Sochi – Nga. Hôm nay Thủ tướng Nhật bản Shinzo Abe đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một chuyến viếng thăm hiếm hoi của một nhà lãnh đạo G7, cả hai bên đều tìm cách củng cố mối quan hệ và tìm kiếm những tiến bộ quanh việc tranh chấp lãnh thổ trong nhiều thập kỷ qua.

Trong cuộc diện kiến ông Putin nói với Abe lúc bắt đầu cuộc họp tại khu nghỉ mát Biển Đen Sochi.

“Nhật Bản không chỉ là hàng xóm mà còn là một đối tác rất quan trọng của chúng tôi trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.”

Quan hệ giữa Tokyo – Moscow bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì cuộc tranh chấp quần đảo Kuril hay vùng Biển Bắc Nhật Bản từ khi kết thúc Thế chiến II sau khi quân đội Liên Xô chiếm giữ.

Những căng thẳng kéo dài Nga – Nhật đã cản trở họ ký hiệp ước hòa bình để chính thức chấm dứt chiến tranh và đã làm cản trở quan hệ thương mại đầu tư giữa hai nước. Ông Putin cho rằng cả hai nước đang có những thách thức đặt ra vì vậy cần phải vượt qua để xây dựng các mối quan hệ.

Thủ tướng Abe kêu gọi hai bên “thẳng thắn trao đổi ý kiến” về những vấn đề “không chỉ là song phương, như chính trị xung quanh ký kết hiệp ước hòa bình, về ngoại giao mà còn những vấn đề lớn của Quốc tế đang xảy ra trên thế giới”.

Điện Kremlin đã bác bỏ mọi hy vọng của bất kỳ bước đột phá lớn nào trong việc giải quyết tranh chấp, tuy nhiên chuyến thăm của ông Abe là sự đánh dấu về quan hệ ấm lên bất chấp các nỗ lực đang cô lập Putin của phương Tây.

Cả hai bên đã bàn đến khả năng bắt đầu các cuộc đàm phán về việc ký kết một hiệp ước hòa bình như Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida nói trong tháng Tư rằng họ có thể bắt đầu “càng sớm càng tốt” sau khi các nhà lãnh đạo  gặp nhau.

Người đồng cấp Nga Sergei Lavrov trong chuyến thăm Tokyo hồi tháng trước cho biết, Nga muốn “tiến về phía trước” trong quan hệ với Nhật Bản nhưng kết quả của Thế chiến II sẽ không thay đổi.

Căng thẳng kéo dài

Bất chấp những lời có cảnh của điện Kremlin, căng thẳng hai nước vẫn tiếp tục vì các chế tài Nhật Bản đang áp dụng đối với Nga vì cuộc khủng hoảng Ukraina. Đồng thời trong thời gian gần đây Nga đã chọc giận Nhật Bản khi xây dựng các căn cứ mới và hiện đại hóa cho quân đội đồn trú trên các đảo đang tranh chấp. Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cũng làm gia tăng căng thẳng khi đến thăm quần đảo có 19.000 người Nga sinh sống vào năm ngoái.

Tháng trước ông Putin tuyên bố rất hoan nghênh chuyến thăm của ông Abe mặc dù “phải chịu những áp lực từ các đối tác đặc biệt là Hoa Kỳ”.

Trong tháng này ông Abe cũng đại diện cho nước chủ nhà tổ chức hội nghị thượng đỉnh nhóm G7.

Tờ báo chính phủ Nga Rossiiskaya Gazeta hôm qua đăng nội dung.

“Rõ ràng Nhật Bản sẽ nỗ lực hành động như một nước trung gian trong quá trình đàm phán Nga – Mỹ.”

Trước đó trong tháng Hai Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã có cuộc đàm thoại với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và đề nghị nên hoãn chuyến thăm Nga, theo thông tấn xã Kyodo – Nhật Bản.

Tờ báo thân Điện Kremlin Izvestia hôm qua đưa tin cựu thứ trưởng ngoại giao và là đại sứ tại Tokyo, Alexander Panov, trong cuộc họp đề nghị Nhật Bản có thể “nới lỏng và dỡ bỏ một số biện pháp trừng phạt” mà nước này đang áp đặt đối với Nga vì Ukraina.

Các nhà lãnh đạo cũng thảo luận kế hoạch về chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống V.Putin trong năm nay sau khi Ngoại trưởng Lavrov kêu gọi Tokyo đưa ra một thời gian cụ thể.

Điện Kremlin cho biết hai bên cũng đã thảo luận về quan hệ kinh tế, trong năm ngoái kim ngạch thương mại hai nước đã giảm 30 phần trăm do giá dầu thấp.

Đức Dũng (theo AFP)