MOSCOW (AP) – Ukraina sẽ không hoàn trả 3 tỷ USD cho Nga vào cuối tuần này với lý do Moscow đã không chấp nhận các điều khoản giống như các chủ nợ quốc tế khác, Thủ tướng Ukraina cho biết.

Tuyên bố không thanh toán nợ cho Nga của Thủ tướng Ukraina Arseniy Yatsenyuk đưa ra có nghĩa rằng Ukraina sẽ vỡ nợ vào chủ nhật. Động thái này có thể gây nguy hiểm đối với các khoản vay rất quan trọng mà Ukraina đã nhận được từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Đây là tranh cãi mới nhất giữa hai nước láng giềng sau một loạt các tranh chấp khí đốt năm 2014 sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea và hỗ trợ cho người ly khai ở miền Đông Ukraina.

“Sau khi Nga khước từ đề nghị của chúng tôi và bất chấp những cố gắng của chúng tôi để đạt được một thỏa thuận cơ cấu nợ, Chính phủ đã áp đặt một lệnh cấm thanh toán khoản nợ 3 tỷ USD cho Nga”. Yatsenyuk nói tại một phiên họp chính phủ được truyền trực tiếp trên truyền hình. “Chúng tôi sẵn sàng đối đầu với Nga trong cuộc chiến pháp lý.”

Ông cũng không cho biết khi nào Ukraina sẽ thanh toán nợ cho Nga. Trước đó Moscow đe dọa sẽ kiện ra tòa nếu Ukraina không trả đúng hạn.

Trong khi đó Bộ trưởng Tài chính Ukraina, Nataliya Yaresko cuối ngày hôm nay nói rằng bà hy vọng tranh chấp có thể được giải quyết. Tuy nhiên phát ngôn viên Kremlin Dmitry Peskov cho rằng khả năng này là không thể “viễn cảnh này chỉ có thể xảy ra tại tòa án”.

Cùng với khoản nợ quốc gia, Chính phủ Ukraina cũng quyết định dừng thanh toán 507 triệu USD của hai doanh nghiệp nhà nước đang nợ Ngân hàng Nga.

Trong thời điểm này chưa có gì rõ ràng nhưng Ukraina vỡ nợ sẽ ảnh hưởng đến gói cứu trợ trong bốn năm của IMF. Mặc dù gần đây IMF tuyên bố gói cứu trợ không liên quan đến khoản nợ của Ukraina miễn sao nước này phải thực hiện những cam kết với tổ chức này.

Nhà kinh tế William Jackson của hãng Capital Economics nhận định việc Ukraina không trả nợ Nga có thể ảnh hưởng đến chương trình viện trợ của IMF cho nước này. Tuy nhiên ông nêu rõ mối quan tâm gần đây của IMF là quyết định của Quốc hội thông qua dự toán ngân sách cho năm tới và luật thuế mới. Nếu Quốc hội thông qua “gói cứu trợ sẽ có nguy cơ đóng băng”.

Nền kinh tế Ukraina đã phải vật lộn trong vài năm qua, trước đó quốc gia này đã đàm phán điều khoản trả nợ với các chủ nợ, nhưng không phải với Nga. Hồi tháng 8, chính quyền Ukraina đạt thỏa thuận tái cơ cấu nợ với một số chủ nợ, bao gồm nhiều ngân hàng và quỹ đầu tư lớn. Theo đó, các chủ nợ này đồng ý giảm nợ 20% cho Kiev. Tuy nhiên Matxcơva bác bỏ việc coi khoản nợ 3 tỷ USD là nợ tư nhân. Chính phủ Kiev cũng đã chính trị hóa khoản nợ khi ám chỉ rằng vào tháng 12-2013 Nga đã mua trái phiếu trong một vụ hối lộ bí mật với Tổng thống lúc đó là Viktor Yanukovych. Họ cũng cho rằng đây không phải là nợ nhà nước do chính phủ Kiev vay từ chính phủ Matxcơva, mà là một giao dịch được thực hiện qua các thị trường tài chính, do đó phải tuân theo các thỏa thuận mà Ukraina đạt được với những chủ nợ khác. Nhưng mới đây IMF xác định đây là nợ công mà Ukraina vay từ Nga.

Trong tháng mười một, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất một cơ cấu nợ, ông nói rằng Moscow sẽ sẵn sàng đồng ý cho Ukraina thanh toán mỗi năm 1 tỷ USD thời hạn từ 2016-2018. Tuy nhiên Ukraina đã khước từ lời đề nghị này và cho rằng đề xuất này không phù hợp và Nga nên đưa ra thỏa thuận tốt hơn giống như các chủ nợ khác.

Nhà phân tích Vadim Karasyov tự tin cho rằng chính phủ vỡ nợ không có nghĩa là sẽ hủy hoại thị trường tài chính của nước này. Ông cho rằng nhà đầu tư nước ngoài tại Ukraina khó có thể bị ảnh hưởng vì bạn có thể đếm họ trên đầu ngón tay.

Đức Dũng