về sự sâm nhập từ phía nhà nước! Bởi vì đằng sau một chuỗi hành động khiêu khích chống lại người dân này từ phe đối lập là những cơ quan và các khả năng của chính phủ. Đây là – “anh cả”. Bước tiếp theo là ám sát chính trị, và bước này đã được thực hiện rất nhanh chóng… Làm thế nào để phản ứng với cái đó, mọi người tự quyết định. Ai đó bỏ ra đi, ai đó thì ngừng thôi không hoạt động nữa. Tôi cho rằng tất cả mọi thứ tôi đang làm, viết tin nhắn, nói chuyện trên điện thoại – đối thủ của tôi đều biết hết và có thể công khai sử dụng. Xuất phát từ cái đó mà tôi vẫn tiếp tục công việc của mình. Tôi có phạm tội không, khác họ, là không. Và ở đây, điều quan trọng phải nhấn mạnh: Cái đó từ lâu không phải là sự khác biệt về quan điểm, mà là các tội phạm trực tiếp…

Về sự khác biệt trong quan điểm. Truyền hình Nga bắt đầu suy đoán về “vấn đề người Do Thái” trong những năm gần đây. kênh truyền hình REN-TV đã cho phát sóng một bộ phim tài liệu trong đó những thủ phạm của các vụ thảm họa trên thế giới thuộc thế kỷ trước được cho là người Do Thái. Khi nào sẽ có các cuộc bạo loạn?

Ở đây – có hai chủ đề. Đầu tiên – chủ đề luôn luôn chống người Do Thái, không chỉ Nga: có thể là Ukraina, Uganda, Pháp, Mỹ, bất cứ ai… Nhưng có nhà nước chống Do Thái, và điều này là thực sự nguy hiểm. Kinh nghiệm cho thấy rằng các quốc gia mà trong đó chống Do Thái trở thành chính sách của nhà nước, thì kết cục sẽ rất tồi tệ. Và không phải là về những người Do Thái – họ đơn giản chỉ là một chỉ số. Bởi vì sau người Do Thái ” trên thớt” là trí thức, và nói chung -. Bất kỳ ” ai đó”. Đấy là – Xét nghiệm lòng khoan dung, và người Do Thái, theo truyền thống, -là những người đầu tiên trong danh sách trên vị trí  “những kẻ lạ”. Sau họ là những người Sexy, và tôn giáo thiểu số, đơn giản những người bất đồng chính kiến. Không phải ngẫu nhiên công tác tuyên truyền của Liên Xô đã biến ngài Andrei Sakharov thành Người Do Thái. Đấy là rất có triệu chứng và nhận xét chính xác: ông ta là người “khác”, vậy tại sao ông ta không phải là Người Do Thái chứ? Công chúng sẽ rõ ràng hơn nếu ông ta – là Người Do Thái…

Tôi không thể không đặt ra một câu hỏi nguy hiểm. Tại sao xã hội Nga, về nguyên tắc nghiêng về bài ngoại, không thích người Do Thái, ghét “Pindos” (người Mỹ theo tiếng lóng –nv) xem thường người “Khokhol”(người Ukraina tiếng lóng –nv) và người Trung Quốc chế nhạo người Kyrgyzstan và Tajikistan, la hét về Chính thống giáo và những bộ xương tâm linh, liệu có phải trung thành, hoặc là thờ ơ – liên quan đến Hồi giáo chăng? Có nghĩa là, chúng ta nghe: “thế giới Nga “, nước Nga – là trung tâm của nó, là thuộc tính của thế giới Nga – là Chính thống giáo. Ngay cả những người đua xe máy là chính thống, chính thống – là một từ đồng nghĩa với Nga. Tróng đó chính Nga ngày càng bị ảnh hưởng của Hồi giáo. Ngay cả đang đồn về chuyện cắt âm hộ phụ nữ (bao quy đầu nữa-nv) như là một chủ đề của cuộc thảo luận và truyền thống chấp nhận được. Đồng thời, cuộc đàm luận Nga-Islam ở cấp toàn cầu sao lại không. Có không sự mâu thuẫn ở đây? Và tại sao nó lại là một mâu thuẫn, những người Nga bình thường không nhận thấy điều đó sao?

Virus của bài ngoại – nó đi vào cơ thể và ra khỏi đó với các triệu chứng rất khác nhau. Cái đó có đổ hay không sự ghét buộc lên đầu người Do Thái, người châu Á, người Kapkazo – và, đột nhiên, lên người Ukraina – là một vấn đề khác. Ở chúng tôi trong suốt thời gian ông Putin cầm quyền không biết còn thiếu ai nữa là kẻ thù chính của nước Nga: đó là người Latvia, Estonia, Ba Lan, Gruzia… ông Putin không sống nếu không có kẻ thù. Còn chủ đề của Hồi giáo chính thống –  đó là chủ đề là rất đau đớn cho thế giới. Nga trong ý nghĩa này tạm thời đang ở ngoại phạm vi của vấn đề, nhưng vấn đề đang được tích lũy. Quan điểm mà Nga đang có, như thường lệ, là rất mơ hồ: trên phát ngôn thì theo thế giới phương Tây, nhưng trong thực tế thì Nga lại ủng hộ các chế độ rất nguy hiểm, trong đó có tư tưởng liên quan đến một trong những loại đạo hung giữ nhất trong Hồi giáo. Chúng tôi đang kết bạn với Hamas, thì còn nói cái gì… Bên trong, chúng tôi có các giáo sĩ riêng của mình, Chính Thống Giáo. Putin, trong thực tế, đã đưa nước Nga trở lại bộ ba của Uvarov: chế độ chuyên chế, Chính thống giáo, dân tộc chủ nghĩa. Nguyên thư ký báo chí của giáo hội chính thống Nga Church Chaplin đã tuyên bố cho biết gần đây về lợi ích của sự tiêu diệt kẻ thù: và đây là Mullah Omar, xin thưa. Với lý do gì mà những kẻ cuồng tín định tiêu diệt tôi – Tôi thực sự không quan tâm. Đối với tôi, tất cả chúng – ở một giá.

Dựa từ tất cả những quan sát này đối với xã hội Nga và nhà nước, theo cảm giác của anh – thì người Ukraina sẽ đợi gì từ phía Nga?

Tôi – không phải là bà Vanga và không phải là Globa. Điều duy nhất mà tôi có thể nói trên cơ sở của ý thức chung thông thường: Khi mà ông Putin còn đang nắm quyền ở Liên bang Nga, thì các bạn sẽ không yên đâu. Ông Putin trong thời bình – là một kẻ thua cuộc, người mà đã thua tất cả những gì có thể thua, và về kinh tế, và về chính sách đối ngoại. Trong thời bình, ông này là – “con vịt què”, một lãnh đạo bất hợp pháp, chiếm quyền, làm sụp đổ tiền tệ, đưa đến tình trạng kinh tế trì trệ, gây nên sự tháo chạy khỏi Nga vốn liếng và chất xám… Cơ hội chính trị duy nhất của ông Putin –  đó là ” Nga đang trong vòng vây của kẻ thù “. Do đó, những kẻ thù không ngừng được tái tạo và ông ta đơn giản là không thể thiếu kẻ thù. Ông Putin cần nuôi dân số bằng nỗi sợ này, đánh lạc hướng và duy trì sự căng thẳng: Chiến tranh, các đồng chí, – còn chưa đến kinh tế được! Thật khó để nói điều gì sẽ đến trong đầu ông ta và kích thước ra sao của các hành động khiêu khích mới. Nhưng rõ ràng là ông ta không dừng lại, và dự định sẽ duy trì sự căng thẳng ở Ukraina. Ở đây cũng có khoảng khắc PR. Nga sẽ không thể làm cho mình giàu có lên, tình hình kinh tế của dân chúng Nga sẽ xấu đi, và trong tình huống này, ông Putin cần một cái phông. Đó là Ukraina – Rách rưới, nghèo khổ và phụ thuộc – đấy là cái phông hoàn hảo! Ông Putin, tất nhiên, sẽ tiếp tục hành hạ Ukraina – điều này ở chúng tôi có đủ nguồn lực.

Nguyễn Vinh (Theo Roman Tsimbalyuk trên unian)