Công ty điện lực của Ukraine có thể là một trong các công ty nhà nước được tư nhân hóa (AFP Photo / John MacDougall)
Kiev (AFP) – Ukraine cho biết họ sẽ cung cấp gần 350 doanh nghiệp nhà nước để bán cổ phần, hoặc bán cho các nhà đầu tư nước ngoài trong hội nghị của Mỹ sắp tới nhằm tăng hiệu quả và thắt lưng buộc bụng cho nền kinh tế đang lao đao vì chiến tranh.
Việc tư nhân hóa là nỗ lực rất lớn của Chính phủ Ukraine – vì trong thời gian ngắn bắt đầu trong tháng Mười – hy vọng sẽ thu về nhiều tỷ USD được sử dụng cho ngân sách đang suy giảm và đối phó với sự bao vây kinh tế từ Nga.
Tuy nhiên những nhà đầu tư nước ngoài vẫn đang cảnh giác khi đầu tư tiền mặt vào một đất nước đang bị giằng xé bởi ly khai do Moscow hậu thuẫn. Cuộc chiến ủy nhiệm đã làm hơn 6500 người thiệt mạng và trung tâm công nghiệp nằm dưới sự kiểm soát của ly khai cũng như bị tàn phá.
Kế hoạch tư nhân hóa cũng gặp tổn thương khi một số Bộ trưởng từ chối tư nhân hóa những công ty họ đang kiểm soát, hoặc liên doanh với nước ngoài.
Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Aivaras Abromavicius cho biết tổng cộng 345 khách sạn hiện chính phủ đang điều hành sẽ được giới thiệu tới các nhà đầu tư Mỹ và nhà đầu tư châu Âu vào thứ Hai.
Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk cho biết hội nghị tại Mỹ sẽ có sự góp mặt của 150 CEO.
Tham vọng lớn và trở ngại lớn
Yatsenyuk dự kiến sẽ thúc đẩy lợi nhuận tiềm năng của việc tư nhân hóa các công ty điện đang gặp khó khăn và một nhà máy cũ ở mạn trái Odessa – khu vực Biển Đen. Hiện cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili là thống đốc tỉnh Odessa.
Nhưng các nhà kinh tế và một số đồng minh của Yatsenyuk đã cảnh báo rằng điều này có thể là một thời gian khủng khiếp đối với Ukraine khi bán đi cổ phần quá bán.
Nền kinh tế sụt giảm tới 17,2% trong ba tháng đầu năm so với cùng kỳ năm 2014. Giá trị tài sản đang bị sụp đổ và không thể tiên đoán về cuộc chiến tranh đang diễn biến mà nền kinh tế dự báo theo tiêu chuẩn khoa học rất thiếu chính xác.
Hãng cổ phần tư nhân SigmaBleyzer chuyên đầu tư mạo hiểm Kiev đưa ra báo cáo suy giảm đầu tư tư nhân trong quý đầu tiên của năm nay là 25,1%.
Chính phủ Ukraine dường như không hề nao núng bởi các dữ liệu. Kế hoạch tăng thêm ngân sách 500 triệu USD bằng cách bán cổ phần trong các cảng tại Odessa.
Các gói hàng được chào bán bao gồm các công ty phát điện của tập đoàn Tsentrenergo và sáu trong số các nhà phân phối trong khu vực.
Doanh số bán hàng ban đầu có thể mang lại khoảng 800 triệu USD – một con số tương đối nhỏ sẽ không có ý nghĩa để giảm thâm hụt ngân sách nhiều tỷ USD khi GDP suy giảm 7,5% trong năm 2015 so với năm trước theo dự báo.
Bản thân những nhà đầu tư tại Washington cũng nhận thức sâu sắc về hồ sơ tư nhân có “chàm” của Ukraine. Hầu hết các doanh nghiệp quan trọng trước đây đã được chuyển giao cho các đầu sỏ chính trị – một trong số đó có trụ sở tại Nga – Người sở hữu nhỏ nhất cũng ít tiếp xúc với Kiev. Họ thường dùng một công ty nào đó hoặc chủ sở hữu nào đó mà không trực tiếp đứng tên.
Lãnh đạo mới thân phương Tây của Ukraine đã tuyên bố sẽ cải cách mạnh mẽ để được gia nhập vào EU năm 2020.
Tuy nhiên ông Volodymyr Demchyshyn Bộ trưởng năng lượng Ukrain nói thẳng với Yatsenyuk tại cuộc họp nội các căng thẳng hôm thứ Tư rằng ông sẽ không từ bỏ Tsentrenergo cho đến khi “toàn bộ thị trường điện không bị thao túng.”
Người đứng đầu quỹ tài sản nhà nước Ukraine cho biết sẽ là khôn ngoan hơn khi liên doanh với đối tác nước ngoài, người nước ngoài sẽ điều hành các cảng ở Odessa sẽ hiệu quả hơn so với nhà nước sở hữu toàn bộ.
“Tôi cho rằng thay vì bán toàn bộ, các công ty nha nước nên liên doanh. Nhà nước và tư nhân cùng sở hữu – cách mà trên toàn thế giới đang áp dụng sẽ hiệu quả và tốt hơn.” Igor Bilous nói với các phóng.
Tomas Fiala của Dragon Capital Kiev cho biết vấn đề khác liên quan đến nỗ lực của các ông trùm kinh doanh sử dụng người đại diện trong Quốc hội để giữ ảnh hưởng của họ đối với doanh nghiệp nhà nước nhằm ngăn cản Kiev sẽ bán những công ty này trong tương lai.
“Một số người đang bảo vệ lợi ích của các nhà điều hành bằng cách ngăn chặn việc bán các công ty,” Fiala nói trên trang web tin tức Liga.
“Tôi không loại trừ khả năng Quốc hội phủ quyết hậu thuẫn tư nhân hóa các công ty nhà nước mà chính phủ muốn bán.”
Trả lời