Bốn cách phương Tây có thể làm Putin phải dừng bước tại Ukraina

Trong tháng ngày Nga tăng cường áp lực quân sự lên Ukraina khi họ tập trung khoảng năm mươi ngàn quân dọc biên giới hai nước, sử dụng lực lượng ủy nhiệm để tấn công các vị trí của lực lượng chính phủ tại Donbass và đe dọa Kiev về “một cuộc chiến tranh toàn diện.”

Sự leo thang hiện nay cho thấy sự tức giận của Nga đối với Ukraina khi từ chối nhượng bộ đơn phương khi cho phép tạo ra một khu phi quân sự Shyrokyne gần thành phố Mariupol và không đảo đảm cho ly khai do Nga hậu thuẫn tiếp nhận khu vực này khi quân đội Ukraina rút khỏi đó.

Tại cuộc họp Minsk ngày 03-04 tháng Tám các bên trong nhóm liên lạc đã thảo luận vấn đề này nhưng không tìm được sự đồng thuận. Họ cũng cãi nhau về ý tưởng rút vũ khí hạng nặng dưới 100 mm. Trong cả hai trường hợp không có sự thống nhất là do ly khai luôn nuốt lời khi liên tục tấn công sâu vào lãnh thổ Ukraina nhằm kiểm soát nhiều lãnh thổ hơn nữa.

Cuộc xung đột leo thang tại Donbass được tiến hành đồng thời với những cuộc tập trận dọc biên giới Ukraina nhằm mục đích gây sức ép không chỉ cho riêng Ukraina mà còn Pháp và Đức. Đó là tạo áp lực lên Mỹ-Pháp-Đức khi tháng 7 năm 2015 các nước này đã thúc ép quốc hội Ukraina sửa đổi hiến pháp cho phép một số khu vực trong Donbass được quyền tự chủ (trong các khu vực do ly khai kiểm soát). Nhiều nghị sĩ Ukraina thấy rằng quy định này như một sự nhượng bộ với Nga và là một mối nguy hiểm tiềm tàng đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina.

Quốc hội Ukraina sẽ tiến hành bỏ phiếu cho dự thảo sửa đổi hiến pháp vào cuối tháng Tám và đầu tháng Chín và Nga vẫn hy vọng Pháp – Đức sẽ giúp thúc đẩy sự ảnh hưởng của họ lên Ukraina thông qua lãnh thổ ly khai do họ ủng hộ tại Donbass.

Ngày 17 tháng 8, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov bày tỏ hy vọng rằng Moscow-cùng với Berlin, Paris và Washington- “sẽ có thể giúp thiết lập các cuộc đối thoại trực tiếp” giữa Kiev và ly khai. Nhưng cho đến nay, Ukraina đã bác bỏ các cuộc đàm phán trực tiếp với ly khai, vì họ đã không phải là người đại diện của nhân dân vùng Donbass khi không được bầu bán một cách hợp pháp.

Các cuộc bầu cử địa phương của Ukraina dự kiến được tiến hành vào ngày 25 Tháng 10 năm 2015, cũng làm Moscow không hài lòng. Ly khai do Nga ủng hộ đã từ chối tổ chức bầu cử theo quy định của pháp luật Ukraina và lên kế hoạch tự bầu cử theo luật riêng của mình được tiến hành vào ngày 18-10 và ngày 01-11. Điện Kremlin muốn áp đặt Kiev và phương Tây phải công nhận kết quả bầu cử của ly khai từ đó để có cơ sở hợp thức hóa chế độ Moscow kiểm soát tại Donbass.

Ukraina cũng không thể pháo kích liên tục để phản ứng trước sự khiêu khích. Nếu Ukraina hành động như vậy sẽ tạo ra cái cớ để để quân đội Nga tiến hành cuộc tấn công công khai và toàn diện, điều này sẽ gây nên một cuộc xung đột mới nguy hiểm hơn.

Cho đến nay, phương Tây chỉ phản ứng mang tính ngoại giao với chu kỳ của bạo lực và theo dự đoán của Nga Liên minh châu Âu sẽ bỏ qua những sự việc này. Cụ thể ngày 09 tháng 08 khi ly khai thiêu hủy xe của tổ chức OSCE tại Donetsk đã không thấy sự phản ứng giận dữ từ Washington hay Brussels.

Phương Tây nên hiểu rằng Moscow sẵn sàng thực hiện chiến lược của mình kể cả các bên nhượng bộ bằng cả sự mất mát lớn nhất của Ukraina. Putin muốn toàn bộ Ukraina và sau khi ông ta nhận được điều này Baltic sẽ là các nước tiếp theo.

Chỉ có các biện pháp sau đây có thể ngăn chặn sự xâm lược của Nga:

– Trước hết, phương Tây phải vạch lằn ranh giới đỏ về sự leo thang kể cả nhỏ nhất đó là Kremlin phải trả giá đắt. Biện pháp trừng phạt sâu rộng hơn phải được đặt lên bàn để sẵn sàng thực hiện trong trường hợp ly khai tiến hành các cuộc tấn công mới hay pháo kích. Điều này sẽ buộc Moscow phải suy nghĩ chín chắn hơn trước khi tiến hành cuộc leo thang khi sẽ bị ngắt kết nối với hệ thống SWIFT. Hoặc tấn công vào Mariupol sẽ châm ngòi cho lệnh trừng phạt về dầu mỏ.

– Thứ hai, phương Tây phải ngăn cản Nga chuyển các thiết bị quân sự và vũ khí cho ly khai bằng cách cung cấp và chuyển giao vũ khí phòng thủ cho Ukraien. Điện Kremlin có thể bị mất hưng phấn việc cung cấp xe tăng và APC cho ly khai khi hiểu rằng sẽ phải trả giá đắt khi Ukraina sở hữu Javelin (một loại tên lửa có độ chính xác cao và tiêu diệt tất cả các loại xe bọc thép.) Rada xác định tọa độ pháo binh là câu trả lời tốt nhất để đáp trả hệ thống pháp binh của Nga. Như vậy Nga sẽ buộc phải nhìn nhận rằng hành động cung cấp vũ khí cho ly khai sẽ là điều vô ích (loại này Mỹ đã chuyển giao nhưng tầm tác chiến còn hạn chế.)

– Thứ ba, EU phải tăng đáng kể viện trợ tài chính cho Ukraina. Một trong những mục tiêu chính của Moscow thông qua leo thang quân sự là để xé nát nền kinh tế Ukraina, gây bất ổn chính trị xã hội khi cuộc sống của người dân ngày càng khó khăn. Cuối cùng sẽ làm thất bại con đường Ukraina đã lựa chọn và đang đi. Chỉ cần 1/5 gói viện trợ mà EU đang giúp Hy Lạp là Ukraina sẽ vượt qua khủng hoảng hiện tại và làm thất bại hoàn toàn chiến lược của Kremlin muốn nền kinh tế Ukraina sụp đổ.

– Cuối cùng, phương Tây phải thay đổi mô hình của họ trong việc giúp đỡ Ukraina và bắt đầu phải dùng đến các biện pháp hiệu quả nhất thay vì với giá rẻ nhất. Pháp – Đức nên nhớ rằng ai là người  đã chặn con đường của Ukraina để gia nhập khối an ninh chung NATO. EU nên hiểu rằng dầu mỏ và khí đốt là nguồn tài chính cho phép Putin xây dựng lại quân đội và đã giết hại hàng ngàn người Ukraina.

Bài viết của ông Maksym Khylko hiện là điều phối viên East European Security Research Initiative cũng là chuyên gia nghiên cứu tại trường Đại học Taras Shevchenko Quốc gia Kiev và tại Viện Nghiên cứu Chính sách quốc tế  tại Ukraina.

Đức Dũng (theo newsweek)


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề