Iran cho biết đã đạt được thỏa thuận với tập đoàn Boeing mua 100 máy bay mới để thay thế cho phi đội già nua của nước này mặc dù còn phải đợi sự chấp thuận của chính phủ Mỹ.

Nước Cộng hòa Hồi giáo đã đề nghị từ ba nhà sản xuất máy bay phương Tây để mua 200 máy bay kể từ giữa tháng Giêng sau khi lệnh cấm vận được dỡ bỏ.

Tờ báo Iran hàng ngày đăng tải lời của lãnh đạo cơ quan hàng không dân sự Iran Ali Abedzadeh cho biết đã đạt được thỏa thuận với Boeing nhưng phải được Bộ Tài chính Mỹ cho phép.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Asghar Fakhrieh Kashan hôm nay nói rằng vọng hiệp định này có thể được hoàn tất trong vòng một tháng. Ông nói với hãng tin Fars rằng thỏa thuận này sẽ là “hợp đồng lớn nhất và quan trọng nhất” với Mỹ – kể từ khi hai nước cắt đứt quan hệ trước năm 1979.

Phi đội hàng không dân dụng của Iran hiện nay có khoảng 250 máy bay nhưng có tới 230 máy bay bị lão hóa đang cần phải thay thế theo Ali Abedzadeh.

Boeing đã đi sau các cuộc đua chào bán máy bay cho Iran vì các công ty Mỹ phải có sự chấp thuận của Văn phòng kiểm soát tài sản nước ngoài (US Office of Foreign Assets Control) trước khi hoàn thành bất kỳ một hợp đồng nào với Iran.

Ông Ali Abedzadeh cho biết giá trị của hợp đồng là 17 tỷ USD, hợp đồng này chưa chính thức và chi tiết sẽ được công bố sau khi các cuộc đàm phán tiếp tục được tiến hành.

Hôm thứ Tư tuần này Boeing khẳng định trong cuộc đàm phán với hãng hàng không Iran họ quan tâm đến việc mua máy bay chở khách.

“Chúng tôi đã đã tham gia vào các cuộc thảo luận với các hãng hàng không Iran (được chính phủ Mỹ chấp thuận) về việc mua máy bay Boeing chở khách và dịch vụ”.

Trong tháng hai, công ty Boeing đã được chính phủ Mỹ bật đèn xanh nối lại thương mại với Iran sau khi lệnh cấm vận được dỡ bỏ.

Không có quan hệ ngoại giao

Iran và Mỹ đã cắt đứt quan hệ ngoại giao vào năm 1980 sau vụ khủng hỏag con tin tại Đại sứ quán Mỹ ở Tehran.

Ayatollah Ruhollah Khomeini là lãnh tụ tinh thần tối  cao hiện nay của Iran, người mà Mỹ gọi là “Đại Satan”. Ông là người kế vị của lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei và tiếp tục con đường chống Mỹ.

Mặc dù cho phép Iran đàm phán hạt nhân với Washington nhưng Khamenei đã nhiều lần cảnh báo Mỹ và phương Tây sẽ “xâm nhập” trong thời kỳ hậu biện pháp trừng phạt.

Mặc dù thỏa thuận hạt đạt được đã hầu hết dỡ bỏ các biện pháp trừng  phạt kinh tế, nhưng Mỹ và EU vẫn giữ nguyên một số biện pháp trừng phạt đối với Tehran vì liên quan đến các nhóm như Hezbollah ở Lebanon, cũng như chương trình tên lửa đạn đạo của mình.

Điều này có nghĩa là các ngân hàng quốc tế lớn, đặc biệt là ở châu Âu vẫn ngần ngại giao dịch với Iran vì sợ các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
Vào tháng Giêng năm nay Iran đã đạt được thỏa thuận ghi nhớ với công ty sản xuất máy bay châu Âu Airbus để mua 118 máy bay. Thỏa thuận này cũng vẫn chưa được sự cho phép của Bộ Tài chính Mỹ, vì hơn 10% các thành phần của Airbus là xuất xứ từ Mỹ.

Đức Dũng (theo AFP)