“Tiếng vọng nước Nga” ngày 26/07/2015 đăng bài “Ở nước Nga, mọi thứ thậm chí còn tồi tệ hơn như nó có vẻ ở cái nhìn đầu tiên”. 

Do tình hình hiện nay trên thị trường dầu, các chuyên gia từ tất cả các bên đều cho rằng sự suy thoái của  nền kinh tế Nga còn kéo dài. Sự suy giảm có thể tiếp tục trong năm tới và trở thành dài nhất trong hai thập kỷ qua. Sự sụp đổ và trượt dốc tiếp theo của giá dầu thô có thể đưa đến dự đoán của giới chốp bu của Nga là không thực tế về sự tăng trưởng kinh tế Nga vào năm 2016, còn các vấn đề với ngân sách, có khả năng chỉ làm trầm trọng thêm.

Theo ngân hàng ING Bank NV, Liên bang Nga có thể loại bỏ thâm hụt ngân sách ở mức giá dầu 80 USD mỗi thùng. Hôm nay dự báo rằng giá cả sẽ lại một lần nữa trở lại mức, trông không thể thực hiện.

Năm nay, giá dầu thương hiệu Brent, giá trong đó phụ thuộc vào giá của hỗn hợp Urals – nền tảng của xuất khẩu dầu của Nga, làm tròn khoảng 59 USD mỗi thùng.

Giám đốc chương trình “chính sách kinh tế” của trung tâm Moscow Carnegie là Andrei Movchan đã nhận xét tình hình như sau:

  Ông đánh giá tình trạng kinh tế hiện nay của đất nước như thế nào? Phải chăng tất cả  là do giá dầu giảm?

–   Nga đã bước vào một cuộc suy thoái, nếu xét đúng, nó còn xảy ra trước khi sụp đổ của giá dầu. Điều này đã xảy ra vào năm 2013 – đầu năm 2014. Vì vậy, việc giảm giá dầu là một yếu tố tiêu cực hơn nữa cho tình tiết tăng nặng tình hình. Tệ hơn là cái khác. Mặc dù thực tế rằng tất cả mọi người đã nhìn thấy khi quốc gia đã rơi vào suy thoái, cho đến nay không có gì đã được thực hiện để có thể đưa nền kinh tế hướng tới tăng trưởng. Ngược lại, tình hình được tạo ra bởi sự cô lập của đất nước. Những nguồn lực đáng kể được chi tiêu, nói một cách mơ hồ, cho các chi phí không lường trước được, và cứ như vậy.

Nói cách khác, thậm chí còn tồi tệ hơn như nó có vẻ ở cái nhìn đầu tiên? 

– Chúng ta đối mặt với hai cuộc khủng hoảng. Cái này chồng lên cái kia. Cuộc khủng hoảng ngắn của dầu, có hiệu ứng sốc. Sự thay đổi quá đáng kể tỷ giá hối đoái , GDP giảm nhanh và v.v. Nhưng dẫu sao cuộc khủng hoảng vẫn là một cú sốc, với nó có thể là bằng cách nào đó thích ứng và bắt đầu di chuyển theo các kịch bản cũ, mặc dù ở mức độ khác. Tuy nhiên, có một cuộc khủng hoảng lớn – cấu trúc. Nếu bạn nhìn thấy một cái gì đó, có lẽ chính xác là từ năm 2012, ở nước ta đã thay đổi đáng kể vector khí hậu kinh tế. Dòng chảy vốn tăng đột ngột, quá trình độc quyền và quốc hữu hóa tăng thêm, các hoạt động kinh doanh và hoạt động đầu tư giảm đáng kể. Và đó là tất cả các yếu tố gây ra sự trì trệ, suy thoái kinh tế, nói đơn giản là  sự hủy diệt của nền kinh tế. Và nó đã xảy ra vì những lý do rõ ràng. Bởi vì ở mức của năm 2012, niềm hy vọng cuối cùng cho sự phát triển của đất nước theo hướng thị trường thực sự , tự do, nền kinh tế mở, đã bị sụp đổ. Mọi thứ đã xảy ra trước mặt chúng tôi. Các nhà đầu tư, doanh nhân – những người không phải là ngu ngốc, và họ thấy không có tệ hơn chúng ta. Bây giờ trong bối cảnh này vẫn không có gì thay đổi, chỉ trầm trọng hơn.

Vậy, theo ý ông, khi ấy Tổng thống Putin đã thuyết giảng điều gì về sự phục hồi kinh tế? 

–  Bất cứ điều gì – ông ấy có thể đã đưa thông tin sai lạc, có lẽ, như để trấn an dân. Ông ta có thể tin rằng giá dầu sẽ sớm tăng lên, và nó hoàn toàn thay đổi tình hình. Nhưng đó là suy đoán của tôi, không nhiều hơn.

 Rõ ràng là ngân sách sẽ bị cắt giảm. Bằng cách nào hay ở đâu sẽ tiết kiệm đầu tiên? 

– Xét theo cái cách chúng ta thường tiến hành, đầu tiên cố gắng tiết kiệm vào những lĩnh vực có liên quan đến tương lai. Như một quy luật chung, cắt tất cả các chiến lược. Hoặc là chúng ta tiết kiệm ở các nhóm dân cư có thể tìm giải pháp thay thế. Giả sử, các bác sĩ đã sẵn sàng để tiết kiệm, vì họ có thể có rất ít trong lĩnh vực tư nhân, xoay xở ra bằng cách nào. Ngoài ra, các bác sĩ không có ý định tổ chức các cuộc cách mạng. Giáo viên có thể tiết kiệm – họ có thể tổ chức các lớp học riêng. Nhưng các công nhân ngành công nghiệp quốc phòng, ví dụ, không sẵn sàng để tiết kiệm. Bởi vì họ không biết làm bất cứ điều gì khác, ngoài việc chế tạo vũ khí, và sẽ chỉ lêu lổng bên ngoài. Giống như vậy với quân đội. Họ là những người nghiêm túc, và bạo loạn có thể được sắp xếp. Vì vậy, tôi nghĩ rằng tất cả mọi thứ sẽ đi theo hướng này. Sẽ tiết kiệm chiến lược với các nhóm dân cư thường ít bị xáo trộn.

Nhưng trong điều kiện nào có thể thoát ra khỏi suy thoái? Có thực tế không?

–  Chúng tôi không biết làm thế nào để chính sách kinh tế của Nga phát triển. Nếu không có gì thay đổi, cũng như bây giờ nó đang xảy ra, thì sự phục hồi từ cuộc suy thoái sẽ không bao giờ xảy ra. Đơn giản chỉ vì hôm nay vector của sự phát triển như thế này, thì nền kinh tế chỉ ngày càng tồi tệ hơn. Và một lần nữa, nếu ngày mai làm tăng giá dầu, nó là giả tạo đưa chúng ta ra khỏi tình trạng suy thoái chỉ đơn giản bởi chỉ số định lượng kết hợp với việc bán dầu. Để thoát ra khỏi suy thoái kinh tế, chúng ta cần cải cách. Những thay đổi có xu hướng gây suy giảm ngắn hạn của tình hình. Vì vậy, ngay cả với kịch bản tốt nhất, vẫn phải mất nhiều năm cho sự phục hồi của nền kinh tế. Nếu bạn bắt đầu quyết liệt thay đổi bây giờ, có lẽ vào năm 2018 nó có thể là thời gian để xem kết quả. Đây là  câu hỏi của chương trình kinh tế.

Nguyen Hong chuyển ngữ