Bí mật Matxcơva. Câu chuyện về công việc của tình báo Nga ở Ukraina

Александр Скипальский сейчас выступает в роли советчика действующих военных

Alexander Skypalskyy  hiện là cố ấn  an ninh của Ukraina

“Cha đẻ của tình báo quân sự Ukraina, Trung tướng Alexander Skipalsky kể về những hoạt động của tình báo Nga tại Ukraina.

Trung tướng Alexander Skipalsky, mặc dù đã là một trong những cán bộ tình báo nghỉ hưu, những không dễ dàng đồng ý ngay lập tức trả lời một cuộc phỏng vấn. Ông cho rằng không muốn chỉ trích mạnh mẽ chính phủ hiện nay, mặc dù, theo ý kiến của ông, có những vấn đề cần phải phê phán.

Dù sao, sau đó, ông cũng đã  đồng ý trả lời phỏng vấn. Trong lần tiếp xúc này, ông đã  mở ra những câu chuyện lịch sử, có những chuyện chỉ diễn ra trong các trong các văn phòng “đóng kín”,  ông cố gắng không nêu những tên tuổi  của người tham gia. Ông thừa nhận rằng hiện đang suy nghĩ về việc viết một cuốn sách về các chi tiết cụ thể, về các mối quan hệ trong ngạch an ninh.

Skipalsky được gọi là cha đẻ của ngành tình báo quân đội Ukraina. Năm 1992, ông thành lập và đứng đầu cục tình báo của Bộ quốc phòng, ông đã lãnh đạo Cục tình báo này trong năm năm. Sau đó ông đã  hai lần được cử làm phó giám đốc của SBU, và vào giữa những năm 2000, được chỉ định làm lãnh đạo SBU của  một trong những vùng phức tạp nhất của Ukraina – Donetsk.

“Tất nhiên, nếu như bạn đã làm việc 20 năm trong KGB, và sau đó tuyên thệ trung thành với Ukraina, thì điều đó không đảm bảo độ tinh khiết trong hệ thống  cán bộ khung.

Cựu sĩ quan tình báo rất hiểu các chi tiết cụ thể và phương pháp làm việc của KGB của Nga – ông đã tốt nghiệp Khoa phản gián tại Học viện cao cấp của KGB thời Liên Xô. Tuy nhiên, ông luôn tôn trọng quan điểm ủng hộ Ukraina: sau khi trở về phục vụ tại Ukraina ông công khai ủng hộ việc tái cơ cấu và thiết lập một quốc gia độc lập.

Hiện nay Skipalsky đứng đầu Liên hiệp các sỹ quan Ukraina và được coi là một trong những nhân vật nắm nhiều thông tin quan trọng nhất trong lực lượng an ninh. Tuy nhiên, cuộc trò chuyện với phóng viên báo Thời gian mới (NV) đã được bắt đầu không phải từ những vấn đề hiện tại, mà từ những sự kiện lịch sử.

Tại sao, theo ông, bộ phận tình báo  không cảnh báo về việc  Nga đang chuẩn bị gửi quân vào Donbass?

– Những năm cuối cùng trong bộ phận tình báo của chúng tôi đã hình thành mối quan hệ thân thiết với GRU [cục tình báo trung ương của Liên bang Nga] như trong một gia đình, và thân thiết như anh em, đồng chí. Ngay cả các đồng nghiệp của tôi từ phong trào cựu chiến binh – các cựu lãnh đạo tình báo quân sự – trong cuộc trò chuyện với các cựu chiến binh GRU còn nói rằng: Tôi không rõ, tôi  là tình báo viên của  Ukraina  hay là gián điệp Nga. Mặc dù, theo như tôi biết, có một số báo cáo nhất định – xuất phát  từ bộ phận tình báo biên phòng và tình báo quân sự.

– Tức là sự phân chia về mặt tinh thần giữa KGB của Liên Xô và KGB của Ukraina sau khi sự sụp đổ của Liên Xô đã không thực sự xảy ra?

– Tất nhiên, nếu bạn đã làm việc 20 năm trong KGB, và sau đó đi tuyên thệ trung thành với Ukraina, thì điều đó sẽ không đảm bảo độ tinh khiết trong hệ thống cán bộ khung – một cán bộ không thể thay đổi ngay  được tiềm thức trong vòng ba tháng. Một mặt, tôi không phải là một người ủng hộ vấn đề thanh lọc triệt để – cũng may mà chúng ta đã không để xảy ra việc thanh lọc triệt để như tại Ba Lan hoặc Cộng hòa Séc. Mặt khác – Tôi luôn tin rằng chỉ cần thực hiện các biệc pháp thanh lọc nội bộ là đủ. Mỗi người lãnh đạo và mỗi điệp viên cần phải xác định rõ với cơ quan mà mình đang làm việc, để hiểu xem liệu cơ quan đó có tiếp nhận thực tại của một quốc gia độc lập, hoặc do bị sa lầy trong các hệ thống cũ, mà sẽ không thể làm sạch được.

 

Đáng tiếc, lãnh đạo của Cơ quan An ninh (SBU) đã không đủ can đảm để thực hiện việc thanh lọc trong nội bộ như vậy. Tôi từng là một nhân chứng trong một cuộc trò chuyện trong văn phòng của giám đốc SBU: để trả lời cho ví dụ về một chiến dịch  hiệu quả do các đồng nghiệp Nga đã thực hiện, một  trong các phó giám đốc SBU cho biết: “vâng, nói chung đã đến lúc kết thúc thử nghiệm này với đất nước  Ukraina độc lập”. Điều đã làm cho  tôi thấy  ấn tượng nhất là, lúc đó người đứng đầu của SBU im lặng không trả lời gì cả. Tất cả điều này đã dẫn đến sự suy thoái của SBU  và cuối cùng đến một thực tế là SBU đã không thể thực hiện nhiệm vụ bảo vệ đất nước.

– Ảnh hưởng của Cục an ninh Lien bang Nga (FSB) đối với Cục An ninh Ukraina (SBU) mạnh đến mức độ nào?

– Ban đầu, mối quan hệ chỉ gói gọn ở mức đồng nghiệp:  thân thiện, không thể hiện mưu đồ xâm lược. Nhưng với sự kiện Vladimir Putin lên nắm quyền ở Nga thì sự thân thiện bắt đầu được củng cố và phát triển mạnh – những  chuyến đi tập thể, các cuộc tiệc  rượu, sự  phối hợp, cộng  tác chống lại nước Cộng hòa Chechnya và Hoa Kỳ. Tất cả điều này đã chuyển đổi  SBU của Ukraina  thành vai trò giống như các thiếu nữ mới lớn.

Sau scandal về cuộn băng ghi âm, Leonid Kuchma đã sa thải Leonid Derkach [giám đốc của SBU, 1998-2001] và bổ nhiệm Igor Smeshko. Nhưng điều đó đã không giúp được gì cho ông – các gián điệp Nga trong vòng thân cận của tổng thống chỉ đơn thuần đã không cho phép ông thoát khỏi vòng tay ôm của nước Nga.

 

Sau cuộc Cách mạng Cam, đối với SBU bắt đầu một thời kỳ của suy thoái – đứng đầu SBU là những khuôn mặt không chuyên nghiệp: Turchinov, Drizhchany, Nalyvaychenko, Khoroshkovsky, Yakimenko…

Tôi  chắc rằng, sẽ không bị coi là tiết lộ một bí mật lớn,  nếu tôi nói rằng từ thời điểm khi mà quyền lực rơi vào tay  Viktor Yushchenko đến ngày nay đã có tới hai cựu lãnh đạo SBU là cựu nhân viên KGB. Tôi không nói về các điệp viên xung quanh tổng thống. Đối với FSB của Nga, việc mua chuộc các gián điệp trong trong giới chính trị cao nhất luôn được coi là một trò nhào lộn trên không. Hôm nay chúng ta đang phải gánh hậu quả của công việc này.

– Tức là các cơ quan an ninh, tình báo và phản gián của quân đội  đã bị phá hủy một cách cố tình?

– Điều này đã xảy theo đúng kịch bản tối ưu đã được vạch sẵn. Quân đội bi phá hủy với lý do không có đối tượng để tấn công. Và vì không có mối đe dọa quân sự, tại sao lại phải duy trì Cục phản gián quân đội? Đây cũng là các mắt xích liên kết trong một chuỗi xích. Chìa khóa của tất cả mọi thứ đang xảy ra, tất nhiên, là nằm đầu của ông Putin, của FSB và Cục tình báo trung ương Nga.

– Trong một cuộc phỏng vấn ông nói rằng, từ năm 1992 đã cảnh báo về khả năng xảy ra chiến tranh ở Donbass. Tức là cuộc chiến tranh đó có thể được ngăn chặn?

 – Vâng, tôi với tư cách là người đứng đầu của cơ quan phản gián, đã viết báo cáo này. Tôi đã báo cáo rằng trong trường hợp bị tấn công, chúng ta  không thể bảo vệ khu vực này. Chúng ta không có bất kỳ đơn vị quân đội nào, còn biên giới cũng không hề được bảo vệ cẩn mật. Những yếu tố khách quan sớm hay muộn sẽ  buộc Nga phải cố gắng cắt xẻ Donbass ra khỏi Ukraina. SBU của Ukraina đã thông qua một nghị quyết rằng đây là một vấn đề nghiêm trọng, và nó cần phải được nghiên cứu. Nhưng sau đó tôi đã  chuyển sang bộ phận tình báo quân đội, vì vậy thậm chí tôi không rõ đã  có những nỗ lực gì được thực hiện

– Trong năm 2006, ông phụ trách SBU ở Donetsk. tình hình khi đó ra sao?

– Mọi việc còn  trầm trọng hơn. Tinh thần của một nhà nước độc lập không có và thậm chí còn không có biểu hiện. Và tất cả các pro-Ukraina bị phá hủy. Ví dụ, trong những năm 2000, SBU tổ chức tại Donetsk một hoạt động nhằm phá hủy tổ chức có tên là  “Trident mang tên Bandera”, mà từ đó sinh ra Sector cánh hữu.  Họ được trang bị vũ khí và với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương bắt đầu một thử nghiệm to tiếng. Đồng thời, các tổ chức trong tương lai của DNR đã được đào tạo trong các trại gần Moscow, và thậm chí không có ai thử cố gắng để đấu tranh với chúng.

“Tôi  chắc rằng, sẽ không bị coi là tiết lộ một bí mật lớn,  nếu tôi nói rằng từ thời điểm khi mà quyền lực rơi vào tay  Viktor Yushchenko đến ngày nay có tới hai cựu lãnh đạo SBU là cựu nhân viên KGB.

Sau khi tôi bắt đầu làm việc tích cực trong khu vực, người đứng đầu SBU Valentin Nalyvaychenko mời tôi chuyển về Kiev. Ông cho biết ông cần kinh nghiệm của tôi, mặc dù một nhiệm vụ rõ ràng, mà tôi phải nghiên cứu và có trọng trách, thì cũng không đưa ra. Sau đó, tôi bắt đầu nghiên cứu các tài liệu  lưu trữ của KGB của Liên Xô, phần nói về các công dân Ukraina, những người tiếp tục duy trì quan hệ với Nga. Chỉ trong một vài tháng làm việc, chúng tôi đã xác định năm nhân vật tích cực…, và khi đó tôi cũng đồng thời nhận được lệnh nghỉ việc. Và người mà thông báo cho tôi về điều này không phải là Nalyvaychenko, mà là một trong những nhà báo. Thay vào vị trí của  tôi là Valery Khoroshkovsky.

Bây giờ, trong điều kiện chiến tranh, tình báo quân sự và phản gián, theo đánh giá của ông, có hiệu quả hay không?-

Tôi thật khâm phục các sĩ quan tình báo quân đội và nhân viên SBU, mà đang trong quân ngũ  và đang chiến đấu. Nhiều người trong số đó trước đây đã từng bị sa thải, bây giờ được gọi lại, kể  cả một số tướng lĩnh. Tình báo và phản gián Ukraina đang được hồi sinh, và họ sẽ mạnh hơn nếu tổng thống hiểu tầm quan trọng của cấu trúc này.

– Ông có tư vấn cho các nhà chức trách phải hành động  như thế nào không?

– Phải tìm kiếm sự hỗ trợ từ lãnh đạo địa phương. Tìm  và đề cử những người đứng đầu như Igor Kolomoisky – những người mà đang  bảo vệ doanh nghiệp của họ, họ sẽ cố gắng hết mình để bảo vệ Ukraina. Ông ấy hiểu hơn ai hết rằng nếu để các lực lượng ủng hộ Nga xâm chiếm khu vực, thì tỉnh  Dnipropetrovsk sẽ mất tất cả. Ở đây  lợi ích quốc gia và tư nhân đã trùng hợp nhau.

“Akhmetov có thể ngăn chặn những gì đang xảy ra trong Donbas.

Tại sao, khi đó, Rinat Akhmetov đã không bảo vệ nổi Donbass? Ông ta hiện tại cũng bị mất mát vì chiến tranh.

 – Với tài nghệ và  khả năng kiếm tiền, ông ta đã không nhìn ra mối đe dọa. Akhmetov đã có thể ngăn chặn những gì đang xảy ra ở Donbass. Ông có một số lượng lớn người dân có vũ trang. Hãy nhớ lại xem cách cư xử dũng cảm của ông ta khi vào năm 2005 Lutsenko thử cố gắng xông vào xí nghiệp của Axmetov trên một xe bọc thép. Nhưng Akhmetov đã chắc chắn rằng tất cả đều dưới tầm kiểm soát, và đối với nước nga anh ta chỉ là một lực lượng thứ sáu.

– Theo ông thì nếu chúng ta phân tích hành động của Putin, thì mục đích của ông ấy là gì?

– Mục tiêu chiến lược của Putin là  tiêu diệt sự độc lập của Ukraina. Ít nhất là đặt một chính phủ bù nhìn ở đó và để ngăn chặn ảnh hưởng châu Âu trong khu vực này, tối đa là chia cắt đất nước hoặc thậm chí sáp nhập nó vào nước Nga. Ông ta sẽ làm tổn hại đến người cuối cùng, để ngăn chặn sự hình thành của Ukraina như một quốc gia phát triển ở châu Âu.

Một  khi mà Putin vẫn đứng đầu Nga, chúng ta sẽ luôn trong tình trạng chiến tranh.

Một  khi mà Putin vẫn đứng đầu ở Nga, chúng ta sẽ luôn trong tình trạng của một cuộc chiến tranh phòng ngừa. Ngay cả khi công luận thế giới buộc Nga phải rút quân khỏi lãnh thổ Ukraina, chúng ta vẫn sẽ cảm thấy áp lực và hoạt động phá hoại tích cực trên tất cả các hướng.

Trong mười năm qua, tôi đã nêu  kết luận rằng quốc gia duy nhất tiến hành các hoạt động trinh sát và phá hoại chống lại Ukraina đó là nước Nga. Bạn hiểu gì khi một ông tướng già và giàu kinh nghiệm nói về  “Hoạt động tình báo lật đổ”? Điều này có nghĩa rằng mục tiêu chính của hoạt động đó là để phá vỡ và tiêu diệt.

 5 câu hỏi cho Alexander Skipalsky

Sự kiện chính trong cuộc đời ông?

— Có rất nhiều. Có lẽ nếu không tính đến những sự kiện cá nhân, thì sự kiện chính trong đời tôi đó là nền  độc lập của Ukraina..

Thành phố mà ông yêu thích ?

— Lvov. Tôi đã làm việc ở đó hồi trẻ. Lvov  — đó là châu Âu, Tôi rất yêu thích thành phố đó.

Ông đi lại trong thành phố bằng gì?

— bằng ô tô. Tôi có chiếc  Mercedes-Benz GLK 350.

– Tiền tiêu tối thiểu đối với ông hàng tháng?

— khoảng  20 nghìn grn (khoảng 800 USD).

— Ông cố gắng đ đạt được điều gì?

— Tôi đã đạt được rồi.

Tài liệu được in trong tạp chí số 8 báo Thời gian mới, số ra ngày 6 tháng 3 năm 2015

Nguyễn U Quốc chuyển ngữ theo NV.UA


Mạng Ký Giả: Cuộc thi viết với chủ đề Việt Nam - Đất nước - Con người

 




Bài liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Cùng chủ đề