Nga đã giành lợi thế trong vấn đề Syria và Ukraina?

Moscow đã không có thời gian nghỉ ngơi, tháng trước Điện Kremlin đã không tham gia các cuộc thảo luận về Ukraina trong việc Nga không tuân thủ hiệp định Minsk. Cuộc thảo luận sơ bộ chỉ được tiến hành bởi các Bộ trưởng EU, qua đó kiểm ra xem liệu các biện pháp trừng phạt Nga có thể được mở rộng hay nên đình chỉ.

Ở Syria, Ngoại trưởng John Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov thúc đẩy để ký kết lệnh ngừng bắn do hai nước Nga – Mỹ là trung gian nhằm đưa ra một giải pháp chính trị cho nước này. Hai nước cũng chia sẻ thông tin tình báo để chống lại tổ chức Al Qaeda cùng Nhà nước Hồi giáo. Điều đó chứng tỏ rằng Vladimir Putin đã thành công trong nỗ lực để làm nổi bật vai trò của Nga là một quốc gia có trách nhiệm trong hệ thống quốc tế và những sự yếm thế của Nga trong những năm vừa qua đã tụt lại phía sau.

Sự kỳ vọng vào việc nới lỏng hoặc dỡ bỏ trừng phạt của châu Âu áp đặt cho Nga ngày càng tăng, đặc biệt là những chế tài về tài chính cũng như các quy định cấm chuyển giao công nghệ cao cho các dự án năng lượng. Có thể trong thời gian sắp tới sẽ cho phép các dự án chính đã bị trì hoãn trước đó sẽ được tiếp tục vào năm 2017. Tuy nhiên Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cảnh báo rằng sự thống nhất của châu Âu trong việc duy trì cơ chế trừng phạt đang gặp nguy hiểm.

Tuy vậy có hai diễn biến có thể đảo ngược xu hướng này và làm những thành công mà Nga đã đạt được bị sụp đổ. Đầu tiên là việc nhóm công tố viên Quốc tế công bố thủ phạm bắn rơi MH17, theo tài liệu tên lửa là của Nga hỗ trợ cho ly khai, sau khi bắn xong đã được mang trở lại Nga. Điện Kremlin vẫn ra sức tranh cãi cùng phủ nhận và cho rằng báo cáo mang động cơ chính trị để bôi nhọ Nga. Trước đây chính vụ MH17 đã buộc châu Âu cứng rắn hơn với Nga và dựa vào đó để áp đặt trừng phạt lên Nga. Đến thời điểm hiện tại cũng vậy mặc dù có một số nước vận động hành lang để kinh doanh trở lại với Nga nhưng sau khi công tố viên công bố kết quả điều tra và sự phản ứng gay gắt từ Nga buộc các nước này phải chấp nhận khó có thể tiến tới dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với Nga, tất nhiên những nước muốn bình thường hóa với Nga buộc phải chấp nhận điều này.

Ngay cả trước khi kết luận điều tra được công bố thì phía sau hậu trường có một số quốc gia châu Âu đã bày tỏ sự không hài lòng về biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên không có bất kỳ quốc gia nào trong khối dọa sẽ dùng quyền phủ quyết trừng phạt mở rộng tiếp tục chống lại Nga. Bây giờ khả năng khối dỡ bỏ trừng  phạt hoặc các nước muốn chống lại mở rộng trừng phạt ngày càng xa vời. Nhiều khả năng, Liên minh châu Âu sẽ một lần nữa gia hạn, thậm chí mở rộng lệnh trừng phạt thêm sáu tháng, đến giữa năm 2017.

Nếu công bố kết luận điều tra vụ máy bay MH17 chưa đủ trọng lượng thì chiến lược của Nga đang theo đuổi tại Syria giống như đối với Grozny để tiêu diệt và san phẳng phe đối lập ở Aleppo và phiến quân nổi dậy ở các khu vực khác đã làm phương Tây thất vọng. Với các nhà lãnh đạo châu Âu đã bắt đầu xuất hiện cụm từ “tội phạm chiến tranh” khi họ đề cập đến chiến dịch không kích của Nga ở Syria. Trước đó những biện pháp trừng phạt chống lại Nga chưa mở rộng thì bây giờ có thể được mở rộng khi dựa vào những hành động của Nga ở cả Ukraina và Syria.

Vương quốc Anh là nước chỉ trích Nga mạnh nhất nhưng họ đã rời khỏi khối và điều đó làm cho Putin hưởng lợi. Với hy vọng ban đầu cho rằng Anh phải tuân theo Liên minh châu Âu để trừng phạt Nga và sau khi họ rời khỏi khối, sau đó London có thể một lần nữa trở thành thị trường tài chính Quốc tế quan trong cho các công ty Nga. Vương quốc Anh có thể phá vỡ lệnh trừng phạt từ Mỹ và châu Âu để chuyển giao công nghệ cho Nga. Ngoại trưởng Anh Boris Johnson trước đây được gắn mác là người sùng bái nước Nga, chỉ vài tháng trước đây thôi ông đã going lên hồi chuông cần thiết phải thiết lập cách tiếp cận mềm mại và hòa giải đến Moscow. Nhưng bây giờ ông cảnh báo Nga rằng nước này có nguy cơ trở thành “một nhà nước hạ đẳng” do chiến dịch của họ đang tiến hành tại Syria. Điều đó cho thấy chiều sâu của vấn đề mà Kremlin phải đối mặt trong việc sửa chữa các mối quan hệ với châu Âu.

Điều này sẽ khiến Nga hành động như thế nào về tương lại để chống trọi lại?

Thứ nhất, những khó khăn đó buộc Nga phải thúc đẩy sửa chữa mối quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ và tiếp tục thực hiện dự án đường ống dẫn khí “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” với khối lượng vận chuyển gấp đôi Dòng chảy phương Bắc. Dòng chảy phương Bắc nối liền với Đức bây giờ đang mòn mỏi vì sự lấp lửng của châu Âu.

Thứ hai có thể làm Putin sẵn sàng thỏa hiệp với Nhật Bản ký kết hiệp ước hòa bình và nhường bước trong tranh chấp lãnh thổ về quần đảo Kuril. Bù lại Thủ tướng  Nhật Bản Shinzo Abe sẽ “trả ơn” Putin bằng cách vi phạm chế tài trừng phạt và mở ra triển vọng mới cho sự phát triển giúp Nga, đặc biệt ở vùng Viễn Đông.

Cuối cùng, Moscow có thể quyết định rằng cần phải áp dụng cách tiếp cận hòa giải hơn đến châu Âu. Ví dụ chính quyền của Tổng thống Putin sẽ công bố sự sẵn sàng để nối lại đàm phán về vấn đề Ukraina trong cuộc hội đàm “định dạng Normandy” (bao gồm Nga, Ukraina, Pháp và Đức), mà đã bị đình chỉ từ đầu năm nay sau khi Nga cáo buộc Kiev tài trợ cho “hoạt động khủng bố “ở Crimea.

Nga rõ ràng đã có những lợi thế có thể đạt được một số nhượng bộ từ châu Âu trước khi Hoa Kỳ có Tổng thống mới vào tháng Giêng. Nhưng có vẻ như lời kêu gọi của chính quyền Obama để duy trì hiện trạng hiện tại đối với Nga sẽ được tôn trọng. Nga hiện đang có lựa chọn xem xét thêm một nước cờ mới ở châu Á sẽ đáp ứng những gì họ muốn tìm kiếm.

Đức Dũng (theo Nationalinterest)


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Có 3 phản hồi cho bài viết “Nga đã giành lợi thế trong vấn đề Syria và Ukraina?”:

  1. Cao Nam viết:

    Là nước lớn, Nga có nhiều nguồn lực để thực hiện các hoạt động có ảnh hưởng toàn cầu. Sự kiện can thiệp vào Siry, theo góc nhìn nào đó có thể thấp thoáng thấy hình ảnh một siêu cường Nga trở lại, ít nhất là về khía cạnh quân sự và an ninh toàn cầu. Tuy nhiên, Nga đang ở trong bối cảnh trớ trêu và giới lãnh đạo họ cũng biết rất rõ: i) thực lực kinh tế Nga còn dưới khá xã so với đáp ứng yêu cầu tham vọng địa chính trị; ii) thể chế chính trị Nga về hình thức là đa nguyên dân chủ nhưng thực tế là độc tài. Đây là sự mâu thuẫn lớn và ẩn chứa mâu thuẫn đối kháng trong xã hội, thậm chí trong giới chính trị Nga; iii) Nga chưa xây dựng một mô hình ưu việt để quy tụ các giá trị tinh hoa toàn cầu. Các nước gắn kết với Nga hiện nay chủ yếu dựa trên sự lệ thuộc và chính trị, kinh tế, quân sự hoặc chỉ lợi dụng nhất thời cho mục đích riêng. Ngay cả sự gắn kết đó cũng không tạo ra sức mạnh đáng kể, và Nga vẫn là chủ đạo kinh tế trong khối; iv) Đáng quan ngại, ngoài sự kiện Syri, Crime, Nga có xu hướng liên kết với những quốc gia thất bại hay đang bị mất lòng tin. Cụ thể như Venezuela, Bắc Triều Tiên, Iran, Syri, tổ chức khủng bố Hezbollah, và gần đây là Trung Quốc – quốc gia đang có hoạt động cụ thể mạnh mẽ nhằm thôn tính Biển Đông trái phép và trà đạp luật pháp quốc tế. Đây chính là những yếu điểm của Nga và nếu không thay đổi cách tiếp cận, sức mạnh tiềm năng sẵn có của Nga khó trở thành thực lực thực tế.

    1. Vinh viết:

      Bạn là nguoi hiểu biết và khong bị lừa. Cao Nam

  2. Pqdung viết:

    Hinh thuc thi nhu ban Cao Nam viet, con ban chat la nuoc Nga dang di dung co duong ma Putin chon chu khong phai nuoc Nga nen di.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề