Một trong những ví dụ về chính sách “mua tình bạn” của Trung Quốc chính là hợp đồng lớn mà Trung Quốc đã ký với cựu Thủ tướng Sri Lanka Mahinda Rajapaksa.

Trung Quốc đang tìm cách thiết lập chỗ đứng của họ trong khu vực Ấn Độ Dương thông qua sáng kiến Con đường Tơ lụa hàng hải – Maritime Silk Road. Nếu như con đường Tơ lụa trên đất liền giúp nối kết Trung Quốc với khu vực Trung Á, lưu vực biển Caspian và những vùng đất xa hơn, thì con đường Tơ lụa hàng hải này lại mang những dấu ấn của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người đã có công khuếch trương danh thế của Trung Quốc nhiều hơn bất kỳ một nhà lãnh đạo Trung Quốc nào khác.

Trung Quốc đang có ý thách thức Hoa Kỳ khi muốn chen chân vào khu vực Ấn Độ Dương. Có thể thấy rằng những hoạt động ở Ấn Độ Dương của Trung Quốc vốn rất yên tĩnh, không ồn ào, nhưng lại rất quan trọng. Vốn dĩ Biển Đông là một hành lang quan trọng nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Bắc Kinh không chỉ muốn kiểm soát hành lang quan trọng này mà còn muốn thiết lập quyền lực ở cả một phía của hành lang. Hay nói cách khác chính là Ấn Độ Dương. Trung Quốc lặng lẽ xây dựng những căn cứ quân sự và nhân sự nhỏ trên những rạn san hô hay những hòn đảo nhỏ trong khu vực tranh chấp ở Biển Đông. Điều này khiến Biển Đông trở thành một đầu mối quan trọng mang tính quyết định trong cuộc thi giành quyền ảnh hưởng ở Ấn Độ Dương và khu vực Thái Bình Dương rộng lớn.

Sáng kiến lập ra Con đường Tơ lụa kép là một phần trong chiến lược của Tập Cận Bình hòng đưa Trung Quốc thoát ra khỏi khuôn khổ Đông Á và trở thành một thế lực toàn cầu có khả năng gây ảnh hưởng đến cả khu vực Trung Đông. Dự án này đồng thời cũng sẽ cho phép Trung Quốc xây dựng một đòn bẩy kinh tế và giúp kéo những quốc gia trong khu vực dần đi vào quỹ đạo của chính Bắc Kinh tạo ra.

Dự án Con đường Tơ lụa kép này không phải là phiên bản Trung Quốc của kế hoạch Marshall mà Hoa Kỳ đã lập ra sau Thế chiến thứ hai. Thay vào đó, vào thời điểm mà kinh tế Trung Quốc đang có dấu hiệu tăng trưởng chậm, dự án này được tạo ra để giúp những công ty quốc danh của Trung Quốc có thể lôi kéo được những hợp đồng béo bở bằng con đường thâm nhập đầu tư thương mại và viện trợ tín dụng nhân đạo. Có thể nói Bắc Kinh đang làm một công việc tuyệt vời để mở rộng kinh doanh ở nước ngoài cũng như viện trợ kinh tế.
Các hợp đồng mà Trung Quốc đang nắm trong tay sẽ giúp nó giải quyết tình trạng sản xuất thừa đang xảy ra tại đại lục. Từ dự án đường sắt 10.6 tỷ Mỹ Kim ở Thái Lan cho đến những dự án năng lượng mới trị giá 20 tỷ Mỹ kim ở Pakistan, Trung Quốc đang tập trung vào hướng xuất khẩu cơ sở hạ tầng.

Bằng việc tiến sâu vào kết nối khu vực bất ổn Tân Cương của Trung Quốc với Biển Ả Rập thông qua 3000 km hành lang đường bộ đến cảng Gwadar của Trung Quốc ở Pakistan, Tập Cận Bình đã biến Pakistan trở thành trung tâm liên kết giữa hai con đường Tơ lụa hàng hải và đất liền. Trung Quốc cũng đang tìm cách khai thác tài nguyên khoáng sản của Ấn Độ Dương. Bắc Kinh đang mời gọi New Delhi cùng tham gia với mình để khai thác những khoáng sản đang ẩn sâu dưới đáy đại dương. Dĩ nhiên, Trung Quốc phản đối bất kỳ một mối hợp tác nào giữa Ấn Độ và Việt Nam ở Biển Đông. Nhiều chuyên gia nói đùa rằng đối với Trung Quốc hiện nay chỉ có một chân lý:

“Vùng biển của bạn cũng là vùng biển của chúng tôi. Nhưng vùng biển của chúng tôi là của chúng tôi.”

Nhìn tổng quát, dự án Con đường Tơ lụa kép là một phần trong chiến lược khổng lồ của Tập Cận Bình chọn lọc những quốc gia trong khu vực, đặc biệt là tích hợp những nước này với nền kinh tế và an ninh của Trung Quốc. Theo một học giả bảo thủ của Trung Quốc Yan Xuetong:

“Châm ngôn ‘ẩn mình chờ thời’ của Đặng Tiểu Bình không còn phù hợp trong thời đại này nữa. Nó đã được thay bằng chính sách đầy tham vọng và quyết đoán hơn của Tập Cận Bình đối với các nước nhỏ hơn. Những quốc gia này được hưởng những mối lợi về kinh tế, đổi lại, Trung Quốc sẽ mua được những mối quan hệ chính trị tốt đẹp.”

Một trong những ví dụ về chính sách “mua tình bạn” của Trung Quốc chính là hợp đồng lớn mà Trung Quốc đã ký với cựu Thủ tướng Sri Lanka Mahinda Rajapaksa. Mục đích của hợp đồng này nhằm biến quốc gia có vị trí chiến lược quan trọng trên Ấn Độ Dương này trở thành một điểm dừng chân quan trọng trên con đường Tơ lụa hàng hải của Trung Quốc. Hiện nay, người thay thế cho Rajapaksa, là Maithripala Sirisena đã thẳng thừng tố cáo rằng những dự án của Trung Quốc thực chất chỉ là cái bẫy nợ nần đối với Sri Lanka.

Vũ Văn (Theo CaliToday, Huffingtonpost.com)

 

• Trung Quốc ngày càng lộ rõ bộ mặt của kẻ giang hồ
• Chuyến tàu hàng đầu tiên của Ukraina theo Con đường tơ lụa đã tới Azerbaijan
• Trung Quốc xâm lược Hoàng Sa là khởi đầu của cuộc khủng hoảng Biển Đông
• Việt Nam - mục tiêu hoàn hảo của chủ nghĩa bá quyền Trung Quốc
• Trung Quốc - kẻ vớ bẫm từ cuộc xung đột Ukraina
• Con đường tơ lụa mới, nước cờ nhiều đích khôn ngoan của Trung Quốc