Sự phản đối của Trung Quốc vẫn là trở ngại chính khiến Biển Đông có khả năng không được đề cập đến trong Tuyên bố chung của Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN đang diễn ra tại Kuala Lumpur, Malaysia.

Theo một nguồn tin riêng quen thuộc với các cuộc thảo luận của Reuters, dự thảo tuyên bố bế mạc Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN do nước chủ nhà Malaysia chuẩn bị không đề cập đến vấn đề Biển Đông và thay vào đó, tập trung vào các vấn đề chống khủng bố và hợp tác an ninh khu vực.

Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ đã tiết lộ rằng, từ tháng 2/2015, Trung Quốc đã làm rõ rằng họ không muốn Biển Đông được thảo luận tại cuộc họp giữa các bộ trưởng Quốc phòng Đông Nam Á và các đối tác của ASEAN trong khu vực châu Á Thái Bình Dương, bao gồm: Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc, Australia diễn ra ngày hôm nay (4/11) tại Kuala Lumpur.

Vị quan chức này cũng cho biết thêm rằng, giữa các thành viên của ASEAN có sự cảm nhận khác nhau ngay trong các ngôn từ nói về vấn đề Biển Đông và Trung Quốc là trở ngại chính.

Tuy nhiên, theo vị quan chức này, bất chấp sự phản đối của Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản vẫn cứ dự định nêu bật vấn đề Biển Đông tại hội nghị với các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và Trung Quốc, Ấn Độ, Australia.

Các nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán tại Kuala Lumpur thậm chí còn cho biết, Nhật Bản đã yêu cầu Malaysia “sửa đổi” dự thảo Tuyên bố và nêu bật vấn đề Biển Đông.

Trước đó, phát biểu khai mạc cuộc họp riêng giữa các Bộ trưởng Quốc phòng của 10 nước thành viên ASEAN diễn ra vào ngày hôm qua (3/11), Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein cũng không hề đả động đến vấn đề vốn được cho là nhạy cảm nhất trong quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc.

Tại một cuộc họp báo sau cuộc họp nói trên, ông Hishammuddin còn ám chỉ rằng ông hy vọng các nước ngoài ASEAN sẽ không làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông.

“Nếu các bên không thể tìm thấy một giải pháp thân thiện trong tương lai thì việc tuần tra và sự hiện diện của các tàu Trung Quốc hay Mỹ đều làm gia tăng mối lo ngại cho các nước ASEAN”, Reuters trích lời Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia.

Thực tế, nếu lần nàyBiển Đông lại thành chuyện bên lề và không được đưa vào tuyên bố của Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN thì đó cũng không phải là điều gì quá ngạc nhiên.

Kể từ khi Biển Đông trở thành một điểm nóng tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và một số nước ASEAN thì các cuộc họp của ASEAN đã trở thành một địa điểm cho các nước như Philippines và Việt Nam nêu lập trường mạnh mẽ chống lại tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc, trong khi một số quốc gia khác tìm cách lèo lái chương trình nghị sự sang vấn đề khác, hoặc theo một hướng trung tính hơn.

Đó cũng là một trong các lý do khiến giới quan sát đặt ra rất nhiều câu hỏi về sự đoàn kết của ASEAN trong vấn đề Biển Đông và quan hệ với Trung Quốc.

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN cùng các đối tác của khối ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương là một sự kiện thường niên, được tổ chức từ năm 2006, là một diễn đàn nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực.

Cuộc họp diễn ra một tuần sau sự kiện Mỹ điều tàu chiến USS Lassen đi vào vùng 12 hải lý quanh một trong các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng, bồi đắp phi pháp ở Biển Đông để khẳng định quyền tự do hàng hải. Sự kiện USS Lassen đã khiến Bắc Kinh tức giận và liên tục phát đi các cảnh báo đe dọa Mỹ.

Trí Lê (Theo PetroTimes)

 

• Trung Quốc đòi Mỹ “dừng khoe cơ bắp” ở biển Đông
• Biển Đông 2015: Thái độ chống Trung Quốc gia tăng trong ASEAN
• Biển Đông: Nước cờ TQ và nỗi lo ASEAN mất phương hướng
• Khủng hoảng Nga - Thổ ảnh hưởng gì đến Biển Đông?
• Philippines: Trung Quốc đang dựng "Bức tường Berlin" ở Biển Đông
• Vì sao Indonesia tính kiện Trung Quốc về Biển Đông?