Hai máy bay Mỹ đã chặn máy bay chiến đấu của Syria tại miền Bắc nước này hồi đầu tuần trước. Trong cuộc chạm trán này máy bay Hoa Kỳ đã bám theo chiến cơ Syria ở khoảng cách 2.000 feet (610 mét) nhưng phi công Syria không hề hay biết.

Cuộc chạm trán căng thăng xảy ra khi trước đó máy bay Syria đánh bom gần khu vực có mặt các cố vấn Hoa Kỳ đang huấn luyện cho lực lượng người Kurd ở miền Bắc Syria. Lầu Năm góc trước đó đã cảnh báo Syria rằng họ đã được ủy quyền hành động để bảo vệ lực lượng của họ. Máy bay Syria đã không thả bom trong khu vực kể từ đó và quân đội Hoa Kỳ không còn hoạt động tuần tra chiến đấu liên tục ở khu vực này.

“Tôi đã bám theo họ đến ba vòng. Họ không nghĩ chúng tôi đã xuất hiện ở đó”. Phi công lái F22 hơn 38 tuổi nói với USA TODAY trong bài phỏng vấn miêu tả chi tiết cuộc chạm trán.

“Các hành vi (không kích của Syria và thiếu kiềm chế giữa các bên) cần phải được ngăn chặn. Chúng tôi thực hiện chiến lược của mình”. Tướng Charles Corcoran chỉ huy Không đoàn viễn chinh số 380 đang tiến hành các cuộc không kích ở Iraq và Syria từ một địa điểm bí mật trong khu vực này nói.

Cuộc chạm trán cho thấy rõ tính chất phức tạp của cuộc chiến ở Syria chống lại Nhà nước Hồi giáo và làm tăng lo ngại về khả năng chỉ cần một sai lầm có thể mở rộng chiến tranh.

“Mối quan tâm lớn nhất với chúng tôi là tránh một tính toán sai lầm, nó có thể xảy ra từ hai phía”. Trung Tướng Jeffrey Harrigian, chỉ huy các hoạt động không quân của Mỹ ở Trung Đông nói.

Phi công Liên minh thường kiềm chế để tránh sự cố với máy bay Syria và Nga mặc dù không phận Syria rất chật trội.

Các liên minh do Mỹ dẫn đầu không đụng độ với chính phủ Syria hoặc các đồng minh của Nga. Lầu Năm Góc đã đạt được một thỏa thuận trao đổi thông tin với người Nga để tránh những sự cố trên không phận Syria, tuy nhiên hai bên Nga – Mỹ đã không đạt được thỏa thuận hợp tác.

“Chúng tôi đã quán triệt rất rõ ràng từ cấp cao nhất: Chúng tôi không muốn xung đột với Nga hay Syria. Chúng tôi ở đây không phải để bắn hạ máy bay Nga hay Syria”. Tướng Charles Corcoran chỉ huy Không đoàn viễn chinh số 380 nói.

Nga và Mỹ đã thống nhất duy trì một số khu vực không được không kích bao gồm Hasakah – Syria, khu vực bị không kích hồi tuần trước.

Với không phận chật trội và không rõ ràng ở Syria nói lên tính phức tạp và đòi hỏi phi công phải xử lý chuẩn xác, tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc.

“Tôi đang suy nghĩ làm thế nào để tránh leo thang và làm thế nào để chúng tôi an toàn trong khi thực hiện nhiệm vụ của mình”. Phi công thứ hai lái F22 độ 30 tuổi trong vụ chặn chiến cơ Syria cho biết.

Sau vụ đánh bom vào khu vực đã được Nga – Mỹ thống nhất không tấn công tại Hasakah, Hoa Kỳ đã bắt đầu tuần tra không phận tại đây và ra lệnh cho phi công hành động nếu lực lượng Syria tấn công lực lượng Mỹ.

Sự cố hôm thứ Sáu được các chỉ chỉ huy ở đây cho biết đó là vào đầu buổi chiều khi một máy bay Syria bị phát hiện thâm nhập vào không phận Hasakah và hai chiếc F22 được lệnh xuất kích để ngăn chặn.

Hệ thống rada mặt đất đã nhanh chóng nhận ra máy bay Syria, sau đó yêu cầu chiến cơ này thông báo lý lịch và mục đích thâm nhập, tuy nhiên đã không được hồi đáp.

Chỉ huy Hoa Kỳ đã liên lạc qua điện thoại với Nga để tìm kiếm thông tin, nhưng Nga đã không nhận được thông tin về hành động từ Syria.

Tại thời điểm đó cách duy nhất để thu thập thông tin là phi công Mỹ cần phải tiếp cận gần hơn với máy bay Su-24 Fencers của Syria. Các phi công Mỹ đã xin lệnh để tiếp cận nhằm xác định máy bay có đeo vũ khí bên cánh hay không hoặc họ có ý định tấn công các mục tiêu dưới mặt đất. Để tránh các sự cố đáng tiếc phi công Mỹ thường duy trì khoảng cách với máy bay Nga hoặc Syria.

Chỉ huy cho phép và một trong hai chiếc F22 đã bám theo sau máy bay Syria để quan sát rõ hơn. Sau khoảng 15 phút, các máy bay phản lực của Syria rời khỏi khu vực, dường như không biết đã bị theo dõi.

Ít phút sau, một máy bay phản lực thứ hai của Syria bay vào không phận. Các phi công Mỹ lặp lại trình tự. Theo quan sát của phi công hai chiếc máy bay này không mang vũ khí.

Tại trung tâm chỉ huy không quân giám sát hoạt động không phận Trung Đông ở Qata, Tướng Jay Silveria cho biết ông đã chuẩn bị để ra lệnh cho phi công bắn hạ máy bay Syria nếu họ đe dọa lực lượng liên quân. “Tôi sẽ không chần trừ và ngần ngại”, ông nói.

“Tại thời điểm đó điều cần thiết là phải bắn hạ nếu dưới mặt đất báo cáo bị không kích. Chúng tôi ở vị trí thuận lợi để thực hiện điều đó bằng những vũ khí hiện đại”. Tướng Jay Silveria nói.

Tuy nhiên báo cáo trên mặt đất và từ phi công Mỹ khẳng định máy bay Syria đã không đánh bom và dường như đang quá cảnh qua khu vực. Như chúng ta đã biết Syria có một căn cứ không quân trong khu vực nên dễ hiểu họ đến đó cần phải bay qua đây.

F22 là máy bay tàng hình thế hệ Năm, nó có thể tránh các loại rada của đối phương. Việc xuất hiện chiến cơ này như một thông điệp phía Hoa Kỳ chuyển đến Syria, họ sẽ công khai hơn chiến thuật trong tương lai.

“Từ bây giờ trở đi nếu điều đó xảy ra họ phải rời đi nếu nhìn thấy chúng tôi”. Corcoran nói.

Đức Dũng (theo USA Today)