Trong năm 2016, thế giới đang chờ một cuộc khủng hoảng di cư, các chuyên gia của Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos dự đoán. Nga và cũng như các nước láng giềng sẽ bị đe dọa bởi sự thâm hụt ngân sách, lạm phát phi mã và thất nghiệp.

Bản báo cáo, dựa trên một cuộc khảo sát của 750 thành viên của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, được công bố một tuần trước ngày khai mạc chính thức ở Davos vào ngày 20 tháng 1. Trong quá trình chuẩn bị của nó, những người tham gia khảo sát đã nêu ra năm mặt hàng quan trọng nhất trong danh sách được phân thành nhiều loại: nền kinh tế, môi trường, chính trị thế giới, xã hội và công nghệ. Đã được đánh giá mức độ tiềm năng ảnh hưởng của tình hình trên quy mô toàn cầu, các mối quan hệ với các rủi ro khác, bao gồm các hạng mục khác nhau.

Di cư – thách thức đầu tiên

Các rủi ro được mô tả bởi các chuyên gia bao gồm cả những thách thức thiên nhiên lâu dài và cũng như thảm họa chính trị và kinh tế không lường trước được. Như, trong trung hạn (1,5 năm) tại Davos, các chuyên gia cho rằng có nhiều khả năng nhất (52%) cuộc khủng hoảng di dân bất ngờ. Những xác suất tiếp theo – là sự sụp đổ hoặc có cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhà nước ở một số quốc gia, xung đột vũ trang giữa các quốc gia, các cuộc khủng hoảng,  liên quan đến tỷ lệ thất nghiệp và cũng như những nguy cơ sụp đổ của hệ thống điều hành nhà nước. Xác suất của chúng dao động trong khoảng  25-27%.

Cuộc khủng hoảng di dân khó khăn trong năm qua tại Davos đã bắt đầu được coi là cả một nguy cơ có thể xảy ra, và như là nguy cơ có những hậu quả nghiêm trọng nhất. Dựa trên phân tích các dữ liệu hiện có, các báo cáo viên cung cấp một số lý do, tại sao đối với thách thức di cư nên được xem là nghiêm trọng. Thứ nhất, người di cư ở nước ngoài trong một thời gian dài hơn: nếu trong năm 1980 người vô gia cư rời quê hương của họ trung bình của chín năm, thì trong giữa những năm 2000 – đã là hai mươi năm. Các cuộc xung đột có xu hướng được kéo dài hơn, như các nhà nghiên cứu lưu ý: trong ba năm qua, chỉ có một trong số 40 cuộc xung đột trên thế giới đã được giải quyết, và hơn 80% trong số họ đã bị trì hoãn với thời gian hơn 10 năm. Thứ hai, việc di cư làm trầm trọng thêm các vấn đề xã hội: những người di cư thường được ưu đãi bằng  các quyền về kinh tế-xã hội bị cắt xén, rằng ” giới hạn các cơ hội của họ và một cuộc sống tươm tất “. Điều này sẽ dẫn đến sự xuất hiện của sự phân biệt và “cộng đồng bị cô lập trên lề xã hội, tạo ra mảnh đất màu mỡ cho sự thất vọng, tiêu cực và thậm chí cực đoan”.

Tại châu Âu, dòng người di cư vào năm 2015 đã chứng tỏ là một thách thức như khả năng tài chính của các nước sở tại và cũng như chính sách của họ về sự thích nghi xã hội, đã thiết lập xu hướng phân cực cả ngay trong xã hội châu Âu và hệ thống chính trị của họ. Điều này lần lượt đã dấy lên câu hỏi về hiệu quả của các tổ chức hành chính điều hành nhà nước của châu Âu, các báo cáo viên cũng chỉ ra.

Những quốc gia ốm yếu

Trong dự báo của mình các chuyên gia Davos chỉ ra một yếu tố nguy cơ đối với sự tồn tại của những nhà nước “yếu đuối” (nhà nước yếu tương tự như các quốc gia thất bại), mà không thể đối phó với các ” các tổ chức tốt, các nhân tố vũ trang phi nhà nước “, đại diện cho các mối đe dọa bất đối xứng của việc sử dụng các cơ sở hạ tầng rộng lớn, bao gồm cả thông tin. Sự tồn tại cho trật tự thế giới hiện đại của những người chơi thách thức không kém hơn so với các mối đe dọa truyền thống đối đầu quân sự giữa hai nước có chủ quyền.

Bị cấm ở Nga “nhà nước Hồi giáo” – ví dụ tốt nhất của sự thất bại của chính phủ để đối phó với những thách thức trong lĩnh vực an ninh, các chuyên gia Davos cho biết. Mặc dù thực tế rằng nhóm kiểm soát chỉ một phần của lãnh thổ Syria và Iraq, sứ giả của nó đã đạt được sự quản lý tuyển dụng tình nguyện viên đến từ hơn 100 quốc gia, đặc biệt, do sự tiếp thị thành công trong các mạng xã hội phổ biến. IGIL đang khai thác sự bất mãn và thất vọng mà những cái đó đang được đà trong giới trẻ, kể cả ở các nước phương Tây, và sự lan truyền của cuộc tấn công từ Ankara tới Paris, đang cho thấy phong trào khủng bố đã bao phủ phạm vi toàn cầu.

Cuộc chiến ở Syria sẽ tiếp tục diễn ra cho đến khi nào miễn là ” những đất nước mà có thể đặt dấu chấm hết cho nó, sẽ chia sẻ những mâu thuẫn phân cách trò chơi phải như thế nào của nó thì mới thôi”, tác giả nghiên cứu cho là như vậy. IGIL nắm bắt sức mạnh từ sự thất bại của các tay chơi lớn trong khu vực và toàn cầu làm lu mờ lợi ích của họ và phát triển một phiên bản của một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng, mà họ muốn duy trì hiện trạng. Cho đến nay, tất cả các nỗ lực ngoại giao đã không đem lại hiệu quả, các chuyên gia Davos kết luận, tự tin trong trong việc để đạt được chiến thắng quân sự trên IGIL chỉ bằng các biện pháp quân sự là không thể. “Các cuộc không kích mà không có một chiến lược nhất quán có thể sớm muộn sẽ mở rộng khoảng không [của chính quyền] trong đó các nhóm khủng bố phát triển mạnh,” – Các chuyên gia cảnh báo. Thay vị trí của IGIL trong trường hợp tổ chức này bị tiêu diệt có thể có một số tổ chức khủng bố khác – nếu chính phủ không đưa ra cách giải quyết cho tầng lớp trẻ khắp nơi trên thế giới, những người có xu hướng cấp tiến.

Nền kinh tế của Nga đang đe dọa mình

Là một cường quốc điện năng và có kho vũ khí hạt nhân lớn thứ hai trên thế giới, Liên bang Nga sẽ tiếp tục đóng một vai trò tích cực trong trật tự thế giới về địa chính trị, các chuyên gia Davos cho biết. “Sau khi có sự sáp nhập Crưm xa hơn không nhìn thấy giải pháp chính trị rõ ràng cho cuộc xung đột hiện nay ở miền Đông Ukraina.  Các lệnh xử phạt của châu Âu và Mỹ kết hợp với giá dầu thấp làm tổn thương nền kinh tế Nga, nhưng cho đến nay vẫn đã không có [từ Moscow] một bước ngoặt dự kiến ​​trong chính sách “- họ viết. Sự mong muốn của các cường quốc kiềm chế Nga đi ngược với mong muốn hợp tác trong cuộc chiến chống các mối đe dọa của IGIL. Tương lai của Nga phụ thuộc vào sự cân bằng giữa hiện đại hóa và sự phụ thuộc vào xuất khẩu nguyên liệu và thực tế là nhà lãnh đạo hiện tại của Nga đang ngày càng nhìn sang hướng Đông với hy vọng tăng cường quan hệ chính trị và kinh tế. Các nước phương Tây đã giảm đầu tư vào các vấn đề nội bộ liên quan quốc phòng và có thể phải đối mặt với sự thiếu các nguồn lực và mong muốn theo đuổi các mục tiêu chiến lược lâu dài của mình.

Tuy nhiên, Nga phải đối mặt với những thách thức thiên nhiên phi địa chính trị. Moscow và các đối tác của mình ở Trung Á (trong nghiên cứu, họ đã kết hợp thành một vùng) với 100 phần trăm sẽ phải vấp phải vào năm 2016 với mức thâm hụt ngân sách do giá dầu và nhu cầu trong nước giảm. Bổ sung của Kho bạc Nhà nước sẽ không giúp được ngay cả việc hàng hóa tương đối rẻ hơn từ khu vực này trên thị trường toàn cầu. “Trong các bối cảnh tăng trưởng kinh tế trung hạn trong khu vực chỉ có khả năng tăng tỷ lệ thất nghiệp, đó là một trong năm rủi ro quan trọng nhất”, – trong bản nghiên cứu cho biết.

Lạm phát, mà chính phủ không thể đối phó được, đang đợi Nga và các nước láng giềng của nó với 86 phần trăm xác suất, nhà phân tích dự đoán. Tới điều đó là sự mất giá của đồng tiền quốc gia so với đồng Đô-la Mỹ, giảm nguồn dự trữ nhà nước, đã có kinh nghiệm của việc siêu lạm phát xuất hiện của những năm 1990, cũng như sự thất bại có thể có của các cơ quan chức năng nhằm thực hiện các cuộc cải cách cơ cấu và tài chính sâu, cần thiết để duy trì tăng trưởng, ở Davos đã khẳng định.

Khí hậu – là thách thức dài hạn

Trong mười năm tới, các mối đe dọa địa chính trị nghiêm trọng các chuyên gia không quan sát thấy – mối đe dọa lớn hơn gấp bội cho nhân loại sẽ là những thảm họa tự nhiên, tình trạng thiếu lương thực và bất ổn xã hội nói chung. Ngay trong năm nay, sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu so với thời kỳ tiền công nghiệp đã đạt 1 độ C, số lượng người buộc phải di tản vượt hơn 60 triệu người, rằng tương đương với nước có dân số đứng hàng  thứ 24 và những tội phạm trong không gian mạng sẽ mang lại thiệt hại tới $ 450 tỷ, cao hơn GDP của 170 quốc gia, chẳng hạn như Áo.

Dẫn đầu danh sách của các mối đe dọa là sự thiếu nước ngọt, được gắn chặt liên kết với kịch bản khủng hoảng phổ biến thứ hai – là sự thất bại của những nỗ lực chống lại sự biến đổi khí hậu cũng như thích ứng với các điều kiện đã thay đổi. Cả hai cuộc khủng hoảng sẽ xảy ra với xác suất hơn 35%, theo diễn đàn. Đã có, ít nhất là 2,6 tỷ người đang gặp khó khăn về tiếp cận với nước uống ít nhất một tháng trong năm.

Như vậy, Liên Chính phủ về Biến đổi khí hậu đã dự đoán rằng sự thất bại của những nỗ lực quốc tế để hạn chế sự nóng lên của trái đất sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng trong tương lai, với sự tiếp cận tới nguồn nước và các nguồn thức ăn, rằng sẽ kích hoạt sự di cư hàng triệu từ vùng bị hạn hán ảnh hưởng và những vùng kém thu hoạch. Khoảng 70% tất cả lượng nước ngọt dành cho nông nghiệp, ở các nước đang phát triển – lên đến 90%, các chuyên gia ở Davos giải thích mối liên kết giữa tình trạng khan hiếm nước và thực phẩm. Các loại phát thải khí nhà kính cũng làm tăng nồng độ axit trong đại dương, rằng gây cản trở sự phát triển vỏ của các loài ngêu, sò và hải sản bé có vỏ, làm giảm số lượng các sinh vật này, dấn đến, vi phạm trong chuỗi thức ăn, có thể gây nguy hiểm cho các loại thủy sản.

Suy giảm trong việc tiếp cận đến các nguồn tài nguyên chính sẽ không chỉ những thay đổi khách quan góp phần, nhưng cũng có thể, ví dụ, không hiệu quả trong công tác hành chính. Những người soạn thảo báo cáo trích dẫn ví dụ của Brazil: Vùng Amazon cung cấp lên đến 12% của tất cả các nguồn nước ngọt trên thế giới, trong đó thì một trong những thành phố lớn nhất đất nước, Sao Paulo, bị thiếu nước. Ngành công nghiệp phát triển chóng mặt ở một số nước châu Phi và châu Á cũng sẽ đòi hỏi nhiều và nhiều hơn nữa lượng nước cần thiết cho năng lượng. Đến năm 2030, nhu cầu nước ở châu Á sẽ tăng lên tới 70%, các chuyên gia đã đề cập đến các dự báo hiện tại đang xảy ra.

Nguyễn Vinh (theo rbc.ru)

 

• Gia nhập EU và NATO, nhưng không có Donbass - 9 câu hỏi về cuộc hội đàm Biden-Putin
• Hết năm 2021, Thế giới ở vào giai đoạn biến động lớn, Ukraina chưa thể vượt qua cuộc khủng hoảng.
• SOS - báo động dịch cúm nguy hiểm đang hoành hành tại Ukraina
• Kết quả của cuộc họp ở Paris: núi ảo vọng bị xua tan
• Ukraina, Mỹ và Ba Lan đã ký thỏa thuận đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt
• KASPAROV: NƯỚC ĐỨC PHẢI CHỊU TRÁCH NHIỆM CHO NHỮNG HÀNH ĐỘNG TÀN BẠO CỦA PUTIN