Putin đã đánh giá sai Erdogan

Các chi tiết cụ thể và lý do tại sao máy bay phản lực chiến đấu Nga bị bắn rơi tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ – Syria vẫn chưa được làm sáng tỏ, nhưng có một điều đã rõ ràng: Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đánh giá sai đối thủ Thổ Nhĩ Kỳ và là người bạn cũ Recep Tayyip Erdogan.

Trong thời kỳ Chiến tranh lạnh giữa Nato và Liên Xô đã xảy ra những va chạm nhưng không nghiêm trọng; Tuy nhiên đây là một vấn đề lớn: Thành viên Nato bắn rơi máy bay chiến đấu Nga. Điều tiếp theo sẽ đến là gì? Nó sẽ là một thử thách cho sự chín chắn của tất cả các bên. Chứng khoán châu Âu đã đồng loạt hạ điểm khi chỉ số chứng khoán Nga hạ điểm 4%.

Sau khi thẳng thừng phủ nhận một tên lửa Nga đã bắn hạ máy bay chở khách Malaysia Airlines MH-17 tại miền Đông Ukraina năm ngoái (mặc dù Hà Lan đã tiến hành một cuộc điều tra tỉ mỉ) và làm động tác giả khi nói rằng không có bằng chứng máy bay Nga bị khủng bố từ thiết bị bom tại Aicap vào tháng 10, gần như Nga phủ nhận hết những vấn đề về tai nạn hàng không. Nhưng tất cả những điều đó không thể chứng minh được họ tiếp tục xuyên tạc sự kiện hết sức nghiêm trọng về vụ Su-24 bị bắn rơi.

Hôm thứ sáu Thổ Nhĩ Kỳ đã triệu hồi đại sứ Nga yêu cầu Nga ngừng ném bom phiến quân Turkmen ở Syria, những người đang kiểm soát khu vực sát biên giới và được Thổ Nhĩ Kỳ công khai ủng hộ. Đại sứ Andrei Karlov và tùy viên quân sự đã báo cáo rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ “không thể thờ ơ” với tất cả những thiệt hại của người dân Turkmen. Để ném bom những phiến quân (là một phần của Quân đội tự do Syria, chứ không phải là mục tiêu là Nhà nước Hồi giáo như Nga đã khẳng định), máy bay Nga và Syria phải bay rất gần không phận Thổ Nhĩ Kỳ. Vì vậy hành động này có thể hiểu rằng Erdogan đã quyết định cảnh báo Putin.

Kịch bản của Thổ Nhĩ Kỳ về sự kiện này được coi là hợp lý. Kể từ khi Putin bắt đầu can thiệp quân sự vào Syria máy bay phản lực Nga đã nhiều lần vi phạm không phận của Thổ Nhĩ Kỳ và các hành động này đã quá đủ để Thổ Nhĩ Kỳ ra quyết định.

Nếu kịch bản trên là sự thật hoặc kết hợp với một kịch bản khác khi máy bay Su-24 của Nga đã bay lạc vào không phận của Thổ Nhì Kỳ và bị bắn hạ khi nó đang đổi hướng quay trở lại Syria thì rõ ràng Putin đã đánh giá sai Erdogan. Trước đó trong tháng 10 trên trang web của Cơ quan truyền thông Liên Bang đã báo cáo “Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố bắn hạ máy bay không người lái của Nga sản xuất do vi phạm không phận”, sự kiện này diễn ra ngay trước cuộc bầu cử Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ và cùng lời tuyên bố “máy bay có người lái sẽ phải chịu số phận tương tự”.

Tuy nhiên không ai để ý tới những lời tuyên bố này vì theo họ nghĩ đây chỉ là những tuyên bố tranh cử nhằm kiếm thêm cử tri của ông Erdogan, như chúng ta đã biết Thổ Nhĩ Kỳ có những cuộc tranh luận và hùng biện công khai trước bầu cử.

Cả hai ông Putin và Erdogan là những lãnh đạo cứng rắn và đầy quyền lực, những người điều hành chính trị trong nước bằng những cuộc chiến lãnh thổ. Cả hai ông đã có những lời lẽ gay gắt dành cho nhau. Nga làm bẽ mặt Erdogan trước khán giả truyền hình khi liên tục vi phạm không phận của Thổ Nhĩ Kỳ và ném bom vào lực lượng do nước này hậu thuẫn. Những hành động như vậy có nguy cơ xảy ra xung đột rất cao.

Có thể Putin có đủ khả năng đối phó về mối đe dọa từ Erdogan khi ngừng mua khí đốt của Nga như một đòn trả đũa, hoặc Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tìm nguồn cung khác để thay thế khí đốt từ Nga. Tuy nhiên nhà lãnh đạo Nga nhận ra rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang phải gánh chịu 1,7 triệu người tị nạn Syria, Thổ Nhĩ Kỳ có nhiều mối đe dọa từ Syria và những điều này có thể làm Erdogan suy yếu quyền lực.

Bashar al-Assad đã từng có dịp đi nghỉ cùng gia đình Erdogan và cũng từng là đồng minh. Tuy nhiên sau khi nhà lãnh đạo Syria bỏ ngoài tai lời khuyên hòa giải và những nỗ lực của Erdogan khi nhà lãnh đạo Syria phản ứng trước các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ không có vũ khí trong năm 2011, Erdogan đã xa rời Assad và coi đó là một sự sỉ nhục, ông bắt đầu chiến dịch đổ Assad.

Tương tự như năm 2008 Thủ tướng Israel Ehud Olmert đã có chuyến thăm Erdogan tại Ankara. Hai lãnh đạo đã thảo luận về các nỗ lực của ông Erdogan đó là hòa giải giữa Israel và Syria chứ không phải phải xâm lược Dải Gaza. Tuy nhiên ngay sau khi trở về Thủ tướng Israel đã phát động một cuộc xâm lược Dải Gaza. Erdogan cảm thấy như một cú đâm sau lưng, ông đã cắt đứt liên minh Thổ Nhĩ Kỳ với Israel và trở thành một trong nước đối đầu gay gắt nhất.

Đáng lẽ Putin phải kết thân với người bạn đồng minh Erdogan khi cả hai cùng bị Mỹ và châu Âu phàn nàn về bóp nghẹt quyền tự do ngôn luận và các thể chế dân chủ trong nước. Tuy nhiên nhà lãnh đạo Nga đã bỏ rơi mối quan hệ kinh tế và chính trị đang phát triển với Thổ Nhĩ Kỳ thay vào đó ông theo đuổi mục tiêu của mình tại Syria.

Hiện nay người ta đang xem phản ứng và cách đáp trả hiệu quả nhất từ phía ông Putin. Phản ứng tiếp theo của ông Erdogan như thế nào? Vì cả hai nhà lãnh đạo đều có nhiều điểm tương đồng.

Đức Dũng

Bài viết dựa trên nguồn Bloomberg


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Bài liên quan

Có 1 phản hồi cho bài viết “Putin đã đánh giá sai Erdogan”:

  1. Hoang Xuan Hung viết:

    Bắn rơi máy bay không đe dọa an ninh Thổ , đang rượt đuổi IS mà là đánh giá sai à ? Biện bạch cho hành động đâm sau lưng người dẹp khủng bố là đồng tình với khủng bố .

Trả lời Hoang Xuan Hung Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề