Các nhà xác đã quá tải. Nghĩa trang cũ của Aleppo đã đủ chỗ vào năm ngoái và vào tuần trước tất cả những chỗ trống đã bị lấp đầy. Thậm chí bây giờ những thi thể còn lại nằm trên đường phố và ở những nơi khác trong lãnh thổ bị bao vây phải chôn ở trong vườn. Cán bộ y tế đã xác nhận những điều này. Họ nói rằng không có cách nào để đào mộ khi quân đội chính phủ đang tấn công phe đối lập ở phía Đông Aleppo.  Họ bắn vào dân thường buộc hàng ngàn người phải chạy trốn trong tình trạng hỗn loạn khi lãnh thổ tàn phá bị thu hẹp như giọt nước.

“Chúng tôi không còn chỗ”, Mohammed Abu Jaafar, người đứng đầu của cơ quan pháp y địa phương cho biết. Cơ quan ông đã chật cứng đến nỗi các nhân viên năn nỉ ông không nhận thêm xác chết nữa.

“Ngay cả khi tôi xem xét để chôn tập thể cũng không thể.  Vì chúng tôi không có máy đào”. Ông trả lời qua điện thoại.

Những nghi lễ trong khi chôn cất dành cho những người đã chết trong lãnh thổ của phiến quân đã không còn. 

Trong hai tuần, lực lượng chính phủ liêb tục bắn phá khu vực này, giết chết hơn 310 thường dân, trong đó có 42 trẻ em và lên đến 220 chiến binh đối lập, theo quan sát của các tổ chức xã hội Syria và Nhân Quyền. Sau đó, vào cuối tuần qua, lực lượng bộ binh của Chính phủ tiến vào khu vực 17 dặm vuông, một nửa đã tái chiếm và đang giành quyền kiểm soát phần còn lại.

Điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của U. N ông Stephen O’Brien xin phép vào thứ tư để cứu trợ cho một số trong 275.000 người tại đây,  trước khi nơi này trở thành một nghĩa địa khổng lồ. 

Trong một số trường hợp các thi thể bị bỏ thối trên đường phố. Xe cứu thương và xe cứu hộ không thể tiếp cận vì họ bị nhắm mục tiêu hoặc hết nhiên liệu. Khi quân đội củng cố quân sự,  đường chiến tuyến quá nguy hiểm để tiếp cận.

Cư dân của một khu phố phía Nam gần khu vực Chính phủ đã giành quyền kiểm soát nói rằng một thi thể đang nằm dưới mương và bị mèo ăn.

“Một phụ nữ từ vùng lân cận đã đến và báo cáo cho nhà xác. Chúng tôi không biết xác của ai,” Abu Jaafar cho biết, trong tiếng nấc nghẹn. “Thề với Chúa là tôi đã khóc. Và tôi là một trong những người chứng kiến cảnh tượng hãi hùng đó.”

Dưới cuộc bao vây chặt phía Đông Aleppo từ tháng Bảy, lương thực,  vật tư đang cạn dần. 

Ngay trước khi cuộc tấn công mặt đất xảy ra, các cuộc không kích của chính phủ phá tan tất cả bảy cơ sở y tế ở vùng lãnh thổ, trong đó có năm cơ sở được trang bị với các vật tư điều trị chấn thương và chăm sóc đặc biệt. Với sự tiến bộ của chính phủ, các khu liên hợp y tế của bốn bệnh viện bây giờ chỉ còn cách đội quân chinh phục vài trăm mét (bãi trống).

Các bệnh viện đã được sơ tán. Các bác sĩ phân tán nằm rải rác xung quanh khu vực, thiết lập các điểm y tế nhỏ dưới lòng đất để tránh bị phát hiện nhưng họ gặp khốn đốn ngay cả những điều cơ bản đơn giản nhất của việc chăm sóc.

“Mỗi người bị thương là một tử thi tiềm năng”, Zakaria amin,  Phó Trưởng ban của Hội đồng địa phương đông Aleppo cho biết.

Một y tá làm việc tại một phòng khám ngầm cho biết một số người bị thương đã chết khi họ chờ đợi cho chăm sóc y tế và vì thiếu máu. Ngân hàng máu của khu vực bị trúng đạn và đóng cửa. Thậm chí tệ hơn, một số sau khi phẫu thuật không thể tồn tại trong thời tiết lạnh, cô nói.

Khi các lực lượng chính phủ và các đồng minh đã giành phần phía bắc của khu vực,  hơn 30.000 người chạy trốn khỏi họ để đến vùng người Kurd kiểm soát phần còn lại của thành phố. Hàng ngàn người khác trốn vào các huyện phía nam của quân nổi dậy gây nên tình trạng quá tải và làm nguồn cung cấp bị thiếu hụt.

Trên đường chạy trốn, ít nhất 50 người đã thiệt mạng trong vụ đánh bom của chính phủ trong vài ngày qua. Hình ảnh của các bộ phận cơ thể của họ nằm rải rác trên mặt đất giữa những mảnh vỡ và hành lý được gói ghém là một lời nhắc nhở về bản chất tàn bạo của cuộc xung đột, đã bước sang  năm thứ sáu.

“Chỗ nào cũng có người bị thương,  tôi phải bước từng bước vì sợ động vào họ.” Abu Jaafar nói.

Và trong khi các trạm y tế dã chiến đang quá tải và thiếu nhân viên,  điều khốn khổ nữa là không còn chỗ để chôn người chết.

Abu Jaafar cho biết ông sợ địa điểm sẽ bị lộ khi có quá nhiều người bị thương ở đây.  “Những người chỉ điểm cộng tác với chế độ ở khắp mọi nơi,” ông nói.

Trong bốn năm qua, hơn 20.000 cư dân của tỉnh Aleppo đã bị giết chết, hơn 80 phần trăm trong số này nằm trong khu vực của quân nổi dậy, theo Đài quan sát nhân quyền, hiện đang giữ kỷ lục về thống kê số người bị chết.

Nghĩa trang cũ của các huyện phía Đông  đã đủ chỗ trước khi quân nổi dậy chiếm khu vực này vào năm 2012. Tuy nhiên, nó vẫn được sử dụng trong bối cảnh chiến đấu hạng nặng và pháo kích của chính phủ diễn ra khi các quan chức đang tìm kiếm một mảnh đất khác để làm nghĩa trang. Họ đã tìm thấy một năm trước, nhưng bây giờ nó đã bị đánh bom vào mùa hè. Hai nghĩa trang mới cũng đã đủ chỗ.

Nhưng kể từ khi chiến tranh trở nên khốc liệt, cư dân đông Aleppo đã phải sử dụng đến bất cứ chỗ nào gần nhất để chôn cất những người đã chết.

“Chúng tôi đã phải chôn người thân trong khu vườn của mình cho kịp thời gian,” Amino, người của Hội đồng nói. Nếu điều kiện cho phép, người dân sẽ đưa người chết đến Tababa, hoặc cơ quan y tế do Abu Jaafar điều hành, nơi có chứng nhận hoạt động về nhà xác và các vấn đề tử vong.

Việc dựa vào tài liệu thống kê là không thể khi số người chết thay đổi liên tục. Kể từ thứ Bảy, 20 thi thể nằm trong nhà xác của ông không xác định danh tính sau khi họ chạy trốn bị trúng pháo kích. Truớc cuộc pháo kích tấn công trên bộ,  đã có một số trong 70 bộ phận thi thể vẫn chưa được xác định do họ trúng các cuộc không kích.  Tất cả không còn nguyên vẹn. Abu Jaafar đăng một bức ảnh chụp một em bé gái 5 tháng tuổi đuợc tìm thấy dưới đống đổ nát tại nơi nào đó ở Aleppo hai ngày trước. Cha mẹ em đã chết và cô bé bị mất một chân. Em bé bây giờ đang được các y tá chăm sóc trong phòng khám ngầm dưới lòng đất.

“Với xe cứu thương tràn ngập họ tự làm công việc cứu hộ” Abu Jaafar nói. Tất cả thi thể đều là thường dân vì chiến binh họ tự chôn cất cho người của mình.

Khi người chết không được tôn trọng thì sự sụp đổ của Aleppo có thể còn tồi tệ hơn, Abu Jaafar cho biết.

Một cựu người trung thành với chế độ đã đào thoát sang phe đối lập nói rằng ông lo ngại chính phủ có thể lấy lại quyền kiểm soát tất cả Aleppo.

“Thà tôi chết vì trần nhà sụp xuống đầu còn hơn trao mình cho Chính phủ. ”

Đức Dũng (AP)